Welke vaardigheden en competenties heb je idealiter als je lang in het buitenland verblijft?

De ideale expat of emigrant...die bestaat uiteraard niet. De competenties waarover een arts die als enige niet-Afrikaan in een klein ziekenhuisje in Oost-Kenia gaat werken verschillen uiteraard van die van een startend ondernemer die een joint-venture op de booming Chinese markt wil opzetten.

Toch is er een aardig rijtje samen te stellen van vaardigheden en competenties waarvan het fijn is als je die als expat of emigrant hebt:

• authentiek zijn; bij jezelf blijven met open blik naar anderen en andere culturen, bewustzijn van eigen krachten en tekortkomingen
• betrokken zijn; verantwoordelijkheid nemen, loyaal zijn, stimuleren van betrokkenheid van anderen
• kunnen communiceren; interculturele communicatievaardigheden: zonder vooroordelen openstaan voor andere culturen, jezelf willen verdiepen in de lokale taal & cultuur, je Nederlandse -vaak wat harde- taal en manier van spreken loslaten, groeten bij binnenkomen en weggaan, het weglaten van de typisch Nederlandse 'prikkelende' humor, afleren om omgezouten je mening te geven
• creatief zijn; oplossingsgericht denken, ideeën aandragen
• flexibel zijn, willen aanpassen; 1) aanpassen aan dagelijkse leven en algemene levensomstandigheden in andere cultuur 2) aanpassen aan andere interactievormen met mensen uit de gastcultuur 3) aanpassen aan andere werkomstandigheden
• kunnen inleven; kunnen verplaatsen in anderen, jezelf op gepaste momenten kunnen wegcijferen, kunnen omgaan met verschillen, je eigen tradities en opvattingen wat naar de achtergrond verplaatsen
• integer zijn; eerlijk zijn, respect tonen aan anderen, handelen naar algemeen geldende normen en waarden van nieuwe woon- en werkomgeving, discreet zijn
• willen en kunnen leren; openstaan voor nieuwe dingen en ervaringen
• durf hebben; risico's durven nemen, uitstraling hebben
• kunnen netwerken; opbouwen van nieuwe contacten, de tijd nemen voor ontmoetingen of bij het regelen van zaken, sociaal initiatief nemen
• omgevingsbewust zijn
• genuanceerd kunnen oordelen; kunnen relativeren, verschillende invalshoeken kiezen, interactie stimuleren
• kunnen plannen en organiseren
• stressbestendig zijn; om kunnen gaan met tegenslagen, teleurstellingen kunnen verwerken, relativeren en prioriteiten kunnen stellen
• resultaat gericht zijn; doorzettingsvermogen hebben, flexibel zijn, lange termijn kunnen zien
• kunnen samenwerken; in teamverband kunnen werken, stoppen met de Nederlandse ongeduldigheid, afspraken minder letterlijk nemen dan in Nederland
• zelfvertrouwen hebben

Onderzoek wijst uit dat de "kritische succesfactoren" voor veel expats en emigranten geconcentreerd zijn rondom:

• lokale taalvaardigheid
• geloof in eigen competenties
• interpersoonlijke vaardigheden
• sociabiliteit
• mate van extravertheid
• flexibiliteit 
• emotionele stabiliteit
• vriendelijkheid

Eerdere internationale (werk)ervaring is geen voorspeller van succesvolle (werk)prestaties bij een nieuw lang verblijf in het buitenland; met name bij expats die herhaaldelijk zijn verhuisd kan ook een zekere mate van "aanpassingsmoeheid" optreden.

Ik had nog geen enkele buitenlandervaring. Om door te kunnen groeien bij mijn werkgever, een multinational, merkte ik dat buitenlandervaring -zonder dat het uitgesproken werd- wel een vereiste was. Ik wilde via deze werkgever in het buitenland gaan werken aan mijn talen, cultureel inzicht, management skills. Een bredere blik krijgen. Wel met de bedoeling om na een aantal jaar weer terug te keren naar Nederland.

USA expat

The most important skill, besides your online work abilities, that a global nomad needs to have is to be able to refocus. Every airport brings a new home and every seaport new faces and friends, and every town new workspace. You are in constant movement and constant adjusting.

Global nomad worker

Heb je plannen om te gaan ondernemen in het buitenland, denk dan ook aan nieuwe competenties, of verdiepende niveaus van bovenstaande competenties:

• kunnen communiceren in zakelijke taal van je nieuwe woonland
• ondernemerscompetenties; signaleren en benutten van kansen, anticiperen, visie ontwikkelen, strategisch denken, administratieve vaardigheden, volhouden
• analyseren; verbanden leggen, complexe analyses maken
• creativiteit; innoveren, oplossingsgerichtheid
• klantgericht zijn; servicegerichtheid, stimuleren van anderen om dienstverlening te optimaliseren
• leidinggeven; coördineren, stimuleren, motiveren, verbinden
• overtuigen; overwicht hebben, conflicthantering, onderhandelen, wegen van belangen
• professioneel handelen; vakmanschap, initiatief tonen, excelleren

Naast de mate waarin je beschikt over bovenstaande competenties en vaardigheden zijn onder andere ook de volgende factoren van invloed op de mate van succes van jou als emigrant:

• hoe ging je eerder in je leven om met verhuizingen; ging het je relatief makkelijk af of ging het met vele (mentale) hobbels gepaard
• ben je wel eens van baan veranderd en hoe voelde je je daarbij
• heb je in je leven tegenslagen gehad en hoe ben je daar mee omgegaan
• hou je in het algemeen van verandering, of ga je deze juist altijd uit de weg
• in hoeverre heb je vooraf kennis van land, taal en cultuur opgedaan
• in welke mate heb je je voldoende voorbereid op praktische én emotionele zaken
• in hoeverre hebben een eventuele partner en/of kinderen de gedeelde behoefte om te vertrekken
• in hoeverre kan je partner eveneens een baan vinden ("dual career"): uit een onderzoek onder 270 multinationals bleek vooral de dubbele carrièrewens een struikelblok voor het doorgaan van de uitzending van een werknemer naar het buitenland