• Voor binnenlandse verhoudingen wordt dividendbelasting geheven over winstuitdelingen. De vennootschap moet in Nederland gevestigd zijn. Voor haar aandeelhouder geldt die verplichting niet. De regels omtrent dividendbelasting zijn te vinden in de Wet op Dividendbelasting (verder: Wet DB).
• Bij winstverdeling tussen haar aandeelhouders moet de vennootschap altijd 15% aftrekken van haar gehele winst. Dat bedrag wordt aangemerkt als dividendbelasting en wordt afdragen aan fiscus (artt. 2, 3, 5 en 7 Wet op Dividendbelasting, Wet DB).
• Net als de loonbelasting is ook de dividendbelasting niet een geheel zelfstandige belasting, maar een voorheffing op de inkomstenbelasting, artikel 9.2 Wet IB 2001. Het is ook een voorheffing op de vennootschapsbelasting, artikel 25 Wet Vpb 1969. Dit is omdat onder aandeelhouders van de uitkerende vennootschap zich behalve natuurlijke personen ook vennootschappen bevinden.
• De dividendbelasting wordt op elke winstuitdeling ingehouden, ongeacht de woonplaats van de aandeelhouder. Het is niet van belang waar deze is gevestigd. Wel is het van belang waar de uitkerende vennootschap is gevestigd, de dividendbelasting wordt alleen geheven van winstuitdelingen door in Nederland gevestigde kapitaalvennootschappen, artikel 1 lid 1 Wet DB. Om misbruik door een coöperatie te voorkomen, worden deze onder bepaalde omstandigheden als kapitaalvennootschap aangemerkt, artikel 1 lid 7 Wet DB. De uitdelende vennootschap hoeft geen Nederlandse vennootschap te zijn, maar moet feitelijk in Nederland zijn gevestigd. Of een vennootschap al dan niet in Nederland is gevestigd wordt beoordeeld aan de hand van feitelijke omstandigheden, art. 4 AWR.

De bestaansgrond

• Er zijn binnenlandse redenen van efficiëntie voor de heffing van de dividendbelasting. Het is namelijk veel eenvoudiger om één inhoudingsplichtige vennootschap aan te wijzen als belastingontvanger en één inhoudingsplichtige te controleren, dan alle individuele aandeelhouders te achterhalen en te controleren.
• In internationale betrekkingen zijn er voornamelijk twee redenen voor de heffing. De eerste is pragmatisch, andere landen doen het ook, dus Nederland zal ook iets te bieden moeten hebben, zoals verlaging van de heffing ten gunste van het buitenland. De tweede reden is van budgettair belang, het dividend komt uit Nederland, dus hierover mag ook best iets aan Nederland worden betaald.

Het object van de heffing

• De dividendbelasting wordt geheven over de opbrengst van aandelen, winstbewijzen en geldleningen (art. 10 lid 1 onder d Wet Vpb 1969).
• Art. 3 Wet DB zegt welke uitkeringen in elk geval onder het begrip opbrengst vallen:
  • winstuitdelingen
  • inkoop van eigen aandelen voor een prijs hoger dan het gestorte kapitaal
  • liquidatie-uitkeringen
  • uitreiking van bonusaandelen (inclusief fondsen voor gemene rekening.
  • teruggaaf van kapitaal bij aanwezigheid van winst
  • uitkeringen op en aankoop en inkoop van winstbewijzen
  • vergoedingen op geldleningen als bedoeld in artikel 10 lid 1 onderdeel d Wet
  • Vpb.
• Voor het begrip ‘opbrengst’ is artikel 3 lid 1 sub a een belangrijke bepaling. Het gaat om middellijke of onmiddellijke uitdelingen van winst, onder welke naam of in welke vorm dan ook gedaan.
• Als de BV de 15% DB niet op de aandeelhouder verhaalt dan wordt de aandeelhouder bevoordeeld. Artikel 6 DB schrijft voor dat het aan de aandeelhouder betaalde bedrag met 100/85 moet worden vermenigvuldigd. Zo kan de gemiste belasting alsnog op de aandeelhouder worden verhaald. Dit wordt brutering genoemd. Bij een naheffingsaanslag DB volgt bovendien een boete, die niet aftrekbaar is bij de aandeelhouder.

Vrijstellingen van inhouding

• De Wet DB kent verschillende vrijstellingen van inhouding van dividendbelasting. Dit betekent niet dat de belastingplicht is opgeheven, alleen de inhoudingsplicht wordt opgeheven. In de eindheffing, dus in de inkomsten- en de vennootschapsbelasting, geldt dan wel een vrijstelling van de belastingplicht op het betreffende dividend.
• De volgende inhoudingsvrijstellingen bestaan ingevolge artikel 4 Wet DB:
  • Inhoudingsvrijstelling voor binnenlandse deelneming.
  • Inhoudingsvrijstelling voor fiscale eenheid.
  • Voorwaardelijke inhoudingsvrijstelling voor EU/EER-deelnemingsdividenden.
  • Inhoudingsvrijstelling voor beursinkoop.
  • Vrijstelling voor opbrengsten van groene, sociaal-ethische, culturele en durfbeleggingen.
  • Vrijstelling voor opbrengsten uit hoofde van een stamrechtspaarrekening, een stamrechtbeleggingsrecht, een beleggingsrecht uit eigen woning, een lijfrentebeleggingsrecht of een lijfrentespaarrekening.
  • De inkoopvrijstelling voor beleggingsinstellingen.
  • De vrijstelling in het geval van vererfd aanmerkelijk belang of een geschonken indirect aanmerkelijk belang.

Afdrachtskorting FBI

• In artikel 11a Wet DB is een afdrachtskorting voor beleggingsinstellingen bedoeld in artikel 28 Wet Vpb opgenomen.
• De FBI mag de af te dragen dividendbelasting verminderen met de door henzelf verschuldigde dividendbelasting en buitenlandse bronheffingen.

Afdrachtskorting bij dooruitdeling

• De buitenlandse dividendbelasting op winstuitkeringen van dochter- naar moedermaatschappij is hinderlijk voor de moedermaatschappij. De Nederlandse moedermaatschappij krijgt deelnemingsvrijstelling en kan de buitenlandse bronheffing dus niet verrekenen.
• Nederland streeft in verdragen dan ook naar een bronheffing van 0%.

Afschudden van dividendbelasting

• Er zijn manieren om onder de dividendbelasitng uit te komen. Voor Nederlanders heeft dat weinig zin: de belasting is immers verrekenbaar met de IB of Vpb.
• Het is vooral interessant voor aandeelhouders in Nederlandse vennootschappen die geen verrekeningsbasis hebben. Dit zijn met name de landen waarmee Nederland geen belastingverdrag heeft gesloten.