de TransSiberië via JoHo: reviews en ervaringen

 Lex' ervaring bij het Baikal meer

De zon komt op als de trein langs de oevers van het Baikalmeer rijdt. Staand in het gangpad geniet ik van een werkelijk sensationeel uitzicht over het meer. Het is half mei maar toch zeker de helft van het gigantische wateroppervlak is bedekt met ijs en ijsschotsen. In de verte ontwaar ik een met sneeuw bedekte bergketen. Dit fantastische samenspel van opkomende zon, ijsschotsen en besneeuwde bergtoppen maakt op mij grote indruk. Wat zou ik graag deze ervaring en dit gevoel willen delen met het thuisfront. Maar als ervaren reiziger weet ik, dat dit onmogelijk is. Thuis zullen woorden tekort schieten. Mijn toehoorders zullen mij glimlachend toeknikken en jaloerse blikken veinzen. Maar begrijpen zullen ze mij niet. De minst slechte methode om mijn indrukken over te brengen, is het maken van foto’s. Met de nadruk op minst slechte. Want mijn eigen driedimensionale horizon is altijd dieper en breder dan dat van mijn fotolens.

Geen meer op onze aardbol is te vergelijken met het Baikalmeer. Het meer is het grootste zoetwaterreservoir van de wereld en qua omvang vergelijkbaar met België. Qua vorm is het overigens niet vergelijkbaar met het land van onze zuiderburen. Het meer is 636 kilometer lang en gemiddeld 40 kilometer breed. Ik heb gelezen dat het meer het diepste en oudste meer op de wereld is: 1.642 meter diep, 25 miljoen jaar oud. Elk jaar vriest deze enorme waterplas tijdens de lange en strenge Siberische winter dicht. IJsdiktes van een meter zijn dan niet ongewoon. De UNESCO plaatste in 1996 het Baikalmeer op de werelderfgoedlijst en de Russische regering verklaarde een groot deel van het gebied rond het meer tot natuurreservaat en nationaal park.

Volg Lex' ervaringen op World Supporter

 David - landschap onderweg

De trein was echt geweldig, het landschap glijd langzaam aan je voorbij en je ziet ontzettend mooie en grappige dingen. Zo loopt 80 % van de Russen over het spoor in plaats van in de berm. Ook zie je het landschap overgaan van platte graanvelden naar heuvels, rotsen, moerassen, noem het allemaal maar op. Bij de stops op de stations worden allerlij locale lekkernijen verkocht. Zo hebben we soort pannenkoeken met caramelstroop op, visjes,speciaal brood en meer... Heerlijk!

 Jobien - Treinreis (Rusland gedeelte)

Nu ging onze trip dan nog avontuurlijkere vormen aannemen. We hebben deze avond namelijk onze tassen gepakt en zijn vervolgens na een lange metrotocht op Jarislovskystation in de Trans-Siberie-Express gestapt, die ons in 5 dagen naar Irkutsk, bijna-onderaan-hartje Siberie, zou brengen.
Deze 5 dagen waren echt een hele beleving, uiteraard was het uitzicht afwisselend en waanzinnig, maar het bijzondere van deze tocht speelt zich toch vooral binnen de tein af. We hebben het erg getroffen, want we hadden veel rampverhalen gelezen over vieze treinen en vervelende coupegenoten. Het is heel apart als je hele dag zich afspeelt met mensen die je eigenlijk niet kent en dan in zo een beperkte ruimte. Iedere wagon heeft een provodnitsa die de hele wagon schoon houdt, een aantal snoepjes verkoopt, maar ook als taak heeft het ijs van de buitenkant van de wagon af te bikken met een grote bijl. In onze hele wagon sprak niemand engels, of uberhaupt een woord over de russische grens. Er waren een aantal gezinnetjes, een paar oudere koppels en een aantal alleenstaanden (veelal mannen). Omdat je zo een eind in de trein zit, kom je met mensen in contact die je anders op straat waarschijnlijk voorbij zouden lopen en daarbij kan je er de hele cultuur gade slaan; van de manier van eten, tot hun tijdsbesteding, ochtendritueel, gesnurk en drinkgewoontes(pilsje om 11 uur 's morgens, paar wodkaatjes in de avond). Onze eerste nacht was erg hobbelig en weer even wennen, Kees paste uiteraard niet helemaal in de lengte en opgekruld is het bed erg smal. Dit geeft uiteraard ergernis, maar we zijn de nachten eigenlijk best goed doorgekomen. De dagen bestonden verder veelaal uit lezen, naar buiten kijken, spelletjes doen en af en toe door de treinwagon wandelen want voor de rest van de wereld waren we afgesloten. Als de trein stopt kan je er even uit om je benen te strekken en een luchtje te scheppen, aangezien het in de trein + 32 graden is en buiten rond de -20 graden, is dat iedere keer even wennen, maar we besloten iedere keer dat we naar buiten konden dit ook te doen samen met onze 2 russische coupegenoten. Even goed inpakken (met sokken in de slippers en een sjaal om) en dan kan je er wel tegen. Op de perrons werden veel spullen verkocht, van kranten tot bevroren vis en van wordt tot hele maaltijden. Het eten bestond uit elke avond de in Nederland gekochte aardappelpuree en noodles en als echte verwennerij 1 keer puree met tomaten. Verder heeft Kees zijn gitaar nog een keer naar voren getoverd, wat een groot succes bleek, ook onze coupegenoten konden aardig spelen en het is leuk om te zien hoe iedereen een beetje los komt door muziek. De oudste rus van de wagon wilde met Kees dammen, maar verloor constant, maar gaf nooit op (dit werd de " running gag" van de gang). Na 5 dagen in de trein voelden we ons zo thuis in de trein en met ons gezelschap dat we het bijna eng vonden om er weer uit te gaan en onze reis alleen voort te zetten.

Irkutsk
Uit de veilige warme trein dus ineens aanbeland in Irkutsk, in een klein hostel (eigenlijk meer een soort studentenhuis) met 2 een russische broer en zus die aan de lopende band ruzie hadden. Over Irkutsk zelf kunnen we kort zijn. Het is een grauwe stad, met vele dieseldampen en een paar leuke bezienswaardigheden. Na 1 dag hebben we een busje genomen naar Listvyanka. Dit is een klein dorpje ten zuid-westen van het immense Bailkalmeer. Hier hebben we ons vermaakt met wandelen, eten van gerookte Omul (de streeksspecialiteit) en genieten van het uitzicht. We hebben hier ook 1 nacht doorgebracht in een allerschattigst en authentiek siberisch huisje. De volgende 2 dagen nog een aantal dingen in Irkutsk bezocht, waarvan het huis van de familie Volkonsky het hoogtepunt was. Temeer omdat we Oorlog en vrede van Tolstoi aan het lezen zijn en dit boek deels op de personen van deze familie is gebasseerd.

Ulan Bator
In Ulaanbaatar (door de Engelssprekende bewoners liefkozend afgekort tot UB) hebben we het verhaal gestaakt. Deze stad die in de Eenzame Planeetgids staat omschreven als een stad die zelfs met de grootste verbeeldingskracht niet mooi te noemen is, bleek zo lelijk als verwacht. De zeer warme ontvangst van de mensen van ons hostel maakte dit weer ruimschoots goed. Zoals altijd bij het arriveren in een nieuwe stad was het plan aanvankelijk om zo snel mogelijk de stad te verkennen maar werd bij het zien van het bed, het plan veranderd in even bijslapen. Zo gedacht, zo gedaan en de eerste dag werd besteed met bijslapen en het verkennen van de directe omgeving van het hostel, dat vlakbij het Sukhbaatarplein ( het centrale plein; de Dam; de Blaak; het Rode Plein etc) lag. Een een zittende Chinggis Khan, de nationale held van dit land, kijkt met een strenge blik uit over dit plein. De stad is hard aan het ontwikkelen en overal wordt gebouwd. Net als in Moskou is hier overal een scherp contrast tussen de oude Sovietgebouwen en de vloedgolf van westerse winkelketens, merken en nieuwe gebouwen te zien.'s-Avonds hebben we, voordat we ons aan het locale eten waagden, voor de laatste keer Europees gegeten; een pizza. Om de avond in stijl af te sluiten ook nog een bruin Duitsmongolisch biertje bij Khan Brau (letterlijk Koningsbrouwer) voor meneer, een gat in de Nederlandse markt, en een Bailey's voor mevrouw.

De geschiedenis van Mongolie is tentoongesteld in het National history museum, dat de volgende dag als eerste op het programma stond. Van de eerste bewoners via Chinggis Khan, de man die China versloeg, Kublai Khan, de eeste keizer van de Yuandynastie en degene die Peking tot hoofdstad van China maakte tot de Chinezen die het land innamen en Sukhbaatar die de Chinezen het land weer uitzette en de Sovjettijd die volgde tot de dag van vandaag waarop het land in de economische lift zit. Om zoveel mogelijk van de Mongoolse cultuur op een dag naar binnen te schuiven, gingen we verder naar het Gandantegchinlen Khiidklooster waar een 26,5 meter hoge Boeddha stond. Tussen de rustgevende klanken van Boedhistisch gezang, tobde Kees nog over het eten tijdens de komende reis door de woestijn. De verhalen over de variatie in het eten (Schapenvlees met rijst, paardenvlees met iets minder rijst, geitenvlees met aardappels, paardenvlees met schapenvlees) stemden hem niet gerust op het vegetarische verloop van die reis. Die avond vond de historische gebeurtenis dan stilletjes plaats: Kees at weer vlees en het beviel prima. Het verkleinen van de ecologische voetafdruk moet voortaan gebeuren met inbegrip van het eten van wat vlees.

De dag erna richting het Natural history museum om ons voor te bereiden op de flora en fauna in de Gobiwoestijn en om de opgravingen van Dinosaurussen te bewonderen. De eerste twee doelstellingen werden niet echt bereikt omdat veel tekst niet in het engels was maar het zien van alle dieren was erg leuk. Jammer dat we niet konden zien welk dier waar precies leeft/geleefd had. De Dinosaurusskeletten waren erg leuk om te zien hoewel we niet geheel zeker wisten of het ook de originele botten waren, houden wij onszelf (en daarmee u) in die waan. Die middag naar het klooster van Choijin Lama dat ook bekend staat als nationaal museum van religie. De eerste verschijnselen van tempelmoeheid werden opgemerkt bij enkele personen. Die middag werd de knoop doorgehakt: de volgende dag vertrek om half tien naar de Gobiwoestijn. Helaas konden we maar één reisgenoot vinden: Sigfrid, een stoere ijslandse lerares op sabbatical.

Gobi woestijn
Niet al te vroeg in de ochtend vertrokken we voor zeven dagen richting de Gobiwoestijn. Het eerste uur was er sprake van een asfaltweg, een luxe die we de zes dagen daarna niet meer hebben mogen genieten. De woestijn kan op de lijst van meest indrukwekkende ervaringen hoog op de lijst worden gezet. Het is moeilijk te beschrijven welke indruk het heeft achtergelaten maar de uitgestrektheid en de vele veranderingen van landschap gecombineerd met het gevoel van verlatenheid als je een heuveltje over moet lopen om te plassen en de immens heldere sterrenhemel die daarbij te bewonderen is, maken het een hele bijzondere ervaring. Elke avond sliepen we bij een familie in een Gertent. De traditionele tent van de nomaden. Daarin kregen we inderdaad alleen maar vlees geserveerd wat Kees dan ook braaf en vaak met smaak opat. De foto's moeten voor zich gaan spreken: enkele hoogtepunten uit de tour: besneeuwde zandduinen, de mini rockymountains, kameelrijden bij de zonsondergang, wodka drinken en kaarten in de Gertent, het leren kennen van de gastfamilies die het nomadenleven nog leven en het aanmaken van Gerverwarming met kamelenpoep. Er is natuurlijk nog veel meer gebeurd maar de verhalen hierbij komen later in huiskamer of café.

Beijing e.o.
De omgeving van het hostel verkennen was tegelijkertijd het centrum van Peking bekijken. We zaten op een minuut loopafstand van de centrale winkelstraat, Wangfujing Dajie, die verdacht veel leek op de grote winkelstraten die we al kenden uit Amsterdam, Rotterdam, Moskou enzoverder. Een opvallende aanwezige in die winkelstraat was de 'Beijing Olympics flagstore', daar worden - al twee jaar blijkt - de meest uiteenlopende producten in verband gebracht met de Olympische spelen en in groten getale verkocht aan de vele olympisch gestemde Chinezen. Vlakbij deze uitwassen van het nieuwe China ligt het iets traditionelere , hoewel erg op toeristen gericht, eetgedeelte van Wangfujing - Wangfujing snackstreet. Daar waren al enkele aparte gerechten te bespeuren maar lopend langs de Donghuamen nachtmarkt, die vlak achter de snackstreet ligt, kregen onze tere magen wel een aantal klappen te verwerken. Vooral de spiezen met kakkerlakken,grote wormen, kippenharten en schorpioenen wekten onze verbazing en de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat we nog niet dapper genoeg geweest zijn om deze exotische gerechten te eten.

Na een goede nacht slaap in een raamloze kamer waarin het daglicht onmogelijk door kon dringen gingen we op weg naar het Tianamenplein. Het plein had in onze voorstelling bijna mythische afmetingen. De smog of de nevel belemmerde het zicht dusdanig dat die voorstelling niet met de werkelijkheid kon worden vergeleken. Daarbij is de chinese definitie van plein niet geheel detzelfde als de nederlandse (open, onbebouwde ruimte bij of tussen bouwwerken). Het Maosoleum staat prominent midden op het plein waardoor het moelijk nog een plein te noemen is. Het zijn eerder twee pleinen aan weerszijden van het, voor een kleine Chinees, immense mausoleum. Vanaf deze wereldberoemde plek naar een plek die nog niet wereldberoemd is maar het wellicht ooit wordt: Factory 798. De weg ernaar toe is met het openbaar vervoer niet erg gemakkelijk en als je geen chinees spreekt, brengt het vragen naar de weg je vaker verder van je bestemming af dan dat het je ernaar toebrengt. Het was de moeite echter meer dan waard. In dit gebied zit een kleine honderdtal gallerietjes waar moderne chinese kunst, of aan China gerelateerde kunst, tentoongesteld wordt. We waren anderhalf uur voor sluitingstijd binnen en dat was veel te kort om alles te zien maar wat we gezien hebben was erg indrukwekkend. Alles was verrassend goed, omdat we geen verwachtingen hadden van de kwaliteit maar de foto's van de nederlandse ambassadeur (Dirk-Jan van den Berg) van het dagelijks leven in China waren erg mooi. Na al die mooie dingen was het tijd om onbedoeld kennis te maken met het slechtste vegetarische restaurant van Peking. Waar we groentendelicatessen verwacht hadden, kregen we alleen maar nepvleesgerechten voorgeschoteld die zowel te duur als te vies waren om verder nog woorden te verdienen op deze website.

23 December was de dag dat we naar de Verboden Stad gingen. Iedereen die we vantevoren over Peking spraken vond dit erg indrukwekkend dus de verwachtingen waren hooggespannen. Nadat we onder een groot portret van Mao dat op de Poort van de Hemelse vrede hangt, waren doorgelopen, konden we de Verboden Stad binnenlopen. De Verboden Stad is een complex van paleizen en tempels waar de keizers van de Ming en de Qindynastie leefden. Gewone burgers werden daar nooit toegelaten vandaar de naam ' Verboden stad'. De gebouwen zijn zeer goed gerestaureerd en de belangrijkste gebouwen zijn versierd met veel goud en schilderingen. In de bijgebouwen is zoveel tentoongesteld, van wapens tot muziekinstrumenten en van juwelen tot theekastjes, dat een normaal mens er meerdere dagen voor nodig heeft om alles te bekijken en in zich op te nemen. Gelukkig hadden wij de Eenzame planeetgids die aanraadde om de tentoonstelling van klokken, waar extra voor betaald moest worden, niet over te slaan. Op het paleis in Versailles waren veel klokken maar deze tentoonstelling van klokken van over de hele wereld die de chinese keizers hadden gekregen, sloeg alles. Om een lang verhaal korter te maken: de Verboden Stad voldeed ruimschoots aan de verwachtingen.

Na de Verboden Stad gingen we op weg naar het Jingshan park. Daar is een uitkijktoren waar je een mooi uitzicht over Peking hebt. Het was een erg heldere dag waardoor we goede foto's konden maken van de Verboden Stad en toch weer het idee kregen dat Tainanmenplein erg groot is, en misschien ook wel een echt plein. Vanaf de uitkijktoren hoorden we een enorm kabaal vanuit het noordelijke deel van het park omhoogkomen. Allerlei mensen leken tegen elkaar op te zingen en het nut en het plezier ervan ontgingen ons. We besloten het van dichtbij te gaan bekijken en de Chinezen hadden een verrassing voor ons in petto: zondag in het park op de chinese manier. Wat van bovenaf een kakofonie was, bleek erdoorheen lopend een natuurlijk geordend geheel van kleine groepen mensen die met elkaar muziek aan het maken waren. Lopend langs de paden kon je op een aantal meter van elkaar een vioolensemble, een koortje en een complete band tegenkomen, afgewisseld door mensen die een spelletje kaarten of ma-jong spelen. Op een pleintje richting de uitgang was de grote attractie een band compleet met drummer en blazers. Achter de dikke rij toeschouwers was iedereen aan het dansen en een vrouw als Jobien kon natuurlijk niet ongemerkt voorbijgaan aan de blikken van de chinese dansers waardoor het onvermijdelijke ogenblik kwam dat een man die zijn ogen al een aantal keer op Jobien had laten vallen haar ten dans vroeg. Uiteraard aanvaardde Jobien het aanbod en danste met de man. Ik maakte hier een prachtige film van maar helaas is de geheugenkaart die we hebben gekocht in China plotseling begonnen om zichzelf te wissen. 's-Avonds gingen we op zoek naar het Bookworm cafe waar we boeken zouden kunnen lezen en van een lekker drankje konden genieten. Op de kaart leek dit vlakbij ons hostel te liggen. Een half uur lopen verder kwamen we een DVD-zaak tegen waar we even kwijlden bij het zien van allerlei complete collecties (alle films van een heleboel regisseurs bij elkaar, alle afleveringen van favoriete series van Jobien). Daarna liepen we nog een kwartier door de hutongs maar het cafe was niet te vinden hoewel we er volgens de kaart allang moesten zijn. Na staand beraad met alle kaarten die we hadden kwamen we erachter: we hadden twee kaarten die naadloos in elkaar overgingen voor een en dezelfde kaart aangezien: we waren allang van de kaart afgelopen. Vermoeid en hongerig namen we de taxi richting het hostel waar we op zoek gingen naar de Megabite; 'king of the foodcourts'. Na de vegetarische deceptie van de vorige avond was dit bijna een culinair walhalla. Alle maaltijden lagen uitgestald zodat we niet per ongeluk varkensdarmen met kikkerogen konden bestellen en het was drie keer zo goedkoop ( ook niet onbelangrijk).

De volgende dag gingen we vol goede moed met de kaart op weg naar de drumtoren en de beltoren waaromheen de hutongs moesten liggen. Op de kaart leek dit ver van het centrum af te liggen. Nadat we bij het dichtsbijzijnde metrostation waren uitgestapt en gelopen hadden zoals we volgens de kaart moesten lopen, vonden we allebei dat het er wel erg modern uitzag voor het oude gedeelte van de stad. Dezelfde scene als de avond ervoor herhaalde zich: alle kaarten op tafel en jawel: de ezel stootte zich tweemaal aan dezelfde steen; een uitvergroting in de kaart had hij aangezien voor de kaart zelf. De ochtend verspeeld aan deze fout maar toch nog goedgeluimd gingen we terug naar de metro. Nu we de kaart begrepen waren de torens snel gevonden en we beklommen de drumtoren waar in vroeger tijden de tijd mee werd aangegeven. Vanaf deze toren hadden we een goed uitzicht over de hutongs die hun vroegere charme waarschijnlijk verloren zijn omdat er veel nieuwe gebouwen omheen zijn gebouwd en veel hutongs worden afgebroken. Op zich begrijpelijk gezien de staat van de huizen maar jammer voor mensen die nostalgische gevoelens hebben bij het lopen door smalle, vervuilde straten. Onze kerstavond hebben we in het Bookworm cafe doorgebracht, dat we nu wel konden vinden hoewel het met de bus nog steeds een flinke klus was. Op de terugweg toch maar van een taxi gebruik gemaakt. Ook niet zo heel duur hier.

Het kerstontbijt werd genuttigd in de bus naar de chinese muur. Onze eerste kerstdag wilden we zo inrichten dat we hem niet snel zouden vergeten. Een ochtendwandeling van 10 kilometer over de chinese muur voldeed wel, dachten we. We liepen van Jingshaling naar Simatai en langs deze route waren er zoveel prachtige uitzichten op de muur dat het fototoestel bleef klikken. Op een gegeven moment zijn we gestopt met fotograferen en met volle teugen gaan genieten van het uitzicht en de wandeling. We liepen een groot stuk over en langs delen van de muur waar die niet zo glad was gerestaureerd, daardoor konden we goed zien dat de afgelopen 2 millennia aldoor aan de muur is gebouwd. Vroeger om het land te verdedigen, nu om hem in stand te houden als werelderfgoed en toeristische attractie. De muur is zo lang dat het haast onvoorstelbaar is dat hij ook ergens ophoudt. Een onvergetelijke kerstochtend. Na een goede kerstlunch verorberd te hebben gingen we weer op weg naar Peking. Het kerstdiner was de wereldberoemde Pekingeend.In een typisch chinees restaurant waar uitgelegd werd hoe we de eend moesten eten en wat de pekingeend speciaal maakt. In heel China wordt eend gegeten maar in Peking eet men het met dunne flensjes waarin de gegrilde eend samen met sojasaus, komkommer en lenteui wordt gewikkeld. Dit blijkt een zeer goede combinatie en de smaak is fantastisch. MIsschien een idee voor volgend jaar...

 Maxime Treinreis in Rusland en Mongolië

If RUSSIANS say you travel in a 4-person -second class-hardseat-cabin, they actually MEAN SOFT seats, 2 times a day vacuumcleaning in your cabin even when you are sleeping (and do not wish to be disurbed) + an OKE restaurant- cabin where you can eat typical russian food, or a 1 mm thick peace off steak !ANd also,...have really pretty russian provodniska's (??or something simualar)that are very nice to you and clean the bathroom and hand you out frech sheets when you board!!

When you travel from Irkuts to Ulan Bataar with MONGOLIAN RAILWAYS, 2nd class hardseat cabins actually MEAN 6 people in one cabin with HARD-HARD seats, a cabin that in a 2 days trip has never been vacuumcleaned, nor can get food anywhere near... other than when you have a passport-controle that takes 5-6 hours!!! Oh...and did i mention that this passport checking had to happen 2 times both for getting out off Russia as getting in to Mongolia!!ahhhhhhh.....!!I didn't really prepare for this part off the trip when it comes to bringing food or water because off expectations...so i felt pretty dried out coming in to mongolia: )!!
anyways....THIS sure was " a ride" i will never forget...!!

Tip: Olkhon island (in het Baikal meer)
Oh yeah,....that island by the way..Olkhon island...is, i can say now that i am in mongolia, THE BEST THING THAT EVER HAPPENED TO ME IN RUSSIA!! it took me 7-8 hours in the most crappiest bus ever to get to this island But it was worth every minute!! The island was a place to kick back and relax after so many days of traveling and it really is, to be honest, the only russian place that really touched my hart..!Syberian beauty, nature,people,way off live!!!Really...if you have the chance..GO THERE!!!
BTW,It only cost me 291 roebels which is about E8,- FOR A 7 HOUR bussssss riddeee!!!!It was VERY COOL because it was just a local bus and i got to meet real russian people from the country side! also, i met this austrian girl in the hostel who i travelled with! a very nice chicka who spoke exellent russian!

Tip: accomodatie op het eiland
Oke last thing for now,...on that island i stayed with NIKITA B. ( who's last name i cant remember) He has been Russias world champignon in PINGPONG sometime ago and he started a community on O.I. A very nice and kind man, with a very cool accomodation near lake baikal!!+++ the coolest accesories like a BANYA=sauna lile and then jump in ICE COLD water!!+ just so many other cool things!!bike riding/horsebackriding/jeepriding/hiking!!!everything just seemed possibel on that beuatifull island!!

 Gert Jan tour door Mongolië

De tour was echt ongeloofelijk! Mongolië is echt een heel mooi land! De mensen zijn (over het algemeen) heel vriendelijk en het landschap is echt waanzinnig!
De 9 dagen waren heel erg back to basic.. We waren met z'n 6en, inclusief de chauffeur. De andere drie medepassagier bestonden uit een Fins stelletje en een Australische dude. Hele leuke mensen! De auto was een oude Russische (militaire) bus.. Deze heeft het erg zwaar gehad. Hij leek wel onverwoestbaar! Er zijn namelijk geen "echte" wegen in Mongolie (buiten enkele steden). Ik weet niet hoevaak ik met m'n hoofd het dak van de bus heb geraakt, maar dat is niet op 2 handen te tellen Als sommige mensen denken dat ze goed kunnen rijden..?? Dan kan ik je vertellen dat je vergeleken bij deze chauffeur een "nobody" bent. Deze gast kan zo meedoen aan het WRC (autorally). Menn.. echt ongeloofelijk..!! Het enige nadeel was dat hij totaal geen engels sprak, maar zijn rijstijl maakt dit wel goed..
Het waren wel lange dagen op de weg hor (zo'n 7uur per dag). 's Avonds sliepen we bij nomade families. Dit was echt leuk! Zo zag je een beetje hoe de mensen leefden.. We verbleven in verschillende GER's. Voor degene die niet weten wat dit zijn (waarschijnlijk jullie allemaal ), zoek even op internet Deze families waren heel aardig, ondanks dat ze niet veel bezitten. Nouja.. sommige beschikten (tot onze verbazing) wel over zonnepanelen en satelietschotels. Echter van een wc en lopend water of elektriciteit hadden ze nog nooit gehoord.. Je behoeftes doen in een gat in de grond was echt geen probleem meer voor ons, na de "toiletten" op het Baikal meer..
De landschappen waren zeer verschillend. Zo zijn we door woenstijnlanschappen getrokken (Gobi Desert) en hebben we berglanschappen met sneeuw en watervallen.. Verder hebben we op een kameel en een paard gereden.. Dit was ook heel leuk! Tenminste.., voor sommige van ons dan.. GJ kreeg met al zijn paardrij-ervaring het paard niet vooruit. De bleef gewoon in de middle of nowhere staan. Mensen.. ik kan jullie vertellen: Dit was super op te zien!! hahaha... (GJ zit tegenover me, dus die leest dit later pas ) Ik moet eerlijk zeggen dat ik er ook niet heelhuids vanaf kwam hor.. Ik ben helaas van het paard af gevallen.. Rustig maar! Ik ben OK! (zei ik ook tegen de gids)

 Fieke - Treinreis naar Mongolië

Treinreis naar Mongolië
We zijn er en we leven nog na 5 dagen treinen: Mongolië!! Wauw, wat een compleet nieuwe wereld..! St. Petersburg en Moskou zijn nog te relateren aan Amsterdam: grote stad, veel mensen, veel gebouwen, armoede uit het zicht. Ulan Bator is wel even andere koek..! Toen we aankwamen met de trein reden we eerst door prachtig berglandschap met overal gers (traditionele ronde hutjes) en kuddes en vrede: toen we in de buurt van de hoofdstad kwamen, reden we door een vies en enorm industriegebied waar je U tegen zegt, met daar tussendoor allemaal gers (zag er nogal bizar uit), vuilnis en armoede. Het centrum van de stad is wel redelijk mooi en je merkt echt dat ze hier hun best doen zo westers mogelijk te zijn: veel mensen zijn uber vriendelijk en proberen je naar hun hostel te lokken, de meeste mensen lopen er westers gekleed bij, en uithangborden, verkeersborden en reclameborden hangen er in het Mongools (wat verdacht veel op Russisch lijkt) en in het engels: wat een verademing wad na het onleesbare en niet erg gastvrije Rusland! Morgen gaan we op trektocht voor 4 dagen: dat gaat zooooo ontzettend gaaf worden!! Nu nog even in het kort iets over de trein, want ik hou de telefoonlijn bezt...! De trein was prima te doen, we hebben ons nauwelijks verveeld met onze my little pony raamstickers, kwartetspellen, boeken, mp3-spelers, veel kletsen en geimproviseerde twister spelen in de coupe. We hadden het onvoorstelbare geluk de 1e 3 nachten onze 4 persoons coupe voor ons alleen te hebben! Dat geluk hadden we ook al in Moskou, waar we onze 4 persoons dorm helemaal voor ons zelf hadden! De ochtend van de 3e dag kwam er een zwitsers stel bij dat die zelfde nacht om 4 uur weer weg ging (heel fijn) en in hun plaats kwamen 2 zweedse jongens. De laatste dag en nacht en ochtend hebben we onze coupe met hen gedeeld en het waren zeer relaxte "roommates". We voelden ons wel nogal vies na 5 dagen niet douchen (mensen met lang haar snappen m al helemaal) maar we mochten niet klagen verder! We waren eigenlijk allang blij dat we bij elke stop de trein hebben gehaald (bij 1 stop hebben we een kudde mensen zien rennen voor onze trein: ze waren te laat en we reden alweer!). De treinreis verliep kortom best soepel en we zien dan ook niet erg op tegen de 1,5 dag treinen naar Beijing morgenochtend!

Trektocht Mongolië
Onze trektocht was nog ontzettend veel super geweldiger dan we ooit hadden durven dromen!! Wauw wat is dit een ontzettend mooi land! We zijn allebei erg verliefd geworden op de mensen, de paarden, de bergen en het totaalbeeld van schoonheid wat we gezien hebben! De 1e dag (maandag) zijn we per soort van jeep naar het gebergte gebracht samen met onze tolk/kok Mogi (we weten niet zeker hoe je het schrijft, maar je zegt moekie). Onderweg maakten we wat fotostops waarbij onze tolk/kok waty uitleg gaf. Rond 14.00u kwamen we aan bij de familie waar we de 1e nacht zouden slapen en van waaruit we de volgende ochtend te paard zouden vertrekken. De mensen waren erg aardig en volgens de mongoolse gewoonten hebben we alles aangenomen wat ze ons aanboden en ervan geproeft (dat hoort). Het 1e wat we aangeboden kregen was niets minder dan gefermiteerde merriemelk..... Ja mensen, melk van een vrouwtjes paard..! Heel vreemd om te drinken, maar niet eens echt vies! Na het avondeten (spaghetti van Mogi) gingen we voor het eerst rijden! Gewoon even wat heen en weer over de vlakte (was wel weer even wennen na 3 jaar!) en we zijn ook nog even bij een andere ger langs geweest waar de oudste zoon van onze familie woonde (weer merriemelk!) en we mochten daar zelfs even boogschieten van deze worstelaar: paardenrace, worstelen en boogschieten zijn de nationale sporten van Mongolie. Dat was echt heel vriendelijk en heel lief, maar na een tijdje werd het te donker en we hadden al ongeveer 2,5 uur gereden! We lagen rond 10.00u in onze eigen ger (gedeeld met onze tolk/kok en 2 zonen die 1 bed deelden).

De volgende dag vertrokken we vroeg. We reden op andere paarden dan de dag ervoor, want dat waren geen trektochtpaarden (gelukkig maar want ze waren erg langzaam..!) Simone reed een donkerbruin paardje die we mister Jones noemden. Onze gids (een zoon van de familie) reed een lichtbruine, Mogi ook (genaamd Jilles) en ik een zwart/bruine die we Frankie noemden. Het pakpaard heette Leon vonden wij. Officieel hadden ze geen namen, maar dat vonden we niet terecht, vandaar. De 1e dag was gaaf: steil naar boven en steil naar beneneden over bergen, dwars door riviertjes en heerlijk in de zon. In het begin ging het allemaal goed, maar mijn paard werd steeds slomer. Achteraf bleek dat hij ziek was en rond de lunch hebben ze pakpaard en mijn paard omgewisseld. Daarna hebben we nog lekker keihard over de vlakte gegalloppeerd waarna we een plaats om te slapen zochten. We hebben vlak aan de rivier onze tenten opgezet. Koud dat we het hadden s nachts!! Niet normaal!! De volgende dag moest ik op weer een ander paard, want Frankie zou rond de lunch naar huis worden gebracht. Ik moest op het paard van Mogi: een heel fanatiek 20-jarig ez-racepaard: en dat was te merken! Echt een hittepetit, maar wel heel gaaf! Rond de lunch kregen we een nieuw pakpaard en mocht ik weer op Leon. Die avond sliepen we op een vlakte, dicht bij de rivier. Weer stervenskoud natuurlijk. De laatste dag moest ik op ht nieuwe pakpaard rijden, omdat Leon meer geschikt was als pakpaard. Het nieuwe paardje noemden we Mollie: het was de enige merrie. Wat een super paardje!! Ze galopeerde super hard en dat terwijl ze al 16 jaar was! Sowieso ongelooflijk hoe sterk die beestjes zijn!! Ookal zit er een lange Nederlander op hun rug: bergen op, bergen af, stap, galop, rivieren door: alles kan! Ik heb zelfs nog een filmpje gemaakt van SImone in galop en ik er in galop achteraan, terwijl ik filmde! Donderdagmiddag moesten we eraan geloven en gingen we terug naar Ulan Bator. We waren er allebei erg verdrietig van. Ik miste alles zodra ik in de jeep stapte! Ik wil zeker nog een keer terug!!

Beijing
Goed, Beijing dus. Jeetje wat een compleet nieuwe wereld weer! De smog overheerst alles hier: het is heet, benauwd, geen wind, alleen wolken en smog: bleh. We vragen ons telkens weer af hoe die Chinezen het hier volhouden! gister hebben we voor de verandering een taxi genomen naar ons hostel omdat we het zoeken en verdwalen een beetje beu waren. De taxi ging goed, tot onze niet zo snuggere chauffeur bedacht wel even rechts een bus in te halen: die fout werd ons half fataal, aangezien rechts van die bus een stoeprand was..! We knalden daar dus enorm hard tegenop en ik stootte mn hoofd tegen de handgreep op het plafond: niet grappig! Simone zat aan de andere kant dus die had zich niet gestoten. Onze botsing met de stoep was zo heftig dat de chaffeur de band moest vervangen en toen hij de band achterin legde zagen we dat de hele velg ingedeukt was... goed... Maarr: het hostel vonden we en het is super schoon en de bedden zijn zowaar breed en ja: zacht! We zijn er erg blij mee, al helemaal omdat we hier natuurlijk 2 weken blijven! Morgen beginnen we met onze uitstapjes. We hebben van alles gepland: verboden stad, de muur, parken, tempels, Mao (Loes, zal ik hem de groeten doen dan? Aangezien je voor Lenin te laat was..?) en we hebben (souvenir)shopdagen ingepland (ja, echt..) op basis van een tip van een kamergenoot die vandaag vertrokken is. Gister hebben we alvast wat geproeft van de stad: we zijn naar een enorme supermarkt geweest waar de verpakkingen je toeschreeuwen en de producten op de versafdelingen nog leven, maar waar enorm veel groente en fruit te vinden is (jeej!) en waar alles super goedkoop is! gisteravond hebben we in het restaurant van het hostel gegeten: biertje voor 6 yuan (= 60 cent) en rijst met groeten voor iets van 2 euro! We hebben zelfs met stokjes gegeten en voor de 1e keer ging het behoorlijk goed, al zeg ik het zelf!

Chinese muur
Vandaag zijn we naar een deel van de Chinese Muur geweest: gaaf!! Echt het beste tot nu toe sinds we in China zijn! Het was alleen iets minder grappig om er te komen..... We wilden naar een vrij toeristisch deel (Badaling) omdat we dachten dat we er makkelijk zouden komen en omdat dat deel zeer waarschijnlijk aan het plaatje in ons hoofd zou voldoen. We wilden alleen geen tour boeken via het hostel omdat dat te duur was, dus heeft de zeer behulpzame tour-mevrouw ons naar het verkeerde busstation. Fijn. Toen hebben we besloten maar een bus vanaf dat station naar een ander deel (Muti nog wattes) te nemen. Dat ging goed, tot we er na 3/4 uit werden gegooid door de kaartjesmevrouw. Wij in de illusie dat we er waren: mooi niet. Er stond een taxi klaar met het excuus dat de bus niet helemaal naar de muur ging! Ze vroeg 120 yuan, wat we tot 60 gereduceerd hebben, maar oh wat waren wij pissig! Stonden we daar in een totaal onbekende buurt, ruim een uur ten noordoosten van Beijing! We zijn er, ondanks de vreemde rijkunsten van onze vrouwelijke chauffeur (rechts inhalen en toeteren bij elke bocht en naar vrijwel elke andere weggebruiker), uiteindelijk wel gekomen. Het was echt een onwijs mooi stuk muur en de klim (heeeeel veel trappetjes de berg op: na 5 minuten zag ik er volgens Simone uit alsof ik net onder de douche uit kwam..!) was heel zwaar met die hitte, maar de muur was het waard! Niet te veel toeristen, mooi uitzicht ondanks de mist (hebben wij weer!) en een almachtig gevoel bovenop die enorme muur! Zeker de moeite waard, en gelukkig heeft onze chauffeuse op ons gewacht en weer terug gebracht naar de bushalte, dus we zijn nog veilig thuis gekomen ook! Op de terugweg hebben we heerlijk in de hutongs van onze buurt gegeten: gestoomde groentendingen, gekookte maiskolven, pannekoek/ei dingen, watermeloen, deegdingen met wortel of venkel erin, en een soort koekjes als toetje: alles bij elkaar zo'n 10 yuan per persoon! Daarna hebben we ons heerlijk gedoucht en straks gaan we lekker slapen. Ik heb ook al flink wat souvenirs (voor anderen en voor mezelf uiteraard) geshopt: het is ook allemaal zo goedkoop hier! Tsja, dan moet je mij hier niet los laten..!

 Else en Cees-Jan mailen over het laatste stuk van hun Transmantsjoerije trip, Irkutsk-Beijing via Harbin...

Hoewel we een uurtje speling hadden om de trein te halen, kwamen we pas een half uur voor vertrek aan op het station van Irkutsk (met volle bepakking lopen is toch iets anders dan op je gemakkie door de stad heen struinen). Omdat alle toeristen en / of backpackers de Transmongolië Expres (die, zoals de linguïsten al kunnen hebben opgemerkt, door Mongolië gaat, en waarvoor je dus een extra visum nodig hebt) nemen, waren we de enige westerlingen die instapten in Irkutsk. De trein zat verder vol met Chinezen en een handjevol Russen. Wij deelden onze coupé met twee vijftigjarige balletleraressen: Nathalie (uit Omsk) en Nadezhda (uit Krasnoyarsk). I.t.t. de overgrote meerderheid van de Russen spraken ze zelfs een klein beetje "handen-en-voeten-Engels". Ze waren ook zeer verheugd dat we binnenkwamen. Beiden geven balletles in China (betaalt beter dan Rusland) en wilden zeer graag Engels leren, dus voordat we goed en wel onze tassen hadden opgeborgen waren we alle, enigszins relevante Engelse woorden voor het geven van balletlessen in hun Engelse schriftjes aan het schrijven en uitbeelden. Zo nu en dan pauzeerden we voor een rookpauze of stapten we uit om wat eten te kopen. De Chinezen zijn nog steeds zo nieuwsgierig en we hadden dan ook regelmatig Chinezen te gast in onze coupe, die zonder iets te zeggen binnen kwamen of naar binnen gingen staan kijken.

De tweede dag kwamen we aan in Zabaikalsk, de Russische grensovergang naar China. We moesten de trein uit om de trein te laten inspecteren en een nieuw onderstel onder de trein te laten zetten en alle documenten te laten controleren. We hebben wat rondgelopen in het dorpje maar toen we het perron op kwamen lopen begon het gedonder: een Russische douanier liep het perron rond te struinen met het paspoort van Else: "Is this your passport?"

"Come with me!" Gelukkig liepen Nathalia en Nadezhda met ons mee en na een uurt wachten mochten we "op audiëntie" komen: Else bleek een entry-stempel te missen. Niet dat je daar ook maar iets aan kan doen, want elke autoriteit in Rusland neemt bij de minste of
geringste gelegenheid je paspoort en je registratiekaart in om te gaan stempelen en bij vertrek uit Rusland heb je een mooie verzameling. Maar we misten er dus eentje en gelukkig greep Nathalia in en we konden na nog een uurtje wachten (lekker relaxed als de trein bijna weggaat) weer weg. Twintig minuten later stopte de trein in Manzhouli, aan de andere kant van de grens, en hoewel de grensbeamten een stuk aardiger waren dan in Rusland moesten we onze tassen omkeren om te laten zien dat we inderdaad "nothing to declare" hadden. Die nacht hadden we bezoek van een dronken Chinees (geef ze en biertje!) in onze coupé omdat Nathalia en Nadezhda het niet echt nodig vonden om de coupe af te sluiten (wij sliepen boven). Na bruut verstoord te zijn in mijn REM-slaap en wat geschreeuw, opentrekken van deuren etc. vond ik het welletjes en klapte de deur hard dicht. Gekerm aan de andere kant van de deur en gelach van Nadezhda, dat waren dus wat vingertjes...

De laatste dag waren we bijna alleen in de trein (in Harbin en met name in Changchun stapten de meeste Chinezen uit). De dronken Chinees van de vorige avond kwam zelfs nog zijn excuses aanbieden. We hebben wat gelezen en zijn vroeg gaan slapen met het oog op de volgende ochtend: 5:00u. aankomst in Beijing.

 Vanuit Nederland met de trein naar Moskou, reizigers vertellen..

 Met dank aan Rudi Brons. Tarieven en verbindingen uiteraard ter indicatie:

• Via de NS kon je iedere gewenste rit opvragen.
• Voor prijsindicaties moet je naar een verkooppunt of bellen.
• Vraag altijd naar de korting in Nederland en Duitsland voor een medereiziger. - Wij hadden de keuze uit een aantal ritten
• Die 's ochtends vertrokken en dan de volgende avond aankwamen in Moskou o laat in de middag vertrekken en dan twee nachten later 's ochtends vroeg aankomen.
• De treinen naar Rusland zijn altijd slaaptreinen waar je een slaap plek moet reserveren! De prijzen hangen af van de afstand die je in zo’n trein zit. Zit je al in Frankfurt in de trein die rechtstreeks naar Rusland gaat dan betaal je voor een 2-persoons coupe € 30,- / € 45,- per persoon per nacht. Er zijn ook 3-persoons coupe’s maar deze zijn niet gemengd man / vrouw!!!! Ze kosten € 20,- / € 30,- per persoon per nacht.Je kan ook kiezen voor de trein die een overstap heeft in Brest. Je staat dan wel om 2.00 's nachts een uur op dat station. Daarna stap je in de slaaptrein. Hier betaal je dan nog maar € 11,- voor een bed in een 3-persoons coupe en € 16,- voor een plek in een 2-persoons coupe.

 Met dank aan Eelco Nuesink:

• Info over de ns is simpel: je moet het eerst zelf uitzoeken op internet. Het is erg moeilijk voor hun de juiste verbinding te vinden dus gewoon zelf uitzoeken. Vervolgens als zij jou terug gaan bellen dan moet je dat met nadruk nog navragen en eventueel er bij vermelden dat dat de vorige keer niet is gedaan. Daarnaast moet je het gewoon treffen met degene die je aan de lijn krijgt. Ik had op het laatst een erg vriendelijke dame die erg behulpzaam was.
• Er zijn veel mogelijkheden om naar St. Petersburg te gaan. In principe kan de NS niet alle reizen boeken dus eventueel zou je, als je tijd hebt, in Berlijn uit kunnen stappen en zelf via de Duitse maatschappij een ticket kunnen kopen naar St. Petersburg. Wij hebben gekozen voor 1x uitstappen in Hannover en 1x in Brest. Deze kon de NS wel boeken. Deze reis duurt 41 uur. In die zin vind ik deze reis leuker omdat je dan nog eens andere niet gebruikelijke stations aandoet. Weer wat bezienswaardigheden rijker.Het is natuurlijk wel spannender want je stapt gelijk uit in een land waar Engels niet zo vanzelfsprekend is maar dat is de uitdaging.
• Daarom is het wel handig als je de tickets hebt, ze van te voren goed te bestuderen en eventuele vragen al uit te zoeken.

 Met dank aan diverse JoHo donateurs:

• Ik ben met een minibus naar Listvjanka gegaan, is veel sneller dan de gewone bus omdat een minibus niet overal stopt. In Irkutsk barst het trouwens van de minibusjes. De prijs is hetzelfde, 60 RUR (€ 1,75) per rit. Verder kan ik in Irkutsk Jack's homestay adviseren, kost wel wat meer dan Baikalhostel maar dan krijg je ook veel meer. De bewoonster zit vol met advies, tips en ideëen. De hele woning is ingericht als hostel. Het is schoon en je kunt overal gebruik van maken: koelkast, keuken. Vooraf reserveren is wel aanbevolen aangezien er maar twee kamers met elk twee bedden zijn. Ik had geluk.
• Wat me tot nu toe heel erg opgevallen is, is dat de meeste lokale trips door de meeste reizigers niet via een organistie geregeld worden maar dat alles zelf gedaan wordt. Ik sluit me er gewoon bij aan, is het makkelijkst....
• Hoi, we zitten nu in de hoofdstad Ulan Bator. Morgenvroeg, donderdag, springen we weer op de trein naar Beijing waar we vrijdag aankomen. We hebben nu twee nachten geboekt via het hostelsysteem bij Feyiying International Youth hostel voor vrijdag en zaterdag. Hier in Ulan Bator hebben we voor het eerst op het terras gezeten in het zonnetje, lekker hoor, en sinds een week weer warm water om te douchen ook lekker!! In Irkutsk was nergens warm water?! Lake Baikal was ook mooi om te zien. Samen met Jan nog een duik gemaakt in het meer (2 graden!) met een drysuit en een Russiche duikinstructeur, hele ervaring en goed afgelopen.

(Irkutsk)

• (...) Ik zit nu in Irkoetsk. We hebben nu in het Baikal hostel in Irkoetsk geslapen en inmiddels ook gereserveerd via jullie hostelsysteem voor het UB hostel in Ulan Bator. Het is nu weer beter weer, ongeveer 20 graden gelukkig. De trein was even afzien, vier dagen "opgesloten" en buiten alleen maar bomen ?! Nog een aantal andere backpackers ontmoet in de trein en met een paar biertjes op is het slapen in de trein best te doen. Vandaag aan het Baikal meer geweest, nog een paar dagen en we gaan weer verder met de trein naar Ulan Bator.
• (...) In Irkutsk kan ik Jack's homestay adviseren; kost wel wat meer dan Baikal hostel maar dan krijg je ook veel meer. De bewoonster zit vol met advies, tips en ideeën. De hele woning is ingericht als hostel, het is schoon en je kunt overlal gebruik van maken: koelkast, keuken, etc. Vantevoren reserveren is wel aan te raden.

(Ulan Bator)

• (...) In Ulan Bator zit ik bij Zaya guesthouse. Ook goed. Gratis transfer van station naar hostel (maar dat wist ik even niet dus ben maar gaan lopen). En ook hier wordt heel veel voor je geregeld zonder dat men er extra geld voor vraagt. Morgen ga ik met 2 Zweden op een dagtrip naar een natuurpark, Zaya heeft auto met chauffeur geregeld voor USD 35,- ex benzine ongeacht het aantal mensen dat meerijdt.

(Beijing)

• (...) Het Far East International Youth hostel is de beste en gezelligste in de stad. Het ligt middenin de Hutons en heeft een eigen binnenplaats waar elke avond wel backpackers te vinden zijn. Pilsje (660 ml) kost er omgerekend € 0,20 en het naastgelegen restaurantje heeft erg goede dumplings voor een vreselijk lage prijs. Andy, de receptionist, kan alles voor je regelen op het gebied van treintickets in china voor een zeer kleine meerprijs (goedkoper dan zelf naar het station gaan en een ticket regelen!).
• (...) superbudgethostel: Beijing City Central International Youth hostel, no. 1 Beijingzhanqianjie, Dongcheng district: dichtbij metro station Beijing Zhan. Een andere goede optie is het Youth hostel achter het Grand Dragon hotel; zeer schoon en relaxed!

Baikal

• (...) Het Baikal meer was echt super mooi. Het ijs was minstens 1,5 meter dik en we konden er goed op lopen. Erg grappig hoor. Het was daar echter wel koud. Het zonnetje scheen dan wel, maar er stond een immens scherpe wind, waardoor we bijna het ijs werden af geblazen. Na een gerookte vis te hebben gekocht zijn we weer terug gegaan naar Irkutsk.
• Daarna zijn we met de trein verder gegaan naar Ulaan Baatar (Mongolië). Dit was nog eens beleving. We hebben 8 uur aan de grens van Rusland gestaan (dus genoeg tijd om in het lokale dorpje de markt even te bezoeken) en nog eens 4 uur aan de Mongoolse grens. We moesten zo ontzettend veel papierwerk invullen, dat Hilde er scheel van keek en op een formulier zoveel fouten had gemaakt dat ze bij elke fout haar handtekening moest zetten en een stempel kreeg. In totaal een stuk of acht. We zaten dit keer samen met de Duitse meiden in een coupe, wat erg gezellig was.

Ulaan Baatar

• Eenmaal in Ulaan Baatar gingen we op zoek naar een hotel en een bank, maar we kwamen er al snel achter dat dat heel moeilijk is om 7 uur 's ochtends op een zondag. Gelukkig kwamen we op straat een man tegen (mr. Kim) die ons een GRATIS bakje koffie aanbood in zijn hostel. En daar zeggen wij oer Hollanders natuurlijk geen nee tegen! Na aan hem te hebben gevraagd hoe we met het openbaar vervoer naar het Terelj nationaal park konden komen, zijn we op zoek gegaan naar het desbetreffende busstation. Dit bleek nog een hele opgave, aangezien ook hier niemand Engels praat en ook aangaf dat de bus niet bestond. Gelukkig zijn wij erg koppig en volhardend, dus we bleven zoeken. Met resultaat (eigenlijk puur toeval). We vonden de bus en eindelijk waren we op weg naar Terelj.
• Daar aangekomen zijn we naar een ger-kamp gelopen waar we twee nachten hebben geslapen. Een Ger is een Mongoolse ronde tent. In onze tent stonden vier bedden, een kachel en een kast...en poppenkast stoelen en tafels waar we nog net op pasten. Ook werden we in een "traditionele" ger uitgenodigd....en wat stond er in: een mega koekast, breedbeeldtv en dvd speler! Zelf wij zitten er in Nederland nog niet zo luxe bij. We hebben het erg naar ons zin gehad, vooral als we de kachel aan de praat konden houden. Stromend water was er niet, we kregen elke dag een thermosfles met heet water die wonder boven wonder na een dag nog steeds heel erg heet was.
• De volgende dag wilden we lekker een wandeling maken toen een local ons aanbood om paard te gaan rijden. Na wat tegensputteren omdat we nog nooit eerder op een paardenrug gezeten hebben toch maar op zo'n beest geklommen en voor een uurtje cowboytje gespeeld. Het was wel even wennen, maar na een tijdje wisten we een beetje hoe je zo'n ding start en bestuurt. Stoppen ging wat moeilijker, omdat de rem wat moeilijk te vinden is.. Maar goed het was een leuke ervaring.
• Na ook nog een dag in Mongolië zijn we weer in de trein gestapt richting Beijing. Ook dit was weer een hele ervaring, aangezien we een Mongool en een Chinees als bunkies hadden. De Chinees sprak geen Engels en de Mongool sprak een piep klein beetje Engels en Chinees, dus echte hevige discussies waren er niet bij. We hebben heel veel leuke mensen ontmoet in de trein, waar we na die tijd in Beijing nog mee hebben afgesproken. De grens overgang was lang zo erg niet als die van Rusland, maar nog steeds heel apart aangezien het onderstel van de trein veranderd moet worden. In China zijn de sporen nl. smaller. We werden hiervoor in een soort hangaar gereden waar we omhoog werden gekrikt om vervolgens het onderstel onder ons vandaan gehaald te zien worden. (...)
• Echt niet verwacht dat zes dagen trein zo spannend konden zijn. We zijn op dit moment op weg naar de Mongools - Chineze grens en voor zo ver nog geen saai moment. Langzaam veranderen de mensen van gedesillusioneerde komradsky naar vrolijke Genghis-afstammelingen. Het landschap van het grauw - grijze Moskva via het spierwitte sneeuwbedekte Siberië naar de bruine woestenij van Mongolië. Een film, vergezeld van deinende kadans, die door de vieze ruit grijsgedraaid lijkt te zijn van het vele langsrazen.
• Klinkt allemaal lekker poëtisch maar met elk station dat we verlaten blijven de straatarme Babushka's achter die van vroeg tot laat de kou trotseren om hun waar aan te prijzen voor veel te weinig roebels en is de TL - verlichte pectopah - wagen met de bezwete, blootborstige koks weer onderweg naar de grauwe, modderig bestraatte woonblokken van Moskou.
• Lang staan we daar eerlijk gezegd niet bij stil want in onze coupe is het weer tijd voor: Boeren en Maffia! Twee van onze Zweedse wagongenoten bleken het rollenspel ook te kennen en met een hoop andere mensen, we zaten bij toeval of niet eigenlijk met alle backpackers in dezelfde wagon, bleek het traditiegetrouw weer een groot succes. Vooral heel veel lol gehad met onze buren in de coupe naast ons. Twee Zweedse meisjes en een gortdroge Fin. Kletsen en kaartspelen tot we om de zoveel uur een kwartiertje hadden om te luchten. Tot de onderstellen hun "geef-er-een-harde-klap-op-met-een-hamer" onderzoek hadden gekregen en alle wagons weer met kolen bevoorraad zijn. Geen fancy airconditioning op de Trans Mongolië Express maar kolen om de wagons te verwarmen en voor de boilers voor gratis kokend water.
• Na deze routine worden we discreet door onze Chineze conducteurs/hosts (twee per wagon), die zich voor deze gelegenheid weer netjes in uniform steken, vriendelijk doch dringend naar binnen gemaand. Megavriendelijke gasten die ons af en toe trakteren op een kwartiertje Chinees restaurantmuziek via het "Hidden Sound System" van de wagon. Conducteurs die voor een hoop Mongolen goed van pas kwamen i.v.m. het smokkelen van waar. Maar zij waren zeker niet de enige die bij de grens wat opstreken van het hele douanecircus want terwijl de Russische douane een voor een de coupe's doorzocht werd de waar (denk aan coupe's vol met schoenen) uit de ene kant van de wagon over het perron gesjouwd en aan de andere kant weer naar binnen gegooid. Moeilijk om te geloven dat de dienstdoende autoriteiten dat niet door hadden, waarschijnlijk kreeg iedereen een bepaald percentage evenredig aan de lengte van je jas, strepen op je schouders, sekse, enz.
• Al met al is de TME een geweldige ervaring en ik denk dat we de deining erg zullen missen als we weer in een normaal bed moeten slapen.