• Het kan leuk, leerzaam én constructief zijn om rondom het vertrek naar het buitenland, en tijdens het verblijf in het buitenland, de ontwikkeling van je competenties te monitoren en periodiek vast te leggen. Je zult versteld staan hóeveel je je stapsgewijs en soms onbewust ontwikkelt. Niet alleen de eindbestemming (opbouw van een nieuw tijdelijk of vast bestaan in je nieuwe woonland) is leuk, maar ook de reis er naar toe (het proces van vertrekken, verhuizen en settelen). Door dit voor jezelf (en anderen) regelmatig vast te leggen krijg je zelf veel nieuwe input en inzicht én inspireer je anderen die de stap nog moeten, willen maken of daar over nadenken. Gebruik bijvoorbeeld een schrift, app, dagboek of online community als World Supporter, en kies een vast moment voor periodieke reflectie.
• Welke competenties ontwikkel je door een lang verblijf in het buitenland?
• Eerdere reizigers, expats, emigranten en JoHo donateurs, geven hierbij onder andere aan dat het gaat om de volgende competenties:

Resultaatgericht werken

• de vele regelzaken tot een goed einde brengen
• doorzetten totdat je je nieuwe baan of nieuw project hebt gerealiseerd
• leren omgaan met heimwee

Communiceren

• met instanties (heldere communicatie en samenvatten, terugkoppelen, op de hoogte houden is essentieel)
• met achterblijvers
• met nieuwe landgenoten
• met je medereizigers, partner of gezin

Samenwerken

• met instanties waar je voor allerlei regelzaken van afhankelijk bent
• met je partner om de plannen te realiseren en leuk te houden
• met je werkgever in Nederland (zorgvuldig afscheid nemen, of uitgezonden worden)
• met je werkgever in het buitenland
• met je gezelschap het verblijf tot een succes te maken
• met andere lang-verblijvers, expats, emigranten (gezamenlijke activiteiten)

Lef, durf hebben

• je wensen, verlangens voor een lang verblijf in het buitenland kenbaar maken aan dierbaren
• je moed om de stap daadwerkelijk te zetten (er zijn nog altijd meer dromers dan doeners)
• leren leven in soms uitdagende of minder veilige/onveilige omstandigeden (of dat realiteit is of eigen interpretatie maakt weinig uit)
• angsten overwinnen: door de 'wat als' fase heen komen, minder bang zijn voor het onbekende

Analyseren 

• het proces rondom visumkansen, visummogelijkheden (en onmogelijkheden) doorgronden
• baankansen verkennen en realistisch ontdekken van mogelijkheden
• issues doorgronden rondom juridische en fiscale aspecten van een lang verblijf in het buitenland, keuzes maken

Authentiek zijn

• voor jezelf kiezen en écht invloed uitoefenen op je eigen toekomst
• jezelf blijven is essentieel, maar de kans om jezelf gedurende het traject te verliezen ligt op de loer
• aanpassen aan nieuwe omstandigheden zonder je eigenheid te verliezen

Flexibel zijn

• leren omgaan met de voortdurende wijzigingen tijdens het proces van vertrekken / emigreren
• initiële plannen durven aanpassen als de omstandigheden veranderen
• omgaan met het besef dat niets vaststaat, veel (alles) mogelijk is, keuzes nooit definitief zijn
• je écht zo veel als mogelijk aanpassen aan een andere cultuur: anders dan bij het maken van een reis, waarbij je slechts tijdelijk een glimp van andere culturen opvangt en na terugkeer weer vervalt in je eigen cultuur, betekent emigreren ook écht aanpassen en integreren. "De Nederlandse manier" blijkt dan niet altijd meer de enige juiste.

Omgevingsbewust zijn

• voortdurend anderen in je directe omgeving analyseren en monitoren
• je behoedzaam begeven in nieuwe, onbekende omstandigheden, zonder jezelf te verliezen
• respect houden voor anderen die anders denken
• je voortdurend bewust zijn van gevoelens en gedachten van anderen, meeverhuizers, achterblijvers

Creatief zijn

• het motto "voor alles is een oplossing" is een geliefd motto onder degenen die langer in het buitenland verblijven
• vindingrijk zijn als inboedel nog niet is aangekomen, als baan- of visumkansen veranderen
• met handen, voeten, lef en overtuiging communiceren als je de taal nog niet voldoende machtig bent

Ondernemen

• doordat je letterlijk eigen ondernemer of zzp'er wordt
• omdat je partner een eigen activiteit opstart of project(je) begint

Leiding geven

• duidelijke taakverdeling vaststellen tussen je medereizigers, partner of gezin
• leiding geven aan teams rondom verbouwingen, verhuizing, klussen

Plannen

• de verhuizing naar het buitenland zelf is uiteraard één groot planproces
• plannen rondom verhuizing, verbouwing, start van nieuwe banen
• bezoek van vrienden en kennissen uit Nederland zorgvuldig inplannen & tijd nemen

Professioneel handelen

• leren omgaan met instanties en organisaties die je ondersteunen in een deel van het vertrek-proces
• professioneel omgaan met teleurstellingen tijdens het proces
• zogvuldig omgaan met belangen van oud-werkgevers, nieuwe werkgevers

Stress-bestendig zijn

• het proces van keuzes maken, knopen doorhakken, afscheid nemen, vertrekken, settelen kent veel stressmomenten die je stapsgewijs leert hanteren
• leren over je eigen schaduw heen te stappen, teleurstellingen te verwerken en weer doorgaan

Netwerken

• voor vertrek naar het buitenland een netwerk opbouwen in je tijdelijke of definitieve nieuwe woonland
• na aankomst relaties opbouwen met nieuwe landgenoten, collega's, buren, mede-Nederlanders
• relaties opbouwen met instanties op je nieuwe bestemming
• relaties in Nederland onderhouden, of zorgvuldig afscheid nemen

"Leer"momenten vind je zowel tijdens het proces van naar het buitenland vertrekken, als tijdens het daadwerkelijk verblijf in het buitenland.