Wat zijn de tips en ervaringen rond contact, netwerk en relaties bij lang verblijf in het buitenland of emigratie?

Tips en ervaringen van met betrekking tot contacten, netwerken en relaties

van JoHo donateurs, abonnees en verzekerden

• Knoop doorhakken: Al die redenen om niet te gaan, niet de sprong te wagen. Mensen die me op andere gedachten probeerden te brengen. Toch heb ik voor mezelf gekozen en met moeite iedereen achtergelaten. Op dat moment een vreselijke keuze, maar nu heel blij dat ik die stap heb gezet. (Colombia)
• Anderen betrekken: Toen onze emigratieplannen vorm begonnen te krijgen, hadden we nog drie schoolgaande kinderen. Nu nog maar één. Zij gaat na haar eindexamen op kamers. Dat kijken we heel even aan, en dan zijn we vrij om te vertrekken. We hebben in de vorm van een goede vriend van de familie een achtervang in Nederland. Door de goedkope reis van en naar Nederland kunnen we regelmatig een vinger aan de pols houden en kunnen de kinderen ook eenvoudig naar ons toe reizen. (Portugal)
• Anderen betrekken: We vertellen de kinderen de boodschap "we gaan proberen een vergunning te bemachtigen" expres niet thuis, maar tijdens een korte vakantie. Als ze weg zijn uit hun huiselijke omgeving kan het nieuws makkelijker opgenomen worden, zonder dat ze het meteen aan hun vrienden en vriendinnen in de buurt moeten uitleggen of verklaren. We willen het tegelijkertijd niet zwaar beladen laten overkomen omdat ze zo jong zijn en omdat het nog zo onzeker is. Wel vinden we het belangrijk om ze er gelijk bij te betrekken. We zijn altijd heel open en eerlijk tegen ze. Dat betekent trouwens niet dat we alles met ze bespreken, zeker niet. (Nieuw-Zeeland)
• Anderen betrekken: Wees reëel, ook naar je achterblijvers. Ook al emigreerden wij naar een land dat een buurland is van Nederland, hebben we altijd benadrukt dat de afstanden groter zijn dan je denkt. Alleen al onze woonregio is groter dan Nederland. Het is "maar" 500 kilometer, maar dat is te ver om even voor een verjaardag over te komen. Dat moeten je vrienden en familie die achterblijven goed beseffen. (Duitsland)
• Anderen betrekken: Wees eerlijk, juist ook naar je familie en vrienden in je voormalige thuisland. Wij zeggen tegen onze familie en vrienden gewoon hoe en wat wij zoal mee maken, ook de minder leuke dingen. We voeren geen toneelstukje op. In Nederland was ons leven niet altijd geweldig, en nu we in Spanje wonen ook niet. (Spanje)
• Anderen betrekken: We hadden net een stevige ziekteperiode achter de rug. Na een periode van zware behandelingen kregen we vanuit het ziekenhuis groen licht om onze emigratie plannen weer op te pakken. Het thuisfront reageerde minder positief, vonden ons gek, onverantwoord, egoïstisch. Toch, of juist daardoor, hebben we doorgezet. (Canada)
• Anderen betrekken: Wel tien keer hebben we aan dezelfde persoon uitgelegd wanneer we nu toch écht gingen vertrekken. Het was geen gebrek aan belangstelling, maar mensen denken, als je je beslissing eenmaal hebt gedeeld, toch vaak dat je binnen enkele maanden weg bent. Keer op keer legden we uit dat de visumprocedure lang duurt, in verschillende fasen verloopt. Het zal wel zijn nut hebben voor de achterblijvers en de vertrekkende partij, maar was af en toe ook wel vermoeiend. (Canada)
• Anderen betrekken: We waren best zenuwachtig toen we onze kinderen op de hoogte brachten van de definitieve beslissing. Mijn partner en ik hadden een korte powerpoint voorbereid met daarin veel beeldmateriaal van de nieuwe bestemming en een aantal weetjes waarvan we gokten dat die hen zouden interesseren, nieuwsgierig zouden maken. Natuurlijk hebben we er eerst over gesproken, maar de powerpoint ondersteunde onze boodschap en tegelijkertijd kon iedereen het ook even laten bezinken, vóórdat alle reacties loskwamen.
• Anderen betrekken: Voor onszelf hadden we al langer de plussen en minnen van een emigratie op een rij. Maar wat gingen we daarvan delen met de kinderen? Het hielp dat we ook samen met hen lijstjes gingen maken van "voors" en "tegens". Daarop konden we zelf inhaken met onze eigen twijfelpunten, zonder het teveel te benadrukken. En de kinderen gingen zien dat het ook voor ons op sommige terreinen een spannend avontuur was.
• Afscheid nemen: Ik sta op mijn eigen afscheidsfeestje en iedereen probeert vrolijk te doen. Maar het loslaten van alle zekerheden valt me erg zwaar. Ik zie foto's voorbij komen op een last-minute geregelde beamer. Al die mooie momenten met al die mooie mensen. 'Waarom hebben we in godsnaam hiervoor gekozen', gaat regelmatig door mijn hoofd heen. Ik had me er nog zó op voorbereid, op dat afscheid nemen. Nu het zover is, vind ik het verdomd moeilijk.
• Afscheid nemen: Achteraf gezien vind ik het prettig dat ik mijn ouders beide heb kunnen begeleiden tot hun sterfbed. De emigratieplannen zijn pas daarna echt concreet geworden. Dat heeft hen verdriet bespaard, maar ik heb er zelf ook een beter gevoel bij. (Canada)
• Afscheid nemen: Vlak voordat ik naar Chili vertrek heb ik vanavond met mijn familie... mijn verjaardag 2 maanden te vroeg gevierd, stond de zak van Sinterklaas zo'n 2,5 maand te vroeg op de stoep (inclusief pepernoten en gedichten) en hebben we het rijkelijke Kerstdiner al helemaaaal te vroeg met zijn allen gegeten.. we waren alleen nog vergeten oliebollen te bakken! Een stevig afscheidsfeestje dus! (Chili)
• Afscheid nemen: Mijn vader riep vroeger altijd al dat ik niet in Nederland zou blijven. Mijn ouders gunnen mij en mijn vriend ons nieuwe leven in Amerika, omdat ze weten dat het al jaren onze wens is. Ze willen ons geluk niet in de weg staan. Maar ze stonden zeker niet te springen dat we weggingen. En er rolden toch ook heel wat tranen! Gelukkig ben ik onderdeel van een gezin waar het uiten van je emoties al van vroeger uit heel normaal is, en waar over alles gesproken kan worden. Dat maakt uiteindelijk ook het proces van emigratie en afscheid nemen iets makkelijker. (USA)
• Afscheid nemen: Toen wij gingen emigreren hebben wij een afscheidsfeestje gegeven voor onze dierbaarste vrienden. Tapas eten in een restaurant en daarna lekker dansen. Wanneer je het zelf gaat organiseren ren je de hele avond en heb je voor niemand tijd, maar op deze manier heb je ook tijd om met je gasten te praten, zeker als je de groep niet te groot houdt. (Peru)
• Afscheid nemen: Nieuwe sociale contacten opdoen als expat is niet gemakkelijk, maar wanneer je dan een klik met iemand hebt deel je iets bijzonders samen. Je zit in hetzelfde schuitje: hetzelfde vreemde land, dezelfde aanpassingsproblemen, dezelfde lange dagen die je als expatpartner moet vullen wanneer je man aan het werk is. Maar ook weer afscheid nemen, dat is inherent aan het leven als expat: je ontmoet veel nieuwe mensen, maar moet altijd weer afscheid nemen van degenen die eerder weggaan. (Indonesië)
• Afscheid nemen: Wij hadden, bewust of onbewust, eigenlijk niet zo nagedacht over een moment van afscheid nemen van familie en vrienden. Totdat we met ons gezin op Schiphol stonden, omringd door een grote groep bekenden. Iedereen moest vreselijk huilen. Ik had me het afscheid voorgesteld als iets positiefs, als een stap naar iets nieuws, maar velen om ons heen hadden er moeite mee. En dat sloeg op ons over, het heeft best lang geduurd voordat dat nare gevoel wegebde. Als ik het over mocht doen, zou ik een bewust afscheidsmoment inplannen. (Canada)
• Afscheid nemen: Organiseer je een afscheidsfeestje? Geef aan dat je geen kilo’s drop en potten pindakaas mee gaat nemen naar het buitenland maar vraag b.v. een kleine bijdrage voor een goed doel in je nieuwe land. Toen we na 4 jaar terugkwamen, hebben we uiteraard ook een aanscheidsfeestje gehouden! (Argentinië)
• Afscheid nemen: Ik kreeg een enorme strandhanddoek met Hollandse molens, dat vond ik erg leuk. Verder kleine cadeautjes, bijvoorbeeld koelkastmagneetjes van NL zoals molens, klompjes, etc. (Kenia)
• Afscheid nemen:  We hebben een week voordat onze vrienden vertrokken, een doos vol drop, geurkaarsjes, stroopwafels, een ingelijste foto van ons, servetjes met molens en klompjes, enz, enz naar hun nieuwe woonadres gestuurd. Toen ze daar aankwamen, stond die doos als welkomstkado en verrassing op hen te wachten. Dat werd gewaardeerd! (Frankrijk)
• Relatie onderhouden: Op moeilijke momenten voerden we soms felle discussies. Mijn man wilde graag en snel emigreren, maar we hadden de afspraak gemaakt dat pas te doen na het afstuderen van onze kinderen. Gelukkig bleven we wel altijd in gesprek. We vonden een compromis; hij is al wat vaker een paar weken achter elkaar in Portugal, vooral om het huis voor te bereiden op bewoning. (Portugal)
• Integreren: Bij een badmintonclub (mijn sport uit Nederland) maakte ik al snel nieuwe vrienden. Door mijn introductie van de -Nederlandse- gewoonte van een drankje na het sporten ontstond een nieuw ritueel, met veel lol. Ook via de kinderen legden we veel contacten en daarnaast organiseerden we geregeld activiteiten en feestjes. Netwerken is niet persé moeilijk...maar het moet wel écht uit jezelf komen. (Canada)
• Integreren:  Niet veroordelen. Ook al is het de biljartclub of de breiclub: ga overal heen. Als mensen je uitnodigen: ga er heen! Houd een open blik; mensen zijn anders en "anders" kan ook goed zijn. (Australië)
• Integreren: Om snel te integreren in het dorp is mijn partner bij de vrijwillige brandweer gegaan. Hierdoor leerden we een aantal jongere mensen kennen. Om onszelf voor te stellen organiseerden we ook een open dag op ons eigen veebedrijf. Dat was zo'n succes dat we het nu jaarlijks organiseren. (Duitsland)
• Integreren: Mijn man gaat met onze dochters vaak naar de speeltuin als ik aan het werk ben. Dat is dé plek waar je mensen tegenkomt en laagdrempelig kennissen op kan doen. Omdat kinderopvang zo duur is, zitten veel mensen in Amerika in hetzelfde schuitje en kom je makkelijker aan nieuwe contacten, via de speeltuin. (USA)
• Integreren: Ik besloot al snel na aankomst fanatiek te gaan socializen: iedere borrel, alle bijeenkomsten van expat netwerken en iedere expatdames-koffie-ochtend liep ik af. Wie zouden vrienden kunnen worden, wie heeft dezelfde interesse, hoe lang blijft deze persoon nog in India voordat ze weer overgeplaatst wordt? Het was vaak intensief, ik stelde veel vragen, maar het leverde me ook een aantal goede contacten op! (India)
• Integreren: Heerlijk die multiculturele omgeving, de tolerantie en integratie van al die culturen. Als je een goed voorbeeld zoekt van een multiculturele samenleving: dit is er een. Maar liefst vijftig procent van de inwoners is immigrant. Het hele begrip "buitenlander" bestaat hier eigenlijk niet, juist omdat bijna iedereen het zelf is. Wel is het land redelijk bureaucratisch, en ook op technisch gebied -bijvoorbeeld online winkelen- bleek men minder verder dan ik dacht. (Canada)
• Integreren: Voor veel activiteiten op Curaçao is er, in tegenstelling tot in Nederland, helemaal geen leeftijdsgrens. Als 70-jarige kan je nog prima gaan dansen, iedereen vindt dat leuk en er wordt helemaal niet raar gekeken. Ideaal om kennis te maken met de cultuur op Curaçao! (Curaçao)
• Relatie onderhouden: Ik kreeg last van een schuldgevoel. Mijn gezin was vooral vanwege mijn werk en carrièrekansen meeverhuisd. Ik was extra gemotiveerd om mijn werk goed te doen, maar kreeg ook het gevoel dat de nieuwe opdracht móest slagen. Twijfels die ook ik soms had hield ik voor mezelf. (Zuid-Afrika)
• Relatie onderhouden: Toen mijn eerste arbeidscontract in Nieuw-Zeeland onverwacht niet werd verlengd door de economische crisis, ontstond er bij ons allebei paniek. Wat nu? Om toch maar weer zo snel mogelijk inkomen te hebben, heb ik een baan aangenomen die niet bij me paste. Ik had het al snel niet goed naar zijn zin in die nieuwe baan. Ik sprak er niet echt over met mijn vrouw, was bang dat het voor ons allebei te moeilijk zou worden. Vooraf hadden we het ons nog zó voorgenomen: goed blijven praten als er moeilijke momenten zouden komen. Maar als je in zo’n situatie komt, is dat toch lastig. (Nieuw-Zeeland)
• Relatie onderhouden: Ik ben in Nieuw-Zeeland juist een veel aangenamer persoon -en partner- geworden. In Nederland was ik vaak kortaf, gestresst. Ik denk dat ik in Nederland nooit zo ontspannen ben geweest als nu. Hier ben ik anders. Als ik in de drie jaar dat we hier wonen drie keer chagrijnig ben geweest, is dat veel. Het komt door de hele omgeving. Die is zoveel meer ontspannen. De natuur is prachtig, er is meer ruimte en rust. (Nieuw-Zeeland)
• Contact houden met Nederland: Ik voelde me steeds schuldig. Dat gevoel bleef maandenlang bestaan na ons vertrek, en eigenlijk is het nooit helemaal weg. Mijn ouders en vrienden deden hun best enthousiast te zijn, maar ze verborgen hun echte gevoelens. Ik had ook continu het gevoel dat ik vanalles miste waar ik bij had moeten zijn: verjaardagen, een scheiding van goede vrienden, een begrafenis. Dat vind ik echt nog steeds het meest lastige aan emigreren. (Suriname)
• Relatie onderhouden: Communicatie is zo belangrijk. Je worstelt bij het settelen in het buitenland allebei met hetzelfde. Je bent geneigd om alles vanuit je eigen gezichtspunt te zien, maar het is belangrijk om je ook in de ander te verplaatsen. En om elkaar de ruimte te geven om te balen, om de ander baalmomenten te gunnen. Ook wij hebben lastige periodes gehad. Met hulp van een gesprekscoach kwamen we daar doorheen. Hij gaf ons inzicht in onszelf, en in onze relatie. Dan snap je beter waar het even verkeerd ging en wat je in het vervolg anders kan aanpakken. (Griekenland)
• Contact houden met Nederland: Zes weken voordat we vertrokken werd bij mijn moeder kanker gediagnosticeerd. Ook met mijn broer gaat het medisch gezien niet goed. Nu ik vertrokken ben staat mijn vader er alleen voor. Gelukkig steunde de familie ons in het besluit toch te vertrekken, we hebben afgesproken dat zij ons op de hoogte stellen als er iets verandert. Mocht de situatie verslechteren, dan gaan we al dan niet tijdelijk terug. (USA)
• Contact houden met Nederland: Ik vind het heerlijk te werken in een internationale onderneming; collega's (en soms ook vrienden) komen uit Amerika, Bulgarije, Italië en natuurlijk Duitsland. Toch zoek ik af en toe bewust het contact met andere Nederlanders op. De manier waarop wij met elkaar omgaan, de humor, het dollen: dat vind je nergens anders. (Duitsland)
• Bezoek ontvangen: Tussen augustus en december hebben we vijftien weekenden bezoek gehad van vrienden en kennissen uit Nederland. En vijf weken niet. Wow, dat is eigenlijk best wel veel. Natuurlijk is het leuk als mensen de moeite nemen om ons op te zoeken. Maar ik heb er tegelijkertijd een halve (weekend)dagtaak aan om iedereen te entertainen. (Duitsland)
• Bezoek ontvangen: Eerst ontving ik bijna om het weekend bezoek uit Nederland. Londen is dichtbij, de reis is voordelig. Ik heb wel gemerkt dat dat na de eerste periode minder werd; nu komt er gemiddeld nog eens per 2 maanden iemand op bezoek. De urgentie is er vanaf. Gelukkig maar, want ik was na zo'n weekend vaak kapot. (Engeland)
• Tussentijds bezoek aan Nederland: Voor een tussentijds bezoek waren we even terug in ons voormalige vaderland; wat een enorme emotie-rollercoaster was dat! Het was vreemd, maar ook heel erg normaal, het terugzien van familie en vrienden was heerlijk, maar ook moeilijk. We hadden zoveel te vertellen, maar misten vaak de juiste woorden. En terug in Nieuw-Zeeland moesten we óók weer even bijkomen. Emigreren is dus ook leren omgaan met gemis en afscheid. (Nieuw-Zeeland)

Ter inspiratie en relatering aan je eigen situatie