Hoe begeleid je een zorgvuldige overgang van je kinderen naar het onderwijs in Nederland, na een lang verblijf in het buitenland?

Uit onderzoek blijkt dat van de ongeveer 12.000 Nederlandse kinderen en jongeren tussen de 4 en 18 jaar die Nederland jaarlijks verlaten 30% binnen vijf jaar terugkeert. De onderwijsinspectie heeft onderzocht dat van de leerlingen die Nederlands onderwijs in het buitenland hebben gevolgd, 93% zonder aantoonbare vertraging weer terug het Nederlandse onderwijs instroomt. Voor sommige kinderen wordt het zelfs de eerste keer dat zij in Nederland zullen wonen.

• als het even kan kies je het terugkeermoment bewust in relatie tot de schoolcarrière van je kind(eren).
• niet alleen de kennis van de Nederlandse taal (op passend niveau) maar zeker ook de kennis van de Nederlandse cultuur (denk ook aan humor, trends, modetaal) bepaalt of kinderen succesvol herintegreren met leeftijdsgenoten, op en buiten school.
• voor de oudere leerling is een overstap naar een andere school soms ook een overstap naar een ander schooltype of naar vervolgonderwijs. Bij terugkeer naar Nederland kan de (NTC-)school of organisatie voor afstandsonderwijs een onderwijskundig rapport meegeven, als onderdeel van het overdrachtsdossier.
• de meeste terugkerende kinderen van emigranten vertonen wel een zekere onderwijsachterstand, maar halen deze in de meeste gevallen weer vrij snel in.
• soms zijn aanvullende lessen of vakken noodzakelijk; puur omdat je kind in het buitenland een bepaald vak gewoon niet heeft gehad.
• bij terugkeer in Nederland kan je kind ook (eerst) naar een internationale school gaan, of naar een school met tweetalig onderwijs. Ook bestaan er speciale terugkeerscholen.
• heb je geen specifieke voorkeur voor een school, of heb je een paar voorkeursscholen, gebruik dan bijvoorbeeld de openbaar toegankelijke rapporten van de Onderwijsinspectie om een indruk te krijgen van hoe een school ervoor staat. Ook kun je contact leggen met ouders die deelnemen aan de Medezeggenschapsraad, om bijvoorbeeld een (digitaal) gesprek aan te vragen.
• sommige scholen in Nederland kennen een wachtlijst, of specifieke voorwaarden om toegelaten te worden; informeer hier tijdig naar voordat je definitieve keuzes maakt.
• realiseer je dat de cultuur op scholen in Nederland anders is dan op de meeste buitenlandse scholen. Het is in Nederland vaak iets minder gedisciplineerd, leerkrachten worden hier bijvoorbeeld vaker met 'jij' aangesproken. Dat kan een behoorlijke omslag zijn voor de kinderen. Oudere kinderen moeten vaak weer wennen aan het taalgebruik, muziek- en kledingkeuze die in Nederland sterk bepaalt in welke 'groep' je valt.
• kom je terug naar Nederland met kinderen die in het buitenland onderwijs hebben gevolgd en diploma's hebben behaald, dan is het belangrijk die diploma’s te laten legaliseren en vertalen.
• gaat je kind na terugkeer in Nederland studeren, dan moet er vaak extra veel geregeld worden: inschrijven voor een studie, studiefinanciering aanvragen, inschrijven in Nederland, kamer zoeken, verzekeringen regelen. Begin vroegtijdig, liefst al aan het begin van het laatste buitenlandse schooljaar van je kind. Als het kan, is het handig om in de zomer voor het eerste studiejaar samen met je kind naar Nederland te gaan om hem/haar te helpen settelen. Of probeer een familielid/kennis in Nederland in te schakelen om je kind bij aankomst op te vangen.

We vonden het niet makkelijk om onze kinderen weer op het juiste niveau in te laten stromen in het Nederlandse basisonderwijs. Er werden diverse testen afgenomen, maar uiteindelijk bepaalde vooral het overleg tussen ons en de school de uiteindelijke keuze.

Terugkerend gezin uit Canada

Het tweetalig voortgezet onderwijs bleek een goede match voor onze tiener. Hij vond het heerlijk dat veel lessen in het Engels plaatsvonden, daar lag natuurlijk ook zijn kracht, en kon zo geleidelijk ook weer wennen aan het Nederlands. We hadden dat in het buitenland wel onderhouden, maar niet zodanig dat hij daarmee makkelijk zou kunnen instromen.

Repats uit de USA