Wat moet je doen bij een vulkaanuitbarsting, en hoe gevaarlijk is het beklimmen van een actieve vulkaan in het buitenland?

Waar komen vulkaanuitbarsting in het buitenland voor?

• De meeste vulkanen liggen op breuklijnen waar aardplaten elkaar ontmoeten. Deze gebieden met actieve vulkanen, zijn meestal ook plaatsen met een verhoogd risico op aardbevingen
• De overige vulkanen liggen op zogenaamde 'hotspots', dit type vulkaan vindt je bijvoorbeeld op IJsland, Hawaii, Ethiopië en Reunion.
• De grootste aantallen actieve vulkanen zijn te vinden in Indonesië, Japan, Papoea-Nieuw-Guinea, de oostkust van de VS, Ecuador en Chili.
• Actieve vulkanen trekken jaarlijks heel wat bezoekers die, soms van heel dichtbij, willen zien, voelen en ruiken wat een vulkaan nu eigenlijk is. Populaire vulkanen om te bezoeken zijn onder andere: Kīlauea (Hawaii), Etna (Italië), Merapi (Indonesië), Villarica (Chili), Cotopaxi (Ecuador), Volcán de Fuego (Guatemala) en Aso (Japan)

Hoe kan je je voorbereiden op een mogelijke vulkaanuitbarsting?

• Vulkaanuitbarstingen, met name de grote, zijn tegenwoordig behoorlijk goed te voorspellen door vulkanologen
• De gevaren en frequentie van uitbarstingen verschilt per vulkaantype, per jaar en per locatie
• De betrokken overheden hebben meestal uitgebreide evacuatieplannen klaarliggen en ook een waarschuwingssysteem voor bewoners
• Wanneer je een gebied met een actieve vulkaan bezoekt, kan je je lokaal laten informeren over deze plannen en systemen

Wat zijn de gevaren van een vulkaanuitbarsting?

Er zijn grote verschillen tussen de ene en de andere vulkaanuitbarsting. Hoewel lava er spectaculair uit kan zien, is dat zeker niet het grootste gevaar tijdens een uitbarsting

• Rondvliegende, gloeiendhete stenen en stoom: bij kleine uitbarstingen kan er soms op hoge snelheid gloeiend heet materiaal en stoom uit de krater worden geblazen. Dit soort explosies is vooral gevaarlijk als je op de vulkaan zelf bent.
• Lavastromen: De snelheid van een lavastroom kan verschillen tussen uiterst langzaam en wel 150 km/h. Hoe heter de lava hoe sneller deze stroomt, maar er zijn ook diverse geologische aspecten die bepalen of de lava van een bepaalde vulkaan snel of minder snel zal stromen
• Pyroclastische stroom: wanneer een eruptiezuil tijdens een uitbarsting instort ontstaat een verwoestende Pyroclastische stroom of 'gloedwolk'. In feite rolt de pluim van hete as en rotsen als een lawine met een snelheid tot wel 150 km/h naar beneden. Deze stroom is heter dan 100 graden en verwoest alles op zijn pad.
• Lahar: Een lahar is een modderstroom van vulkanisch materiaal, met name as. Lahars ontstaan doordat as en puimsteen, afkomstig van de vulkaanuitbarsting, vermengd raakt met regenwater of smeltwater. Een lahar ontstaat niet per se op een vulkaan, als er voldoende as op bv een verder gelegen berg landt, kan daar door het gewicht van de as ook een lahar ontstaan.
• Asregen: Alle as, gruis en stenen die tijdens een uitbarsting in een grote pluim de lucht in worden geschoten, komen op een zeker moment weer naar beneden, dat fenomeen noem je een asregen. Hoe groter de hoeveelheid as hoe meer overlast dit veroorzaakt, denk bijvoorbeeld aan onbegaanbare wegen en het instorten van daken.
• Tsunami's: Een deel van de vulkanen aan de kust of in zee kan tijdens een uitbarsting een tsunami veroorzaken.

Wat kan je doen als je midden in een vulkaanuitbarsting terecht komt?

• Doordat (grote) vulkaanuitbarstingen redelijk voorspelbaar zijn, is het vooral belangrijk om instructies van lokale overheden op te volgen wanneer een uitbarsting op handen is, of heeft plaatsgevonden.
• Wanneer je tijdens een uitbarsting op een vulkaan bent, is er eigenlijk weinig anders dat je nog kunt doen dan proberen zo snel mogelijk van de vulkaan af te komen. Sommige vulkanen kunnen namelijk meerdere keren achter elkaar uitbarsten.
• In de wijde omgeving rondom de uitbarsting zal vulkaanstof neerdalen, bedek je mond en neus om je longen te beschermen.
• Probeer ook je ogen zoveel mogelijk te beschermen tegen de scherpe asdeeltjes.

Ben je verzekerd voor de gevolgen van een vulkaanuitbarsting?

• Het onder begeleiding van professionele gidsen beklimmen van een vulkaan zal vaak onder de reguliere dekking van je reisverzekering vallen.
• Reisverzekeringen geven in het algemeen geen dekking indien er een negatief reisadvies van kracht is. Alleen gespecialiseerde reisverzekeringen voor lang of bijzonder verblijf in het buitenland kunnen hier uitkomst bieden.
• Bij onvoorziene vulkaanuitbarsting ben je in het algemeen wel verzekerd
• Reizen in een gebied met een negatief reisadvies verzekeren
• Special ISIS Verzekering: Reisproblemen oplossen