Dieren in het wild zien op reis en natuurparken bezoeken in het buitenland

Welke maatregelen kan je nemen tegen insecten en andere stekende dieren?

De belangrijkste maatregelen die je op reis, of in het buitenland, kan nemen tegen een steek van een mug of een ander gevaarlijk insect zijn:

1. Bewust zijn van de lokale situatie, je meeneemlijst aanvullen als daar aanleiding toe is,  en je gedrag ter plaatse aanpassen
2. Klamboe gebruiken, al dan niet een geimpregneerde variant
3. Mugwerende kleding gebruiken, al dan niet geimpregneerde keding
4. Anti-insectenmiddelen gebruiken

Wat kan je doen tegen bedwantsen, bedbugs en bedvlooien?

• Neem een geïmpregneerde lakenzak mee of een stuk geïmpregneerd muggengaas!
• Er is een speciale dunne plastic matras hoes te krijgen, klein vuistdik pakketje dat niets weegt niets, wordt ook wel gebruikt tegen huismijt
• Ongecontroleerde tip: je kan je pyama behandelen met insecticiden, mmmmm
• Ongecontroleerde tip: alles wassen op hoge temperatuur of drogen in hoge temperatuur
• Ongecontroleerde tip: geinfecteerde zaken blootstellen (kleren, beddegoed) aan de zon (in een plastic zak)
• Ben je gebeten kan je zinkzalf of calamine lotion gebruiken of een antihistamine pil slikken (pillen die je ook tegen hooikoorts krijgt of bijvoorbeeld Primatour tegen wagenziekte).

Wat kan je doen tegen bloedzuigers?

• Niet met korte broek of onbedekte lichaamsdelen in de jungle wandelen en de broekspijpen in de sokken. Let met name op bij heel vochtige plaatsen
• Bugsox, andere insectenwerende kleding dragen
• DEET gebruiken en je kleding inspuiten met DEET spray

Wat kan je doen tegen teken?

• Niet met korte broek of onbedekte lichaamsdelen in bos, hoog gras of struikgewas wandelen en je broekspijpen in je sokken doen of onbedekte lichaamsdelen behandelen met anti teek spray (bijvoorbeeld met DEET)
• Jezelf na het verlaten van het bos of 's avonds controleren op teken en de voor jezelf niet zichtbare delen van de huid door een ander laten inspecteren. Jonge tekenlarven zijn slechts 1 mm groot!
• Ben je gebeten dan de teek alleen met een speciale tekentang, tekenlepel of tekenkaart verwijderen, aangezien er anders een risico is dat de teek zichzelf leeg maakt en het risico op de ziekte van Lyme verhoogt

Wat kan je doen tegen gewone muggen en tijgermuggen?

• Bewust zijn van de lokale situatie, je meeneemlijst aanvullen als daar aanleiding toe is,  en je gedrag ter plaatse aanpassen
• Klamboe gebruiken, al dan niet een geimpregneerde variant
• Mugwerende kleding gebruiken, al dan niet geimpregneerde keding
• Anti-insectenmiddelen gebruiken

Wat kan je doen tegen zandvliegen?

• Gebruik DEET, bedekkende kleding en een klamboe om zandvliegen op afstand te houden
• De jeuk en huiduitslag zijn meestal slechts te bestrijden met anti-jeukmiddel (Afterbite e.d.)

Wat kan je doen tegen zandvlooien?

• Als voorzorgsmaatregel kun je schoenen of sandalen dragen, deze verminderen de kans om zandvlooien te krijgen
• Met een steriele naald kun je het met eieren gevulde vrouwtje eruit halen

Welke extra maatregelen kan je nemen nemen in het geval er malaria, dengue of gevaarlijke ziekte heerst?

• Je kunt insectenspray gebruiken voor het gebied rondom je klamboe (bijvoorbeeld de douche / wc ruimte). Wanneer je 's avonds naar het toilet moet ben je anders een erg lekkere late night bite voor mevrouw muskiet
• Je kunt hoge schoenen dragen en een lange broek en lange mouwen,  met name in die gebieden waar een zware vorm van malaria heerst
• Geïmpregneerde varianten van lange kleding en sokken geven nog weer extra bescherming

Wat moet je doen om op de hoogte zijn van de lokale situatie rond muggen en insecten?

• Check de lokale situatie goed met betrekking tot wat er wel en wat er niet te verkrijgen is op het gebied van muggenmiddelen. Pas daar je eigen strategie op aan met betrekking tot wat je meeneemt op reis, en wat je ter plaatse aanvult
• Check of er klamboes hangen in de hotels of hostels waar je gaat verblijven (en of ze in het algemeen niet vol gaten zitten)
• Probeer gebieden met veel moerassen en zoet, brak of stilstaand water te mijden, of wees daar extra voorzichtig
• Let ook op vazen, tonnen en andere zaken waarin (regen)water wordt opgevangen. Dat kunnen broeinesten van onze gevleugelde 'vijanden' zijn
• Check altijd eerst je schoenen voordat je ze aantrekt
• Pas op met tassen en rugzakken, ook hier altijd even checken voordat je ergens je hand insteekt

Wat zijn bedwantsen, bedbugs en bedvlooien?

• Bedwantsen (ook wel bedbugs of bedvlooien genoemd) zijn uitermate irritant en moeilijk van te voren op te sporen. Word je ‘s nachts jeukend wakker en zijn het geen muskieten dan weet je waar het door komt. De beten van bedwantsen zijn makkelijk te herkennen: de bultjes zitten meestal bij elkaar en in een rechte lijn. Een kleine troost: bedwantsen brengen normaal gesproken geen ziekten over.

Waar komen bedwantsen voor in het buitenland en op reis?

• Ze zitten in vieze matrassen en beddengoed (kijk naar bloedvlekjes op het matras)
• Helaas kan het overal voorkomen maar de kans is groter als een hostel onhygiënisch is
• Er zijn zelfs hostels die slaapzakken verbieden tegen de verspreiding van die vervelende beestjes
• Bedbugs komen zelden voor in betegelde ruimten zoals een badkamer, waardoor dat een betere plek is voor je bagage dan boven op je bed.

Wat kan je doen tegen bedwantsen en bedvlooen?

• Neem een geïmpregneerde lakenzak mee of een stuk geïmpregneerd muggengaas.
• je kunt ook je (geïmpregneerde) klamboe onder de beddehoes leggen...als er niet teveel muggen zijn of al een klamboe hangt
• Er is een speciale dunne plastic matras hoes te krijgen, klein vuistdik pakketje dat haast niets weegt, wordt ook wel gebruikt tegen huisstofmijt.
• Blijf je langere tijd op dezelfde plek, bijvoorbeeld bij een vrijwilligersproject, investeer in een professionele bestrijder om je verblijf in het buitenland een stukje aangenamer te maken
• Denk je, of weet je, dat je op een met bedwants besmette plek bent geweest? Pak je spullen dan buiten uit. Was spullen die daar tegen kunnen op 60 graden of hoger en stop ze daarna in de droger. Ook invriezen van spullen (onder -14 graden) dood bedwantsen en hun eitjes.
• Ongecontroleerde tips:
  • je kan je pyama behandelen met insecticiden, mmmmm
  • Alles wassen op hoge temperatuur of aan hoge temperatuur
  • geinfecteerde zaken blootstellen (kleren, beddegoed) aan de zon (in een plastic zak)

Wat kan je doen na een beet van een bedwants?

• Ben je gebeten? dan kan je jeukwerende of huid kalmerende zalf gebruiken, bv zinkzalf of calamine lotion. Is het erg? dan zou je kunnen overwegen om antihistamine te slikken (middelen die je ook tegen allergie, hooikoorts of wagenziekte krijgt)

Wat zijn kakkerlakken en waar kom je ze tegen?

• Kakkerlakken zijn stevige insecten met vooral opvallende voelsprieten en zijn wereldwijd te vinden in met name bosrijke gebieden waar ze leven tussen rottende bladeren en in bijvoorbeeld holtes van bomen.
• De grooste van de ruim 4000 soorten kakkerlakken vind je tropische landen
• Slechts een beperkt deel van de kakkerlak soorten komt regelmatig in de buurt van mensen en menselijk voedsel maar dan vaak wel in vrij grote aantallen als je pech hebt of gewoon slordig bent met voedsel.

Wat moet je doen als je kakkerlakken tegenkomt op reis of in het buitenland?

• Kakkerlakken komen in grote getale voor in de meeste hotels en hostels.
• Ze zijn niet gevaarlijk, bijten of steken niet, maar zien er niet echt lekker uit.
• In sommige landen vliegen zelfs jongens van 5 cm door je kamer. Een extra reden om lekker onder een klamboe te gaan liggen.
• In landen als Taiwan, Mexico en Thailand worden kakkerlakken gegeten, als je deze tegenkomt moet je ze zeker eens proberen.

Wat zijn muggen en waar kom je ze tegen?

• Met muggen, muskieten of mosquitos worden meestal mensen stekende, slaapverstorende insecten bedoeld uit de groep van de steekmuggen. De meest beruchte steekmuggen soorten zijn malariamuggen, tijgermuggen, gelekoortsmuggen (of denguemug).
• Naast duizenden soorten steekmuggen zijn er ook nog enkele muggensoorten die meer op vliegen dan op muggen lijken maar waar de vrouwtjes ook graag mensenbloed nuttigen: knutten en kriebelmuggen.
• In bepaalde waterrijke gebieden, bijvoorbeeld in Nieuw-Zeeland kun je veel overlast hebben van de zeer kleine stekende blackflies. een irritante verzameling bijtende/stekende insecten die de typerende Nederlandse naam 'kriebelmuggenfamilie' draagt (ja zo heet de familie echt!). Black flies komen ook voor in Midden-Amerika en in Afrika
• Een andere familie van irritant vaak bijtende muggen wordt gevormd door de 'knutten' (ook wel knaasjes, knijten, knozels, mietsen, biting midges, no-see-ums of mampieren genoemd). Deze groep muggen is zeer klein maar compenseert dat vaak door aantal en hardnekkigheid.
• Muggen hebben aan een klein beetje water of vochtige grond genoeg om eitjes te leggen en komen daarom haast overal op de wereld voor

Welke ziektes worden verspreid door muggen?

• Muggen kunnen een aantal infectieziekten overbrengen.
• De meest voorkomende infectieziekten zijn:
  • Malaria: wat voorkomt in bijna alle (sub)tropische bestemmingen.
  • Gele koorts: dit kun je in grote delen van Tropisch Afrika en Zuid-Amerika oplopen.
  • Dengue fever, ofwel knokkelkoorts: komt in veel landen in Latijns-Amerika en Zuidoost-Azië voor.
  • Chikungunya virus: Dit kun je in de tropische gebieden maar ook al in Frankrijk of Italië oplopen.
• Rivierblindheid is een nare ziekte die met name in Afrika wordt verspreidt via de beet van kriebelmuggen

Wat zijn de symptomen van ziektes die worden verspreid door muggen?

Malaria

• Koortsaanvallen

Dengue of knokkelkoorts:

• Plotse koorts (tot 41 °C), met zware hoofdpijn, pijn in gewrichten en spieren, en soms een uitslag

Gele koorts:

• Hoge koorts, spierpijn, algehele malaise, hoofdpijn, misselijkheid

Westnijlvirus:

• Hoofdpijn, hersenvliesontsteking

Chikungunya:

• Milde koorts, langdurige, ernstige gewrichtspijnen

Venezuelan equine encephalitis:

• Koorts, hoofdpijn, hersenontsteking

Ross river:

• Koorts, gewrichtspijn, vermoeidheid

Rift valley:

• Koorts, hoofd- en gewrichtspijn, leveraandoeningen

La crosse:

• Hersenontsteking

(Japanse) encephalitis:

• Stijve nek, cachexie, verlammingsverschijnselen

Filariasis (philariasis):

• Afvoer van vocht uit weefsel bemoeilijkt. Dit kan zwelling en verdikking van de huid geven

Zika virus:

• Koorts, ontsteking van slijmvlies van het oog, tijdelijke gewrichtsklachten en huiduitslag

Wat is een muggenbult?

• Een muggenbult ontstaat nadat een mug een beetje bloed uit je lichaam heeft gezogen. Het speeksel dat de mug achterlaat, bevat een eiwit dat bij mensen een afweerreactie in de vorm van de muggenbult veroorzaakt.
• Technisch gesproken bijt een mug en steekt hij niet. Steken is een defensieve reactie van insecten waarbij ze als verdediging steken en vaak ook gif bij je inbrengen.
• Een muggenbeet dient als voeding voor de mug. In de volksmond wordt steken en bijten door elkaar gebruikt.

Wat zijn de voorzorgsmaatregelen bij ziektes die worden verspreid door muggen?

• Bedenk dat het slikken van malariatabletten geen volledige bescherming biedt en dat er tegen Dengue nog geen vaccin of geneesmiddel bestaat.
• Goede bescherming tegen muggenbeten is dus zeer belangrijk. Alsof ze het op elkaar hebben afgestemd is de "Dengue mug" ook nog eens overdag actief en de "Malaria mug" met name in de avond.

Zijn slangen gevaarlijk in het buitenland?

• Slangen zijn meestal ongevaarlijk, maar soorten als de ratelslang en de cobra echter niet, daarom kan het handig zijn om een boekje mee te nemen waarin de belangrijkste soorten staan afgebeeld of je online in te lezen over de lokale giftige slangen.
• Het merendeel van de slangen is niet giftig.
• Slangen zijn zelden agressief. Ze bijten een mens alleen als ze zich bedreigd voelen en spuiten dan in een schrikreactie hun gif in de huid.
• Er zijn maar enkele slangen echt heel gevaarlijk voor de mens: bijvoorbeeld de Afrikaanse cobra, mamba, reuzenadder, de Aziatische cobra en kraits en de Amerikaanse koraal- en ratelslang.
• Slangen komen boven een hoogte van 4.000m niet meer voor.

Wat zijn de meest dodelijke slangen ter wereld?

• De meest beruchte slang is de zaagschubadder, die voorkomt in droge en warme gebieden in het Midden-Oosten, Centraal Azië en Noord-Afrika
• De meest giftige slang is de inland taipan, die voorkomt in dunbevolkte delen van Australië. Een beet kan potentieel honderd mensen doden
• De meest agressieve slang is de lanspuntslang, die voorkomt in delen van Zuid- en Midden-Amerika. Het is een nachtjager die 1 tot 2 meter lang worden.
• De meest bekende dodelijke slang is misschien wel de zwarte mamba, die voorkomt in het zuiden van Afrika
• De langste gifslang is de koningscobra die voorkomt in delen van Zuidoost-Azië. Het gif is ook voor een olifant binnen een paar uur dodelijk.

Hoe te voorkomen dat je gebeten wordt door een slang?

• Laat je lokaal informeren over de aanwezigheid van (gevaarlijke) slangen.
• Gebruik een zaklamp als je in het donker loopt waar slangen voorkomen.
• Zie je een slang, blijf dan rustig; hij zal sneller verdwijnen dan jij.
• Blijft de slang liggen? Loop er met een ruime boog omheen.
• Draag hoge schoenen en een lange broek.
• Stop nooit je hand in een hol of holte, wees alert bij het klimmen op rotsen.
• Als je door hoog gras loopt maak dan enig lawaai of sla met een stok voor je uit, zodat de slang op tijd weg kan gaan.
• Check altijd eerst je schoenen, voordat je ze aantrekt.
• Pas op met tassen en rugzakken, ook hier altijd even checken voordat je ergens je hand insteekt.
• Wees voorzichtig als je bij meertjes of riviertjes gaat zwemmen waar een dichte vegetatie is.
• Wees voorzichtig met hout sprokkelen of het verplaatsen van hout.

Wat zijn de verschijnselen na een slangenbeet?

• Zwelling op de plek waar je gebeten bent.
• Blaarvorming op de plek waar je gebeten bent.
• Opgezwollen lymfeklieren.
• Koorts.
• Misselijkheid, braken.
• Snelle hartslag.
• In een later stadium flauw vallen, verlammingen, afsterven van lichaamsweefsel, etc.

Wat is de behandeling na een slangenbeet?

• Probeer rustig te blijven.
• Probeer zoveel mogelijk informatie over de slang te verzamelen, kleur, lengte, huidtekening en dergelijke zijn daarbij belangrijk (maar pak hem niet op!), zodat ze in het ziekenhuis weten wat voor tegengif ze moeten gebruiken.
• Houd het lichaamsdeel laag zodat het gif niet te snel verspreidt over de rest van het lichaam.
• Eventueel paracetamol tegen de pijn (geen aspirine).
• Er zijn verschillende adviezen om het gif uit te zuigen en te snijden in de beet, maar meestal wordt het toch afgeraden dit te doen. Het kan vooral gevaarlijk zijn om een slangenbeet met de mond uit te zuigen. Het gif kan door het mondslijmvlies de bloedbaan bereiken!
• Het gebruik van een goed werkend anti-slangen uitzuigpompje is aan te raden, als je er binnen een minuten na de beet mee aan de slag gaat, daarna heeft het niet veel zin meer.

Wat zijn spinnen?

• Een spin is een dier dat behoort tot de geleedpotigen, officieel is het dus geen insect omdat ze acht poten (zes bij insecten) hebben met een lijf dat uit twee delen bestaat
• De meeste spinnen zijn klein en hebben, met poten en al, ongeveer een lengte van een centimeter. De kleinste spinnensoorten worden niet langer dan één millimeter en de grootste soorten kunnen met poten erbij meer 25 centimeter breed zijn. Spinnen kunnen verder verschillende vormen en kleuren hebben
• Spinnen zijn op het land wonende roofdiertjes die levende prooidieren eten. De meeste spinnen maken een web en zijn passieve jagers, sommige soorten zijn actiever en kunnen op zoek gaan naar hun prooi

Wat moet je doen als je een spin tegenkomt op reis of in het buitenland?

• Spinnen zijn meestal ongevaarlijk (zelfs de tarantula) maar ze zijn in principe wel allemaal giftig
• De spinnen die in Nederland voorkomen, kunnen niet door je huid heen bijten, waardoor het gif niet in je bloed terechtkomt.
• Sommige soorten in het buitenland bijten echter dwars door je huid heen en zijn soms ook een stuk giftiger dan Nederlandse spinnen
• Drie van de beruchtste gevaarlijke spinnen zijn de zwarte weduwe, die ook in bijvoorbeeld Zuid-Europa voorkomt,  de red-back spider uit Australië en de Braziliaanse Wandering Spider.
• Om deze gevaarlijk spinnen te kunnen herkennen is het goed om bij je voorbereidingen van je reis ook online (of papier) al te hebben opgezocht waar je kunt vinden hoe ze eruit zien.

Wat moet je doen om te voorkomen dat je een spin wordt gebeten?

• Zorg dan dat je op de hoogte bent van de spinnen die kunnen worden aangetroffen in het gebied waar je aan het reizen bent of waar je langer verblijft
• Zorg dat je over de juiste schoenen, handschoenen, sokken beschikt om jezelf te beschermen. Gebruik bij het werk handschoenen en draag gesloten schoenen en stop je sokken in als je aan het werk bent in een tuin of op het platteland. Wees voorzichtig met oppakken van stenen en takken.
• Spinnen bijten mensen in principe als afweer, breng spinnen niet (on)bedoeld in het nauw.
• Check je schoenen voordat je erin stapt, je kleding voordat je het aantrek, je slaapzak voordat je erin gaat en je rugzak voordat je hem inpakt
• Zit een spin op je huid, veeg hem weg en sla ze niet dood op je huid, anders kan je alsnog de giftanden in je huid krijgen
• Zet je bed van de muur
• Hou je kamer of huis goed schoon
• Anti-insectenmiddel met DEET kan helpen om spinnen af te schrikken.

Wat zijn de verschijnselen na een beet van een spin?

• Een beet van een spin is meestal niet pijnlijk, de pijn begint pas 10 minuten later. Eerst op de plek waar gebeten is, daarna over de rest van het lichaam. Waar de spin gebeten heeft ontstaat een blaar.
• Een spinnenbeet kun je meestal herkennen aan een zwelling en rode vlekken rond de plek van de beet waarbij de huid warm aanvoelt.
• Andere verschijnselen kunnen zijn: misselijkheid, braken, spierkramp, hoge bloeddruk, angst, onrust, psychose

Wat is de behandeling na een beet van een spin?

• Ben je gebeten door een spin en is het een oppervlakkige beet, dan kun je het beste de volgende stappen doorlopen: 
  • Maak de wond schoon met water en een milde zeep. Je kunt de wond ook desinfecteren met jodium. 

  • Verminder de zwelling door huid rond de beet te verkoelen, via bijvoorbeeld een kompres of een doek met ijs erin

  • Breng een schoon verband aan. Ook al is de beet oppervlakkig, houd deze toch 24 uur in de gaten. Als de klachten verergeren, neem dan contact op met je huisarts. 

Bij een beet door een gevaarlijke spin

• Wanneer je denkt dat je mogelijk doort een gevaarlijke spin bent gebeten, zoek direct medische hulp of ga direct naar het ziekenhuis. Het tegengif moet soms binnen een uur of enkele uren worden toegediend!
• Maak de huid koud met ijs of een compres, dan wordt de zwelling minder
• Beweeg zo weinig mogelijk om te voorkomen dat het gif zich verspreidt en de wond groter wordt. Wordt je in je been of arm gebeten maak dan gebruik van een spalk of mitella en leg een strak verband boven de beet zonder dat je je bloedcirciulatie afsnijd! Houd vervolgens je arm of het been zo goed mogelijk omhoog
• Meestal krijg je een of meerdere van de volgende medicijnen om een spinnenbeet te behandelen: pijnstillers, antihistaminica (tegen een allergische reactie)

Welke spinnen kan je tegenkomen tijdens je werk, vrijwilligerswerk of stage in de Australie of Amerika

Zwarte weduwen

• Zwarte weduwen: grote, glimmende zwarte spinnen met een rode cirkel op hun buik. Ze komen voornamelijk voor in Noord-Amerika. De beet van een weduwe voelt als een klein prikje en veroorzaakt een rode en gezwollen huid. Binnen een halfuur tot een paar uur begint echter een intense pijn en verstijving. Zwarte weduwen zijn niet dodelijk voor mensen en er bestaat een tegengif om de symptomen te verlichten.

Vioolspinnen

• Van het gif van de in het zuidoosten van de Verenigde Staten voorkomende vioolspin kun je wonden krijgen waardoor het weefsel rondom de spinnenbeet kan afsterven. Vioolspinnen hebben lange poten, zijn bruinig van kleur en hebben een tekening in de vorm van een viool op hun rug. De beet van een vioolspin steekt in het begin en binnen acht uur heb je hevige pijn. Rond de beet ontstaat al snel in een open wond. Beten van de vioolspin zijn niet dodelijk maar wel erg schadelijk. Er is geen tegengif en de beten worden behandeld via operaties en antibiotica

Australische tunnelspinnen

• De Australische tunnelspin is een agressief baasje dat zich ophoudt op donkere en ongure plekken. Wanneer je te grazen bent genomen krijg je al snel veel pijn, ga je zweten, trekt je gezicht alle kanten op en voel je tintelingen. Ga zo snel mogelijk na het ziekenhuis voor het tegengif.

Braziliaanse bananenspinnen

• Deze 'wandering spider' leeft in grote delen van Zuid- en Midden-Amerika. Deze grote spin uit de kamspinnen familie is zeer dodelijk en werkt in op je zenuwstelsel. Symptomen zijn onder andere kwijlen, onregelmatige hartslag en pjinlijke erecties. Ga zo snel mogelijk na het ziekenhuis voor het tegengif.

Wat zijn hoornaars, wespen en bijen?

• Hoornaars zijn in feite wat fors uitgevoerde wespen, waarbij de in Japan voorkomende Japanse reuzenhoornaar met een spanwijdte van zes centimenter echt indrukwekkend is.
• Met 'wespen' wordt in de volksmond vaak de 'gewone wesp' bedoelt met zwart-gele strepen. Voor biologen bestaan er echter honderden verschillende wespensoorten, waarvan de meesten niet kunnen/zullen steken.
• Bij stekende bijen gaat het meestal over honingbijen. De vele bijensoorten die een meer solitair leven hebben, kunnen meestal niet eens steken als ze het zouden willen.
• Er zijn overigens heel veel insecten die lijken op de stekende versies maar geen vlieg kwaad doen. Denk bijvoorbeeld aan zweekvliegen, bijvliegen en sluipwespen die op wespen/bijen lijken maar daar qua steek-gedrag weinig mee te maken hebben

Wanneer steken wespen, hoornaars en bijen?

• Steken doet een insect ter verdediging, maar het is een risicovolle strategie die voor het individu meestal gevaarlijker is dan vluchten. Steken is hierdoor iets dat vooral voorkomt bij insecten die in groepen of kolonies leven.
• Alleen wanneer je een nest (onbedoeld) verstoort zullen stekende insecten agressief worden. Met name hommels en bijen zijn over het algemeen moeilijk boos te krijgen als ze bijvoorbeeld aan het eten zijn.
• Als je deze dieren in het nauw brengt, bijvoorbeeld als je met je blote voet in het gras loopt, of als je dezelfde pruim wilt plukken waar een wesp al is begonnen met eten, dan zal je gestoken worden.

Hoe kan je een steek van een wesp voorkomen?

• Blijf weg bij hun nesten.
• Per ongeluk een nest verstoord? Rennen! Met name bijen gaan vaak gezamenlijk in de aanval, en ze zullen vaak ook echt even achter je aan vliegen (zoals in tekenfilms)
• Vliegt er een wesp om je hoofd? Ga vooral niet meppen of wild zwaaien als je liever niet gestoken wordt.

Wat kan je doen na een steek van een wesp, bij of hoornaar?

• Een steek van een insect is meestal alleen even pijnlijk en geeft een licht zwelling die soms jeukt.
• Wordt je aangevallen en geprikt door meerdere individuen tegelijk dan is het verstandig om een dokter of zelfs een ambulance te (laten) bellen.
• De steek van de Japanse reuzenhoornaar (leeft in Japan) vergt altijd medische assistentie en doodt jaarlijks tientallen mensen
• Bij alle stekende insecten bestaat het risico op een allergische reactie. In die situatie kan een steek heel heftige, en gevaarlijke, zwellingen geven en is medische hulp vaak noodzakelijk.
• Verwijder indien nog aanwezig de angel, indien voor handen met een pincet
• Zuig de plek van de steek uit, bij voorkeur met een pompje - spuug eventueel met je mond opgezogen gif uit
• Koel de gestoken plek met water of een icepack om de zwelling en jeuk te verminderen

Wat is een zandvlo?

• Zandvlooien lijken op hele miniscule kleine vliegjes, maar het zijn letterlijk en figuurlijk parasieten die leven van bloed
• Deze minidracula's zijn zijn maximaal 1 mm groot, lijkt op andere vlooien en is roodbruin van kleur.

Wat is een jigger?

• Zandvlooien worden in het buitenland ook wel jiggers genoemd
• chigoe en Bicho del pie zijn andere namen die lokale mensen mogelijk gebruiken als ze je waarschuwen tegen deze beestjes
• De term jiggers wordt ook gebruikt voor de jeukende bulten van de zandvlo

Waar komen zandvlooien en jiggers voor?

• Zandvlooien en jiggers komen voornamelijk voor in de warmere landen in Afrika. Azie (met name Pakistan en India), Midden- en Zuid-Amerika
• Zandvlooien leven in droge, stoffige, en warme omgevingen gevonden zoals op stranden en in veestallen. De vlooien springen op de huid van bijvoorbeeld honden, katten, ratten of mensen
• Pas op dus goed op voor stranden met zandvlooien!

Wat zijn de gevolgen van een beet van de zandvlo?

• Zandvlooien leven net als andere vlooien van bloed. Bij de mannetjes blijft het hierbij, de vrouwtjes hebben echter nog iets in petto.
• Er ontstaan flink jeukende en pijnlijke bobbeltjes (jiggers), vooral bij je voeten en rond de tenen en som op je handen, ellebogen of achterwerk
• De vrouwtjes vlo gaat in je huid zitten (vooral in de huid van je voeten) zodat alleen de achterpoten nog zichtbaar zijn. Ze 'broedt' nu haar eitjes uit waarbij ze opzwelt voelbaar als een hard bobbeltje ter grootte van een erwt. Als de eitjes rijp zijn laat ze deze via de uitgang bij haar uitstekende achterpoten vallen.
• Wanneer je zandvlooien in je huid hebt zitten wordt dit Tungiasis genoemd
• De zandvlo brengt zover bekend geen ziekten over zolang je je wondjes goed verzorgd.
• Een onbehandelde besmetting door meerdere vlooien kan voor levensbedreigende infecties zorgen. 

Wat moet je doen tegen zandvlooien?

• Als voorzorgsmaatregel kun je schoenen of sandalen dragen, deze verminderen de kans om zandvlooien te krijgen. Wanneer je sokken tot net over je enkels draagt, ben je tijdens het wandelen in ieder geval behoorlijk beschermt, omdat deze vlooien niet hoog kunnen springen.
• Als bescherming kan je anti-insectemiddelen als DEET gebruiken. Het meest effectieve middel heet Zanzarin, natuurproduct is bewezen effectief in het voorkomen van beten maar lijkt voorlopig niet in Nederland te koop

Wat kan je doen na een beet van een zandvlo?

• Behandeling betekent eigenlijk verwijderen van de zandvlo. Er bestaat geen medicijn tegen de vlooien.
• De vlo wordt er meestal met een (steriele) naald uitgehaald, het beste na het schoonmaken met alcohol of ether (dat doodt de vlo).
• De opening kan je iets groter maken om alles eruit te krijgen.
• Maak de wond goed schoon om infecties te voorkomen.
• Tegen de jeuk kan je een verzachtend zalfje gebruiken (betadine, jodium of Flammazinezalf). Zo voorkom je opengekrabte wondjes die kunnen ontsteken