Wanneer verlies je de Nederlandse nationaliteit?

Voor sommige landen (bv. Angola, Argentinië, Bangladesh, Burkina Faso, Costa Rica, Eritrea, Libië, Somalië) geldt dat mensen die er geboren zijn, altijd de nationaliteit van dat land behouden. Ze kunnen er eventueel een tweede, of derde etc. nationaliteit bij krijgen, maar nooit de oorspronkelijke nationaliteit verliezen of er actief afstand van doen.

Voor Nederland geldt dat echter niet. Ben je meerderjarig, dan verlies je de Nederlandse nationaliteit "van rechtswege" (Rijkswet op het Nederlanderschap), bijvoorbeeld als:

• je vrijwillig een andere nationaliteit aanneemt (er zijn uitzonderingen, bijvoorbeeld als je getrouwd bent met iemand die die andere nationaliteit al heeft)
  • in sommige landen geldt de regel dat als je een huis wilt kopen, je de nationaliteit van het betreffende land moet hebben -> dat kan dus gevolgen hebben voor je Nederlandse nationaliteit!
  • ook voor het krijgen van een baan kan het soms voorwaarde zijn om de nationaliteit van het betreffende land te hebben
  • in sommige landen, bijvoorbeeld de Verenigde Staten, gelden bijvoorbeeld andere, minder gunstige, erfrechtregels voor buitenlanders. Je betaalt dan bijvoorbeeld veel meer erfbelasting als je samen een huis bezit en je echtgenoot overlijdt. Dan verlies je bij een negatief scenario naast je echtgenoot ook nog eens je huis als je niet de Amerikaanse nationaliteit hebt.
  • in sommige landen blijft het een moeizaam proces, wanneer je er voor langere tijd wil wonen en werken, om je verblijfsvergunning of werkvergunning (telkens) te verlengen -> dat is voor sommige Nederlanders reden om (ook) de lokale nationaliteit aan te nemen
  • in sommige landen is het voor mensen een overweging te kiezen voor (ook) een andere nationaliteit omdat simpelweg de tijd en kosten (lange reistijd naar locatie voor verlenging, met bijbehorende hoge reiskosten) voor het verlengen van het Nederlandse paspoort niet opwegen tegen de voordelen ervan; zeker als je niet van plan bent op korte termijn voor langere tijd in Nederland te verblijven -> maar je kan dan dus als oud-Nederlander ook niet meer incidenteel langer in Nederland verblijven, bv. in verband met familieomstandigheden. Je wordt dan visumtechnisch behandeld als iedere andere vreemdeling.
  • in incidentele gevallen verkrijg je bijvoorbeeld de nationaliteit van je woonland als eerbetoon (afgegeven door de president) of omdat dat automatisch gebeurt na een verblijf in het land van enkele maanden
• als je een verklaring van afstand (van je Nederlandse nationaliteit) aflegt.
• als je een dubbele nationaliteit had en minimaal 10 jaar aaneengesloten buiten het Koninkrijk der Nederlanden en buiten de Europese Unie woonde (zgn. 'tijdsverloop')

NB 'van rechtswege' houdt in deze context in dat je de Nederlandse nationaliteit kwijt kan raken zónder dat je daar een bewuste handeling voor hebt verricht of zonder dat je daar vooraf actief over bent geïnformeerd door de Nederlandse overheid.