Wanneer mag je je uitschrijven bij de Gemeente (bij de Basisregistratie Personen), en wanneer moet je je uitschrijven?
- Als je langer dan acht maanden in het buitenland verblijft, hoor je je officieel uit te schrijven uit de Basisregistratie Personen (BRP). De BRP was voorheen de GBA (Gemeentelijke Basis Administratie). Het GBA werd ook wel het bevolkingsregister genoemd;
- Dit kan gewoonlijk vanaf 5 dagen voor vertrek naar het buitenland. Sommige gemeenten houden er een “eigen” beleid op na en kunnen afwijken van deze termijn (meestal in jouw nadeel). Je kunt je afmelden bij de afdeling burgerzaken van de gemeente. Daar staan de persoonsgegevens van alle Nederlandse staatsburgers in de Basisregistratie Personen (BRP).
- Afmelden kan schriftelijk of persoonlijk. Een formulier invullen met een kopie van je paspoort is voldoende. Ook via DigiD is soms iets te regelen. Let op: niet alle afdelingen van de verschillende gemeenten zijn even up to date.
- Sommige landen vereisen een bewijs van je uitschrijving uit Nederland. Vooral als je in het nieuwe land echt langere tijd wilt verblijven en/of je er wilt inschrijven. Het bewijs van uitschrijving ontvang je van de gemeente (vraag er om, mocht je het niet vanzelf krijgen).
- Wanneer je je gaat uitschrijven uit de BRP is het niet verplicht om je elders in te schrijven. Je hoeft je dus niet (in het buitenland) in te schrijven als woonachtige. Indien je je inschrijft op een ander adres in Nederland, dan behoor je op dat adres in principe wel te wonen. In sommige gevallen kun je echter een brief- of postadres opgeven, zonder dat je er woont.
Lees verder voor onderstaande vragen met antwoorden en meer:
- Is er controle op de uitschrijving uit Nederland (Basisregistratie Personen) als je naar het buitenland vertrekt?
- Wat zijn de gevolgen en boetes als je je onterecht laat uitschrijven
- Hoe kan je een nieuw adres opgeven als je dat nog niet hebt voordat je voor langere tijd naar het buitenland vertrekt?
- Kan je je inschrijven bij je ouders, vrienden of kennissen als je zelf voor langere tijd naar het buitenland vertrekt?
- Wat moet je doen als je niet wilt uitschrijven bij de gemeente omdat je een huurwoning hebt
- Wat kan je doen als je je niet wilt uitschrijven bij de gemeente (BRP) omdat je een koophuis hebt?
- Wat zijn gevolgen van uitschrijving bij de gemeente voor je particuliere verzekeringen
- Wat zijn de vragen en antwoorden rond dekking, opzeggen en wegvallen van je nederlandse zorgverzekering
- Wat zijn gevolgen van uitschrijving bij de gemeente voor je Nederlanderschap
- Wat kun je doen om de gevolgen van uitschrijving uit Nederland voor je AOW of ANW op te vangen?
- Wat zijn de gevolgen van uitschrijving bij de gemeente voor je AOW
- Welke fiscale gevolgen heeft een uitschrijving uit de BasisRegistratie Personen
- Wanneer moet je bij een tussentijds bezoek aan Nederland je weer inschrijven bij de gemeente nadat je bij vertrek bent uitgeschreven?
Wat zijn gevolgen van uitschrijving bij de gemeente voor je particuliere verzekeringen als je voor langere tijd naar het buitenland gaat?
Wat zijn gevolgen van uitschrijving bij de gemeente voor je particuliere verzekeringen?
- Een aantal verzekeringen geeft geen dekking meer als je bent uitgeschreven uit het BRP bij de gemeente:
- Dit speelt onder andere bij aansprakelijkheidsverzekeringen en doorlopende reisverzekeringen.
- Ook kunnen er consequenties zijn voor de Nederlandse zorgverzekering waarbij de dekking kan komen te vervallen
- Bij woonhuisverzekeringen kan het risico veranderen door leegstand of onderhuur van je huis of kamer.
Hoe kan je de gevolgen van uitschrijving bij de gemeente voor je lopende verzekeringen het beste opvangen?
Hoe kan je de gevolgen van uitschrijving bij de gemeente voor je lopende verzekeringen het beste opvangen?
- Geef de veranderingen door aan de betreffende verzekeraars!
- In zijn algemeenheid geldt dat de ene verzekeraar soepeler omgaat met je vertrek naar het buitenland dan de ander. Sommige verzekeraars stoppen gewoon de verzekering en geven geen dekking meer of bieden geen alternatief aan.
- Overstappen kan lastig, duur of soms onmogelijk zijn op het moment dat je wilt vertrekken, al bent vertrokken of bij opgelopen schade.
- Het is dus wat dat betreft ook voor je “gewone” lopende verzekeringen van belang bij een flexibele verzekeraar je verzekeringen af te sluiten, om dergelijke problemen te voorkomen.
- Voor advies en hulp kun je terecht op de toolshop Uitschrijven of ingeschreven staan in Nederland bij de Gemeente (BRP) bij vertrek naar buitenland?
Wat moet je doen met je zorgverzekering als je bent uitgeschreven uit Nederland en voor langere tijd naar het buitenland vertrekt?
Zorgverzekering in het buitenland
- Dekking voor je ziektekosten in het buitenland regel je via een speciale reisverzekering, als je van plan bent weer terug te keren naar Nederland. Of een internationale ziektekostenverzekering, als je niet van plan bent terug te keren naar Nederland (emigratie).
Hoe zit het met de dekking van je Nederlandse zorgverzekering?
- Over het algemeen geldt dat de dekking van je Nederlandse zorgverzekering behouden blijft, als je gaat reizen en je niet gaat werken in het buitenland.
- Ook als je 1 of 2 jaar reist, kun je je Nederlandse zorgverzekering in principe niet opzeggen en blijf je premie betalen. Uitschrijven bij de gemeente (Basisregistratie Personen) heeft hier geen invloed meer op (in het verleden wel). De enige uitzondering hierop is als je de banden met Nederland verbreekt en niet de bedoeling hebt om terug te keren.
- Na 2 tot 4 jaar kan de situatie veranderen, evenals wanneer je tussentijds toch gaat werken in het buitenland. Ga je tussentijds werken dan vervalt de dekking van je Nederlandse zorgverzekering en kan je deze laten stopzetten.
Meer lezen
Wat zijn de boetes en is controle op onterechte uitschrijving bij de gemeente (BRP) als je naar het buitenland vertrekt?
- Er worden door de overheid steeds meer maatregelen getroffen om te controleren op uitschrijving bij de BRP. Reden is dat de overheid meer inzicht wil hebben in wie er staat ingeschreven en daadwerkelijk in Nederland woont.
- Het kan voorkomen dat een gemeente, via bijvoorbeeld de belastingdienst of DUO, wordt getipt dat je niet meer in Nederland bent/woont.
- Het is niet ondenkbaar dat de gemeente, bij twijfel over jouw inschrijving, een huisbezoek uitvoert. De overheid streeft er al lange tijd naar om minimaal 10.000 huisbezoeken af te leggen en 5.000 administratieve adresonderzoeken uit te voeren, waarbij er naar verwachting 7.500 potentiële fraudegevallen opgespoord zouden worden (bron: Rijksdienst voor Identiteitsgegevens). Zorg dat jij er niet één van bent!
- Het kan natuurlijk zo zijn dat je verblijf in het buitenland zo goed bevalt, dat je onverwachts toch langer weg blijft dan 8 maanden. Je kunt je dan vanuit het buitenland alsnog uitschrijven.
- Bij veel gemeentes kun je dit regelen via DigiD. Omdat dit nog niet bij alle gemeentes kan, is het verstandig vóór vertrek na te vragen hoe een uitschrijving vanuit het buitenland in zijn werk gaat.
Boetes bij onterecht uitschrijven bij de Gemeente (Basisregistratie Personen)
- Je kunt een administratieve boete krijgen van 325 euro als je je onder valse voorwendselen laat uitschrijven bij de Basisregistratie Personen (BRP)
Wat zijn de boetes en gevolgen als je ingeschreven blijft bij de Gemeente (Basisregistratie Personen) terwijl je je eigenlijk zou moeten uitschrijven?
- Wanneer je onterecht ingeschreven staat bij de gemeente in de Basis Registratie Personen (BRP), riskeer je een boete van € 325,-.
- Als de gemeente constateert dat je onterecht ingeschreven staat, kun je bovendien alsnog worden uitgeschreven.
- Over de gevolgen van uitschrijven kan je meer lezen bij: Uitschrijven bij de gemeente, of ingeschreven blijven in Nederland als je langer naar het buitenland gaat?
- In de kern komt het erop neer dat er niet alleen met terugwerkende kracht gevolgen kunnen zijn voor de dekking van je verzekeringen (zoals je zorgverzekering), je mogelijke uitkeringen en je AOW, maar dat er in dat kader ook gerelateerde boetes opgelegd kunnen worden.
Wanneer moet je bij een tussentijds bezoek aan Nederland je weer inschrijven bij de gemeente nadat je bij vertrek bent uitgeschreven?
Wanneer moet je je weer inschrijven bij tussentijds bezoek aan Nederland als je bent uitgeschreven?
- Wanneer je voor tijdelijk bezoek (<4 maanden) terugkomt naar Nederland, hoef je je niet in te schrijven bij de gemeente.
- Wel is het verstandig om te zorgen dat je goed verzekerd bent tijdens je tijdelijke verblijf in Nederland.
- Regel bijvoorbeeld een 'Incoming' verzekering zodat je ook tijdens je verblijf in Nederland gedekt bent voor bijvoorbeeld spoedeisende medische zorg
- Ga je werken in Nederland? Dan kan het zijn dat je je weer dient aan te melden voor de Nederlandse zorgverzekering.
Kan je je inschrijven bij je ouders, vrienden of kennissen als je zelf voor langere tijd naar het buitenland vertrekt?
"Ik ga langer dan 8 maanden op reis, maar wil ingeschreven blijven staan. Kan ik me dan gewoon inschrijven bij mijn ouders/vrienden/kennissen?"
- Nee, dit is nadrukkelijk niet de bedoeling.
- Behalve dat het niet toegestaan is, kan een inschrijving financiële gevolgen hebben voor de huidige bewoner (met name wanneer het een eenpersoonshuishouden betreft). Denk bijvoorbeeld aan consequenties voor de hoogte van belastingen (zoals afvalstoffenheffing, waterschapsbelasting etc.) en toeslagen (zoals huurtoeslag en zorgtoeslag).
Wil je weten wat je wel kan doen ?
Kun je een briefadres aanvragen als je je uitschrijft uit Nederland (bij de gemeente) om voor langere tijd naar het buitenland te gaan?
Is het mogelijk om een briefadres aan te vragen, als je je uitschrijft bij de BRP?
- Nee, als je je uitschrijft omdat je naar het buitenland gaat, kun je geen gebruik maken van een briefadres. Om in aanmerking te komen voor een briefadres, dien je namelijk woonachtig te zijn in Nederland.
- Veel mensen willen als zij zich uitschrijven graag een briefadres, omdat zij vrezen dat zij anders helemaal geschrapt worden uit alle overheidsregisters. Dit gebeurt echter niet: na je uitschrijving word je automatisch opgenomen in de Registratie Niet-ingezetenen (RNI), zodat jouw gegevens gewoon bij de overheid geregistreerd blijven.
- Let op: als je je uitschrijft bij de gemeente, je zorgverzekering stopzet en toch een briefadres aanvraagt, kan dit problemen opleveren. Het briefadres impliceert namelijk dat je in Nederland woonachtig bent, en in principe is iedereen die in Nederland woont verplicht een zorgverzekering te hebben.
- Tip: bij veel bedrijven en instanties (zoals de bank) is het wel mogelijk om een correspondentie-adres op te geven of aan te geven dat je de berichtgeving digitaal wilt ontvangen.
Wanneer kan je een briefadres of postadres in Nederland opgeven als je voor langere tijd naar het buitenland vertrekt?
- Een briefadres is niet het adres waar je woont, maar waar je beschikbaar en bereikbaar bent voor de overheid(sinstanties).
- Je ontvangt je post op dit adres en de persoon die op het betreffende adres woont moet ervoor zorgen dat jij je post ontvangt.
- Bij aanvraag van een briefadres dient de gemeente te onderzoeken of je daadwerkelijk geen woonadres hebt.
- Wettelijk gezien is er een aantal situaties waarin iemand een briefadres kan opgeven. Een verblijf in het buitenland is één van de redenen voor het kunnen aanvragen van een briefadres. Daarnaast mag het verblijf niet langer dan 8 maanden duren. Ga je langer dan 8 maanden naar het buitenland, dan kun je officieel dus géén briefadres opgeven.
- Voor de volledige opsomming van redenen voor een briefadres kan je meer lezen in het (uitgebreide) document over de Wet Gemeentelijke Basis Administratie.
Waar kan je je briefadres of postadres aanvragen als je voor langere tijd naar het buitenland vertrekt?
Wanneer je in aanmerking komt voor een briefadres, geldt het volgende:
- Je kunt een briefadres (postadres) kiezen in heel Nederland. Het briefadres hoeft zich dus niet te bevinden in de gemeente waar je het laatst hebt gewoond.
- Je dient de aanvraag in bij de afdeling Burgerzaken van de gemeente waar het adres zich bevindt.
- Voor het aanvragen van een briefadres moet je schriftelijke toestemming hebben van de persoon die op het adres woont. Hiervoor kun je een standaardformulier aanvragen bij de betreffende gemeente.
Wat moet je doen als je lang naar het buitenland gaat en je niet wilt uitschrijven bij de gemeente omdat je een huurwoning hebt?
Wat moet je doen als je je niet wilt uitschrijven bij de gemeente omdat je een huurwoning hebt?
- Het kan vervelend zijn om je uit te schrijven als je nét een huurwoning hebt bemachtigd, of bijna bovenaan de lijst staat.
- Toch is uitschrijving verplicht als je langer dan 8 maanden weg gaat.
- Wanneer je voor langere tijd weggaat, kan het voordelig zijn om je huur op te zeggen.
- Wil je dit echt niet? Dan kun je hierover het best contact opnemen met je verhuurder of woningcorporatie.
- Sommige woningcorporaties bieden de optie om je huis onder te verhuren. Dit mag meestal maximaal 2 jaar.
- Soms kan je, in overleg met de woningcorporatie, ondanks je uitschrijving op de wachtlijst blijven staan.
Uitschrijven bij de Gemeente uit de Basisregistratie Personen en vertrek uit Nederland: vervolgvragen en antwoorden*
* Voor een deel van de vragen en antwoorden log je eerst in als JoHo verzekerde, donateur of abonnee
Wat zijn gevolgen van uitschrijving bij de gemeente voor je Nederlanderschap als je voor langere tijd naar het buitenland gaat?
- Uitschrijven bij de gemeente of uit Nederland heeft geen direct gevolgen voor je Nederlanderschap.
- Uitschrijving uit de BRP betekent ook niet dat je geen Nederlander meer bent.
- Je behoudt gewoon je Nederlandse paspoort.
- Je behoudt ook je Burgerservicenummer (BSN/sofinummer) als je bent uitgeschreven.
Wat houdt een verklaring bezit van het Nederlanderschap in, en wanneer heb je die in het buitenland nodig?
Verklaring bezit van het Nederlanderschap
- Gaat je Nederlands paspoort verlopen en heb je dat paspoort alleen nodig om je Nederlandse nationaliteit te bevestigen (bijvoorbeeld omdat je altijd reist op het paspoort van een andere nationaliteit)?
- Dan is het niet persé nodig een volledig nieuw Nederlands paspoort aan te vragen.
- Je kunt dan ook een zogenaamde 'Verklaring omtrent bezit van het Nederlanderschap' aanvragen.
- Voordeel is dat deze verklaring veelal goedkoper is dan het aanvragen van een nieuw paspoort.
- Deze verklaring regel je bij de ambassade (digitaal of per post).
- Let op: je moet de verklaring wel tijdig aanvragen: vóórdat je paspoort verloopt!
Wat kun je doen om de gevolgen van uitschrijving uit Nederland voor je AOW of ANW op te vangen?
Wat kun je doen om de gevolgen van uitschrijving uit Nederland (gemeentelijke Basisregistratie personen voor je AOW of ANW op te vangen?
- Voor een aantal verzekeringen (AOW en ANW) kun je je vrijwillig verzekeren bij de Sociale Verzekeringsbank.
- Dit moet binnen een jaar na vertrek geregeld zijn.
- De premie is afhankelijk van je inkomen, met een minimumpremie voor het geval je geen inkomen/weinig inkomen hebt.
Meer lezen
Wat zijn de gevolgen van uitschrijving bij de gemeente voor je AOW als je voor langere tijd naar het buitenland gaat?
Wat zijn de gevolgen van uitschrijving bij de gemeente voor je AOW?
- Voor ieder volledig jaar, tussen je 15de en de pensioenleeftijd, dat je in het buitenland verblijft, wordt de opbouw voor AOW (uitkering/pensioen) tijdelijk stopgezet (korting van 2% per uitgeschreven jaar op de uiteindelijke uitkering).
Meer lezen
Welke fiscale gevolgen heeft een uitschrijving uit de Basisregistratie Personen (BRP/Gemeente/Nederland) als je naar het buitenland vertrekt?
- Als je uitgeschreven bent bij de gemeente en geen huis meer huurt, heb je in de regel geen recht meer op huurtoeslag (voorheen huursubsidie). Vergeet dus niet om dit stop te zetten.
- Als je je zorgverzekering stopzet (bijvoorbeeld omdat je lang weg gaat of betaald werk gaat doen in het buitenland), heb je geen recht meer op zorgtoeslag. Zet dit dus stop, want anders moet je de ontvangen toeslag later terug betalen.
- Als je je permanent in het buitenland gaat vestigen, zul je een M-formulier moeten indienen. Dit kun je zien als de laatste afronding van je belastingzaken in Nederland. Je zult het formulier moeten indienen het jaar nadat je bent vertrokken uit Nederland. Je kunt het M-formulier zelf aanvragen bij de belastingdienst.
- Neem voor persoonlijk advies contact op met een gespecialiseerde fiscalist.
Meer lezen
Wat zijn de gevolgen richting de belastingdienst bij uitschrijven uit Nederland en vertrek naar het buitenland?
Wat zijn de gevolgen richting de belastingdienst bij uitschrijven uit Nederland?
- De gemeente stelt ook de belastingdienst op de hoogte van je nieuwe adres in het buitenland.
- De belastingdienst stuurt je dan een formulier 'Opgaaf informatie over verhuizing naar het buitenland'. Hierin kan je ook, indien van toepassing, het adres van je zaakwaarnemer opgeven en een machtiging voor de belastingdienst regelen. Je kan dit formulier ook bij de belastingdienst opvragen en opsturen zodra je vertrekt. Als je je bij de gemeente uitschrijft, wordt het vaak nogmaals opgestuurd.
- Bij de eerstvolgende belastingaangifte zal je een M-formulier toegezonden krijgen, waarop je je situatie (inkomsten) in het buitenland kunt toelichten.
- Je kunt hierover met je regiokantoor van de belastingdienst contact opnemen indien je financiële situatie ingewikkeld is.
- Indien je in het buitenland geen inkomsten hebt, zijn er verder geen significante gevolgen, volgens opgaaf van de belastingdienst.
Meer lezen
Wat kun je doen tegen de gevolgen van uitschrijven bij de gemeente voor je huurwoning of wachtlijst?
- Als je op een wachtlijst staat voor een huurwoning, of een huurwoning hebt via de gemeente, kan dat problemen opleveren.
- Afhankelijk van de situatie, dien je hierover in overleg te gaan met je verhuurder.
Meer lezen
Wat kan je doen als je je niet wilt uitschrijven bij de gemeente (BRP) omdat je een koophuis hebt?
Wat kan je doen als je je niet wilt uitschrijven uit Nederland bij de gemeente (BRP) omdat je een koophuis hebt?
- Ook als je een eigen huis hebt, hoor je je uit te schrijven als je langer dan 8 maanden naar het buitenland vertrekt.
- De uitschrijving kan wel een complexere situatie opleveren als je eigenaar van een woning bent.
- Als je niet naar je huis wilt terugkeren, kun je proberen het huis te verkopen.
- Wanneer het huis te koop staat, bestaan er mogelijkheden om de woning tijdelijk legaal te verhuren (op basis van de Leegstandswet).
- Dit is echter wel gebonden aan een aantal voorwaarden: zo is er een maximale tijdsduur en dien je toestemming te krijgen van je hypotheekverstrekker.
Meer lezen
Hoe kan je een nieuw adres opgeven als je dat nog niet hebt voordat je voor langere tijd naar het buitenland vertrekt?
- Net als bij het aanvragen van een visum moet je vaak een (nieuw) adres opgeven terwijl je dat nog niet hebt.
- Je kunt in dat geval een adres opgeven van de plek waar je het eerst heen wilt.
- Zorg dan wel dat je dat adres weet en meeneem.!
Hoe werkt inschrijven in Nederland, na een lang verblijf in het buitenland?
- Schrijf je binnen 5 dagen na aankomst weer in bij de gemeentelijke basisadministratie van de gemeente waar je gaat wonen (dus niet bij de gemeente waar je ooit hebt gewoond -tenzij je er opnieuw gaat wonen- en ook niet bij de gemeente waar je ooit bent geboren)
- Voor inschrijving bij de gemeente is wel een soort 'woon'bewijs (adres) nodig, zoals een huurovereenkomst, eigendomsbewijs of toestemming tot inwoning van de eigenaar.
- Na inschrijving kun je je ook weer aanmelden voor een zorgverzekering.
Terugkeren ervaarden wij, als hoogopgeleid gezin dat voor emigratie altijd hard werkte en belasting betaalde in Nederland, als pittig. Na maanden vergeefs werk zoeken en logeren bij vrienden klopten we aan bij de gemeente met een verzoek om tijdelijke hulp, een overbrugging om weer op eigen benen te kunnen staan. Kort gezegd: we werden nergens in geholpen, soms echt tegengewerkt en meerdere keren redelijk onbeschoft behandeld.
Tunesië (r)emigrant
Ik ben nu na een lang verblijf op de Antillen weer 6 maanden terug in Nederland. Heb geen grote problemen ondervonden, werd bij de diverse regelzaken altijd netjes geholpen. Ik was vanuit de Antillen al aan het solliciteren bij Nederlandse werkgevers, met sollicitatiegesprekken via Skype. Had snel een baantje en klein appartement gevonden, had wat spaargeld om rond te kunnen komen, en kon vanuit die startsituatie een andere baan en groter appartement vinden.
Antillen (r)emigrant
Wat zijn de gevolgen als je bent uitgeschreven uit de BRP en een briefadres hebt opgegeven?
-
Op het moment dat je geen Nederlandse Basisverzekering meer hebt, maar wél een briefadres hebt opgegeven, dan kun je een brief van het Zorginstituut Nederland verwachten omdat een briefadres officieel een geldig adres is en de zorgverzekeringsplicht niet zonder meer stopt bij vertrek uit Nederland.
-
Het hebben van een briefadres kan een reden zijn om verzekeringsplichtig te blijven.
- Een briefadres kan door het Zorginstituut Nederland (voorheen College voor Zorgverzekeringen, CvZ) en de SVB worden gezien als een geldig adres.
Vragen en antwoorden rond het uitschrijven en gevolgen voor je Nederlandse zorgverzekering
Dekking, opzeggen en wegvallen van je Nederlandse zorgverzekering bij vertrek naar het buitenland: basisvragen en antwoorden
Wanneer vervalt de dekking van je zorgverzekering als je naar het buitenland vertrekt?
De dekking van je zorgverzekering komt te vervallen in één (of meer) van de volgende gevallen:
1 - je gaat betaald werken in het buitenland
- Als je betaald gaat werken in een verdragsland ('eerste-werkdag land' zoals bijvoorbeeld Canada, Japan, Marokko, Turkije, de Verenigde Staten of Zuid-Korea). De dekking van je basiszorgverzekering komt dan al vanaf je eerste werkdag te vervallen.
- Als je betaald gaat werken in een EU land (+ Noorwegen, IJsland, Zwitserland). De dekking van je basiszorgverzekering komt dan al vanaf je eerste werkdag te vervallen en er wordt van je verwacht dat je je lokaal verzekert.
- Als je betaald in loondienst gaat werken in een ander land. De dekking van je basiszorgverzekering komt dan met terugwerkende kracht vanaf je eerste werkdag te vervallen indien je langer dan drie maanden gaat werken.
- Als je tijdelijk gaat werken in een ander land en een vergoeding krijgt van minimaal €190 (bruto) per maand of €1.900 op jaarbasis (in loon of natura). De dekking van je basiszorgverzekering komt dan met terugwerkende kracht vanaf je eerste werkdag te vervallen indien je langer dan drie maanden gaat werken.
2 - Je gaat vrijwilligerswerk doen in het buitenland
- Als je langer dan drie maanden vrijwilligerswerk gaat doen en een vergoeding krijgt (onkosten, eten, inwoning) met een waarde van €190 per maand (of meer) of €1.900 op jaarbasis. De dekking van je basiszorgverzekering komt dan met terugwerkende kracht vanaf je eerste werkdag te vervallen, indien je langer dan drie maanden gaat werken.
3 - Je gaat stagelopen in het buitenland
- Als je betaald stage gaat lopen in een verdragsland, of een EU land, komt de dekking van je basiszorgverzekering al vanaf je eerste stagewerkdag te vervallen. Er wordt van je verwacht dat je je lokaal verzekert.
- Buiten deze landen vervalt de dekking van je basiszorgverzekering nadat je een vergoeding krijgt voor je stage met een waarde die hoger is dan het Nederlandse minimumloon.
4 - Je bent uitgeschreven uit de Basisregistratie Personen van je gemeente
- Als je langer dan 2 jaar in het buitenland verblijft, bent uitgeschreven uit de Basisregistratie Personen van je gemeente, en geen duurzame banden meer met Nederland onderhoudt (dus niet bijvoorbeeld op wereldreis bent).
- De termijn verandert overigens de laatste jaren nogal. Ook niet alle zorgverzekeraars zijn altijd op de hoogte dat dit pas na 2 jaar of langer het geval is.
Wat kan jij doen?
- Wees er op tijd bij en kies een verzekering waarbij de dekking van je zorgverzekering mag komen te vervallen. Dan loop je in ieder geval geen risico.
- Ook wanneer je vooraf niet zeker weet of je betaald (vrijwilligers)werk gaat doen, kan dit verstandig zijn. Wanneer je geen recht meer blijkt te hebben op de Nederlandse zorgverzekering, dan wordt deze met terugwerkende kracht stopgezet vanaf je eerste werkdag. Je kunt je nooit met terugwerkende kracht verzekeren. Je loopt hier dus risico een periode onverzekerd te zijn.
Waar moet je rekening mee houden?
- Een verzekering waarbij de dekking van je zorgverzekering mag komen te vervallen kost per maand iets meer. Wel geeft het minder gedoe en minder afhankelijkheid van je lokale werkgevers.
- Maak een afweging of, en wanneer, je de administratieve rompslomp wilt afhandelen (zorgverzekeraar, SVB, werkgever, reisverzekeraar, gemeente). Afhankelijk van je situatie kan je dit vooraf, tijdens of achteraf regelen (maak voor je afweging gebruik van BuitenlandZaken Services van JoHo).
- Neem bij je afwegingen ook mee dat je zorgtoeslag zal komen te vervallen als je geen Nederlandse zorgverzekering meer hebt lopen, of dat je die achteraf zal moeten terugbetalen in het geval deze met terugwerkende kracht wordt stopgezet vanaf je eerste werkdag.
- Wanneer je je zorgpremie wilt terugvragen, en/of je je zorgverzekering hebt opgezegd, dan kan er na terugkomst gevraagd worden naar je (arbeids)contract en/of salarisstroken, dus bewaar alles wat daar een beetje op lijkt.
- Mocht je je hebben uitgeschreven bij de gemeente (BRP), zorg dan dat je je direct na terugkeer (liefst binnen 24 uur) weer inschrijft. Je Nederlandse zorgverzekering kan je dan later regelen, maar is wel met terugwerkende kracht geldig.
Meer lezen?
- Zie alle vragen en antwoorden op de toolshoppagina: je zorgverzekering aanhouden of opzeggen bij vertrek naar het buitenland , of lees verder als je daar al gebruik van maakt
Direct verzekeren?
Wanneer mag of moet je je zorgverzekering in Nederland opzeggen als je in het buitenland gaat reizen, werken, wonen of studeren?
- Iedereen die in Nederland woont of werkt, is automatisch verzekerd van zorg (ziektekosten) via de Wet Langdurige Zorg (Wlz).
- Elke "Wlz-verzekerde" is verplicht een zorgverzekering af te sluiten bij een zorgverzekeraar.
- De geldigheid, het aanhouden en het laten stopzetten van je zorgverzekering is gebonden aan allerlei wetten, regels en afspraken met je zorgverzekeraar, dit kan je dus niet helemaal zelf bepalen.
- Vooraf krijg je echter van de verschillende betrokken instanties vaak informatie, die niet altijd met elkaar in overeenstemming is, waardoor het lastig is te bepalen wat je nu precies wel en niet moet doen.
- Je kunt een eerste check doen via de JoHo toolshop: Je zorgverzekering aanhouden of opzeggen bij vertrek naar het buitenland
Hoe kun je nagaan of de dekking van je Nederlandse zorgverzekering gaat vervallen als je naar het buitenland vertrekt?
Hoe kun je nagaan of de dekking van je Nederlandse zorgverzekering gaat vervallen als je naar het buitenland vertrekt, of dat je de zorgverzekering moet aanhouden vanwege de wet WLZ?
Wat zijn de opties?
- Je bepaalt zelf aan de hand van een aantal vragen of je wel of niet verplicht verzekerd denkt te zijn, en te kunnen blijven
- Je laat via de Sociale Verzekeringbank (SVB), de instantie die uiteindelijk mag bepalen of je wel of niet verplicht verzekerd bent, een onderzoek starten naar jouw situatie.
1 - Je bepaalt zelf of je wel of niet verplicht verzekerd denkt te zijn en te kunnen blijven
- In het geval je één van onderstaande vragen met 'Ja' kan beantwoorden, kan je in de meeste gevallen je zorgverzekering opzeggen:
- 1.1. Ga je drie maanden of langer werk verrichten in een ander land dan Nederland, met een vergoeding in geld of natura?
- 1.2. Ga je langer dan één jaar naar het buitenland?
- 1.3. Kan je worden beschouwd als niet-ingezetene van Nederland?
1.1. Ga je 3 maanden of langer werk verrichten in een ander land dan Nederland, met een vergoeding in geld of natura?
-
Indien 3 maanden of langer werk wordt verricht in een ander land dan Nederland voor een buitenlandse werkgever, dan vervalt de verzekeringsplicht (bij werk voor een Nederlandse werkgever in het buitenland zit het weer anders).
-
Overigens gaat deze regeling in de EU en in bepaalde landen buiten de EU in vanaf de eerste dag dat je 'betaald' werk doet. Dit noemen we 'eerste werkdaglanden'. Wanneer je in een eerste werkdagland gaat werken, vervalt officieel het recht op de basisverzekering vanaf de allereerste dag dat je aan het werk bent.
-
Je dient dit vaak zelf aan te geven bij je zorgverzekeraar.
-
Ook bij vrijwilligerswerk en stagewerkzaamheden kan de zorgverzekering komen te vervallen als je een vergoeding krijgt in natura (bijvoorbeeld kost en inwoning) of geld, van een waarde van meer dan €190,- per maand.
-
Bij (officiële) stagewerkzaamheden in landen buiten de EU en landen die niet behoren tot de 'eerste werkdaglanden' is de grens niet €190,- per maand, maar het Nederlandse minimumloon
-
Zie de bepalingen van het Besluit Uitbreiding en Beperking Kring Verzekerden Volksverzekeringen 1999 (KB 746/98).
-
In paragraaf 3 artikel 12 van dat besluit staat vermeld, dat niet verzekerd is de ingezetene, die voor een periode van langer dan drie maanden aaneengesloten uitsluitend buiten Nederland arbeid verricht, tenzij hij dat doet in dienst van een in Nederland gevestigde werkgever.
-
Toevoeging JoHo: dit geldt zelfs indien iemand in Nederland woont; dus een (huur)woning heeft en ingeschreven staat in Nederland. Ook dan hoeft men zich toch niet altijd te verzekeren, afhankelijk van de situatie. Of beter gezegd: dan mag men zich officieel niet verzekeren.
-
Toevoeging JoHo: Ook als je niet aaneengesloten 3 maanden betaald werk gaat verrichten, kan het wel zijn dat je op jaarbasis gemiddeld boven de €190,- per jaar verdient, waarmee de zorgverzekering alsnog achteraf ongeldig kan worden verklaard.
1.2. Ga je langer dan één jaar naar het buitenland?
-
'Blijft men één jaar of langer aaneengesloten weg, dan is dat een indicatie voor het niet aannemen van ingezetenschap.' Ook dit is een belangrijk aspect.
-
Hier komt echter nog wel iets meer bij kijken, zo geldt dit bijvoorbeeld niet als je jonger bent dan 30 jaar en je enkel voor studiedoeleinden buiten Nederland verblijft of op wereldreis bent. Het is echter wel een belangrijke indicatie.
-
De laatse tijd lijkt de termijn van één jaar naar meerdere jaren op te schuiven, minimaal 2 jaar (en zelfs tot 4 jaar) als je alleen gaat reizen en de banden met Nederland niet duurzaam hebt verbroken (dwz bijvoorbeeld dat je verblijf tijdelijk is, dat je wilt terugkeren, dat je familie in Nederland verblijft, dat je werkt in Nederland, dat je nog een adres of een huis in NL hebt, je kort op één plek verblijft e.d.)
1.3. Kan je worden beschouwd als niet-ingezetene van Nederland?
-
Of je wel of geen ingezetene meer bent van Nederland, is een wat lastiger verhaal.
-
Om deze vraag met ja of nee te kunnen beantwoorden, lees je meer bij uitschrijven uit de Basisregistratie Personen.
2 - Je laat de Sociale Verzekeringbank (SVB) een onderzoek starten naar jouw situatie
-
Houd er rekening mee dat deze instantie veel informatie van je wil en dat het enkele weken (wellicht maanden) kan duren voordat je antwoord hebt.
-
Wanneer je geen recht meer blijkt te hebben op de Nederlandse zorgverzekering, dan wordt deze met terugwerkende kracht stopgezet vanaf je eerste werkdag.
-
Dit besluit zal in de meeste gevallen weken of maanden nadat je bent begonnen met werken genomen worden. Je loopt hier dus risico een periode onverzekerd te zijn. Reisverzekeringen zijn in het algemeen alleen geldig wanneer je een Nederlandse zorgverzekering hebt. Valt deze laatste weg, dan is je reisverzekering ook niet meer geldig en je kunt jezelf niet met terugwerkende kracht verzekeren.
-
Je kunt dit voorkomen door voor vertrek een passende verzekering af te sluiten die wel geldig is zonder Nederlandse zorgverzekering. Zie bijvoorbeeld hier .
-
Bij de bepaling speelt onder andere mee dat het aspect werk en inkomen zwaarder weegt dan een in- of uitschrijving, maar ook de vraag of je binnen of buiten de EU verblijft, of er sprake is van een Verdragsland, de duur van het verblijf en de werkzaamheden.
Wat zijn de gevolgen als je je zorgverzekering NIET opzegt, terwijl de dekking is komen te vervallen door je activiteiten in het buitenland?
- Er is in principe geen plicht om je Nederlandse zorgverzekering op te zeggen als je naar het buitenland vertrekt.
- In het algemeen staat in het contract dat je met je zorgverzekeraar hebt afgesloten wel de plicht om melding te maken van veranderde omstandigheden, zoals bijvoorbeeld je vertrek naar het buitenland. Je zorgverzekeraar kan vervolgens bekijken of je nog de plicht hebt om je zorgverzekering aan te houden, of dat de dekking van je zorgverzekering is komen te vervallen. Daarna kan je zorgverzekering worden stopgezet of tijdelijk worden opgeschort.
- Als je gebruik wil maken van je huidige zorgverzekering, en je zorgverzekeraar constateert dat je lopende zorgverzekering geen dekking meer biedt (bijvoorbeeld omdat je betaald werk in het buitenland verricht), dan kan dat - met terugwerkende kracht - gevolgen hebben voor je reeds lopende declaraties. Je zorgverzekeraar kan met terugwerkende kracht je zorgverzekering ongeldig verklaren, en zal dan je betaalde premies terugstorten, maar niet je declaraties vergoeden.
- Indien je geen andere geldige verzekering hebt die je ziektekosten dekt, bijvoorbeeld een reisverzekering waarbij je geen Nederlandse zorgverzekering nodig hebt of een lokale verzekering, kan het dus voorkomen dat je zonder verzekerde zorg komt te zitten.
Wat zijn de gevolgen als je zorgverzekering WEL wordt opgezegd, als je naar het buitenland vertrekt, en dat achteraf onterecht blijkt te zijn?
- Het kan voorkomen dat het CAK (vroeger het Zorginstituut Nederland) je een brief stuurt omdat je geen Nederlandse basiszorgverzekering hebt afgesloten, of die hebt laten stopzetten.
- In deze brief 'dreigt' men met een boete, als je niet snel alsnog een Nederlandse basiszorgverzekering afsluit, of kan aantonen dat je Nederlandse basiszorgverzekering terecht niet meer van toepassing is.
- Meer over de situaties waarin dit kan gebeuren, en de mogelijke oplossingen, lees je bij de FAQ.
Welke landen zijn Verdragslanden, zogenoemde eerste-werkdag landen, waarbij de dekking van je Nederlandse zorgverzekering vervalt zodra je daar gaat werken?
Welke landen zijn Verdragslanden, zogenoemde eerste-werkdag landen, waarbij de dekking van je Nederlandse zorgverzekering vervalt?
Wat zijn Verdragslanden: eerste-werkdag landen?
- Verdragslanden zijn landen waarbij de dekking van je Nederlandse zorgverzekering vervalt vanaf de eerste dag dat je gaat werken (of gaat stagelopen met een vergoeding).
- Naast een aantal specifieke landen (ook wel de Verdragslanden genoemd) zijn dit met name vrijwel alle Europese landen (alle EU- en EER-landen).
- Alleen als lokaal je werkzaamheden niet als arbeid worden gezien, blijft de dekking van je je Nederlandse zorgverzekering geldig. Dit blijkt in de praktijk echter moeilijk en zelden op tijd te achterhalen, waardoor meestal wordt gekozen voor (reis)verzekering die ook de medische zorg dekt zonder geldige Nederlandse zorgverzekering.
Welke niet-Europese landen behoren tot de Verdragslanden (eerste-werkdag landen)?
-
Bosnië-Herzegovina
- Canada (exclusief Quebec)
- Chili
- India
- Japan
- Kaapverdië
- Kanaaleilanden (Jersey, Guernsey, Alderney, Herm, Jethou)
- Kosovo
- Macedonie
- Man (eiland)
- Marokko
- Montenegro
- Servië
- Tunesië
- Turkije
- Verenigde Staten
- Zuid Korea
Welke Europese landen behoren tot de Verdragslanden (eerste-werkdag landen)?
- België
- Bulgarije
- Cyprus (het Griekse deel)
- Denemarken
- Duitsland
- Estland
- Finland
- Frankrijk
- Griekenland
- Hongarije
- Ierland
- IJsland (EER)
- Italië
- Kroatië
- Letland
- Liechtenstein (EER)
- Litouwen
- Luxemburg
- Malta
- Nederland
- Noorwegen (EER)
- Oostenrijk
- Polen
- Portugal
- Roemenië
- Slovenië
- Slowakije
- Spanje
- Tsjechië
- Zweden
- Zwitserland (geen EU- of EER-land, maar EU-regels wel van toepassing)
NB
- Wil je je lokaal verzekeren check dan de meest recente informatie, er kunnen landen bijkomen (of afvallen).
Je gaat werken in een eerste werkdagland maar je zorgverzekeraar zegt dat je je verzekering niet mag opzeggen of opschorten. Wat nu?
- Het is helaas nog steeds zo dat verzekeraars de wet- en regelgeving soms op hun eigen manier interpreteren, dit wordt mede veroorzaakt door vele wisselingen in het beleid die niet altijd even efficiënt en tijdig (kunnen) worden gecommuniceerd.
- Sommige verzekeraars zetten de verzekering stop als je aangeeft per wanneer je gaat werken. Andere verzekeraars hanteren een systeem waarbij de dekking wel vervalt vanaf de eerste werkdag, maar waarbij je wel verplicht blijft de premie te blijven betalen. Achteraf zul je moeten bewijzen dat je inderdaad aan het werk was, en dan zul je de betaalde premie terugkrijgen.
- Bewaar dus ook tijdens het reizen al je papieren zorgvuldig (stageovereenkomst/arbeidsovereenkomst/loonstrookje/alle bewijzen van betaling of vergoeding).
- Om te voorkomen dat je tegen problemen aanloopt als je een medische claim wilt indienen, is het verstandig een flexibele reisverzekering af te sluiten die ook dekking biedt als de Nederlandse basiszorgverzekering niet meer geldig is, zie bijvoorbeeld de Special ISIS.
Hoe en wanneer kan je je weer verzekeren na terugkomst uit het buitenland als je zorgverzekering in Nederland is opgezegd, of komen te vervallen?
Hoe en wanneer kan je je weer verzekeren na terugkomst uit het buitenland als je zorgverzekering in Nederland is opgezegd, of komen te vervallen?
Acceptatie door de verzekeraar nadat je weer in Nederland bent?
- In principe is de periode waarin je van verzekeraar kunt wisselen beperkt: normaal gesproken kun je alleen vóór 31 december aangeven dat de verzekering voor het volgende jaar stopgezet moet worden. Je hebt dan nog tot 1 februari om voor het nieuwe jaar een nieuwe zorgverzekering af te sluiten. Als je dit niet doet, kun je een fikse boete krijgen van de SVB.
- Als je terugkomt uit het buitenland en je weer voor 4 maanden of langer in Nederland vestigt kun je de zorgverzekering weer opnieuw aanvragen, ook als dit midden in het jaar is.
- De zorgverzekeraar mag jou niet weigeren voor de basisverzekering, ook niet als je bij terugkomst in Nederland ziek bent.
- Door de, voor de zorgverzekeraar, verplichte acceptatie voor de basisverzekering heb je ook geen problemen met aanmelding en nabehandelingskosten etc. Die worden dan door de nieuwe zorgverzekeraar vergoed, per verplichte ingangsdatum van de verzekering.
- Bij de aanvullende pakketten kan er, afhankelijk van het gewenste pakket, een medische selectie plaatsvinden
Uitgeschreven en weer inschrijven bij de gemeente (BRP)?
- Als je uitgeschreven was bij de de gemeente (BRP), zal je je weer opnieuw moeten inschrijven voordat je de zorgverzekering opnieuw kunt aanvragen.
- Als je binnen 4 maanden na de inschrijving bij de de gemeente (BRP) weer een zorgverzekering aanvraagt, wordt de inschrijving bij de BRP als ingangsdatum van de zorgverzekering genomen.
- Het is dus eigenlijk zaak om je zo snel mogelijk na terugkomst weer in te schrijven bij de BRP, om ervoor te zorgen dat je niet onverzekerd in Nederland rondloopt! Doe het bij voorkeur op de dag dat je weer terug komt in Nederland (of binnen 24 uur is soms ook nog op tijd).
Dekking via andere verzekering?
- Let op: Je kunt normaal gesproken geen gebruik maken van de medische dekking van een reis- of activiteiten verzekering. Ook niet als als de looptijd van die verzekering nog doorloopt na je terugkeer. Dit kan bij alleen bij een beperkt aantal verzekeringen (zoals de Special ISIS), en alleen als je op doorreis bent in Nederland voor een beperkte tijd. Check de specifieke verzekering voor het aantal weken of maanden.
- Reisdocumenten regelen, visum halen en paspoort checken
- Visum en vergunningen regelen bij lang verblijf in buitenland of emigratie
- Documenten en juridische zaken bij wonen in het buitenland of emigratie
- Uitschrijven uit Nederland en bij de Gemeente: van CAK tot gevolgen van uitschrijven bij vertrek naar buitenland
- Uitschrijven bij de gemeente, of ingeschreven blijven in Nederland als je langer naar het buitenland gaat?
- Verzekeringen & Documenten
- Problemen oplossen in het buitenland met bagage, documenten of transport
- Je reisdocumenten, als je paspoort en visa, checken en regelen
- Wanneer mag of moet je je uitschrijven bij de Basisregistratie Personen van de gemeente?
- Wat kan JoHo voor je doen als je je wilt uitschrijven bij de gemeente of je zorgverzekering wilt opzeggen?
- Welke organisaties kunnen helpen bij het aanvragen van een stagevisum (J1) voor de Verenigde Staten?
- Uitschrijven bij de gemeente uit de basisregistratie personen en vertrekken uit Nederland: basisvragen en antwoorden
- Reisdocumenten: vragen en antwoorden over je paspoort, visum en andere documenten
- Documenten in het buitenland: vragen en antwoorden over je diploma's, rijbewijs en verklaringen
- Documenten in het buitenland: vragen en antwoorden over papieren bij lang verblijf en emigratie
- Nederlandse nationaliteit, dubbele nationaliteit en verlies van nederlanderschap: vragen en antwoorden
- Problemen oplossen: vragen en antwoorden over documenten, paspoort en visum voor het buitenland
- Uitschrijven bij de gemeente uit de basisregistratie personen en vertrekken uit Nederland: basisvragen en antwoorden
- Visum en visa: vragen en antwoorden over aanvraag, weigering en verlies
- Wat zijn gevolgen van uitschrijving bij de gemeente voor je Nederlanderschap als je voor langere tijd naar het buitenland gaat?
- Wat houdt een verklaring bezit van het Nederlanderschap in, en wanneer heb je die in het buitenland nodig?
- Wat kun je doen om de gevolgen van uitschrijving uit Nederland voor je AOW of ANW op te vangen?
- Wat zijn de gevolgen van uitschrijving bij de gemeente voor je AOW als je voor langere tijd naar het buitenland gaat?
- Welke fiscale gevolgen heeft een uitschrijving uit de Basisregistratie Personen (BRP/Gemeente/Nederland) als je naar het buitenland vertrekt?
- Wat zijn de gevolgen richting de belastingdienst bij uitschrijven uit Nederland en vertrek naar het buitenland?
- Wat kun je doen tegen de gevolgen van uitschrijven bij de gemeente voor je huurwoning of wachtlijst?
- Wat kan je doen als je je niet wilt uitschrijven bij de gemeente (BRP) omdat je een koophuis hebt?
- Hoe kan je een nieuw adres opgeven als je dat nog niet hebt voordat je voor langere tijd naar het buitenland vertrekt?
- Hoe werkt inschrijven in Nederland, na een lang verblijf in het buitenland?
- Wat zijn de gevolgen als je bent uitgeschreven uit de BRP en een briefadres hebt opgegeven?
- Hoe kun je voorkomen dat een briefadres gevolgen heeft voor overige bewoners van de woning terwijl jij voor langere tijd in het buitenland zit?
- Kan een briefadres in Nederland ervoor zorgen dat je ook weer verplicht wordt om in Nederland een zorgverzekering aan te houden?
- Uitschrijven bij de gemeente uit de basisregistratie personen en vertrekken uit Nederland: basisvragen en antwoorden
- Uitschrijven bij de gemeente, of ingeschreven blijven in Nederland als je langer naar het buitenland gaat?
- Nederland - Holland
- Netherlands (Holland)
- Nederlandse Nationaliteit en Nederlanders in het buitenland
- Terugkeer naar Nederland en remigratie na lang verblijf in buitenland of emigratie
- Uitschrijven bij de gemeente, of ingeschreven blijven in Nederland als je langer naar het buitenland gaat?
- Je zorgverzekering aanhouden of opzeggen bij vertrek naar het buitenland?
- Verzekeringen voor au pairs die naar Nederland komen
- Verzekeringen voor een tijdelijk verblijf van bezoekers aan Nederland
- Reizen in en emigreren naar Nederland
- Wat missen nederlanders het meest als ze als ze naar het buitenland gaan?
- Hoeveel Nederlanders vertrekken er jaarlijks voor een lang verblijf in het buitenland?
- Wat zijn gevolgen van uitschrijving bij de gemeente voor je Nederlanderschap als je voor langere tijd naar het buitenland gaat?
- Vrijwilligerswerk in Nederland: wat is het, waarom zou je het doen en waar kan je het doen?
- Nederlanders in het buitenland: vragen en antwoorden
- Nederlandse nationaliteit, dubbele nationaliteit en verlies van nederlanderschap: vragen en antwoorden
- Verzekeringen voor een tijdelijk verblijf van bezoekers aan Nederland: vragen en antwoorden
- Wereldreis maken en lang op reis als backpacker, globetrotter of nomad
- Uitschrijven bij de gemeente, of ingeschreven blijven in Nederland als je langer naar het buitenland gaat?
- Je zorgverzekering aanhouden of opzeggen bij vertrek naar het buitenland?
- Wereldreisverzekeringen voor globetrotters, nomads en wereldreizigers
- Wereldreis en lang op reis: vragen en antwoorden over waar, wanneer en hoelang
- Wereldreis en lang op reis: vragen en antwoorden over wat je moet checken, regelen, meenemen of thuis laten
- Wereldreis en lang op reis: vragen en antwoorden wat je moet opzeggen, aanhouden en verzekeren
- Checklist, paklijst en meeneemtips voor backpackers, nomads, reizigers, stagiairs en vrijwilligers