Wat zijn de opties?

1. Je bepaalt zelf aan de hand van een aantal vragen of je wel of niet verplicht verzekerd denkt te zijn, en te kunnen blijven
2. Je laat via de Sociale Verzekeringbank (SVB), de instantie die uiteindelijk mag bepalen of je wel of niet verplicht verzekerd bent, een onderzoek starten naar jouw situatie.

1 - Je bepaalt zelf of je wel of niet verplicht verzekerd denkt te zijn en te kunnen blijven

• In het geval je één van onderstaande vragen met 'Ja' kan beantwoorden, kan je in de meeste gevallen je zorgverzekering opzeggen:
  • 1.1. Ga je drie maanden of langer werk verrichten in een ander land dan Nederland, met een vergoeding in geld of natura?
  • 1.2. Ga je langer dan één jaar naar het buitenland?
  • 1.3. Kan je worden beschouwd als niet-ingezetene van Nederland?

1.1. Ga je 3 maanden of langer werk verrichten in een ander land dan Nederland, met een vergoeding in geld of natura?

• Indien 3 maanden of langer werk wordt verricht in een ander land dan Nederland voor een buitenlandse werkgever, dan vervalt de verzekeringsplicht (bij werk voor een Nederlandse werkgever in het buitenland zit het weer anders).
• Overigens gaat deze regeling in de EU en in bepaalde landen buiten de EU in vanaf de eerste dag dat je 'betaald' werk doet. Dit noemen we 'eerste werkdaglanden'. Wanneer je in een eerste werkdagland gaat werken, vervalt officieel het recht op de basisverzekering vanaf de allereerste dag dat je aan het werk bent.
• Je dient dit vaak zelf aan te geven bij je zorgverzekeraar.
• Ook bij vrijwilligerswerk en stagewerkzaamheden kan de zorgverzekering komen te vervallen als je een vergoeding krijgt in natura (bijvoorbeeld kost en inwoning) of geld, van een waarde van meer dan €190,- per maand.
• Bij (officiële) stagewerkzaamheden in landen buiten de EU en landen die niet behoren tot de 'eerste werkdaglanden' is de grens niet €190,- per maand, maar het Nederlandse minimumloon

• Zie de bepalingen van het Besluit Uitbreiding en Beperking Kring Verzekerden Volksverzekeringen 1999 (KB 746/98).
• In paragraaf 3 artikel 12 van dat besluit staat vermeld, dat niet verzekerd is de ingezetene, die voor een periode van langer dan drie maanden aaneengesloten uitsluitend buiten Nederland arbeid verricht, tenzij hij dat doet in dienst van een in Nederland gevestigde werkgever.
• Toevoeging JoHo: dit geldt zelfs indien iemand in Nederland woont; dus een (huur)woning heeft en ingeschreven staat in Nederland. Ook dan hoeft men zich toch niet altijd te verzekeren, afhankelijk van de situatie. Of beter gezegd: dan mag men zich officieel niet verzekeren.
• Toevoeging JoHo: Ook als je niet aaneengesloten 3 maanden betaald werk gaat verrichten, kan het wel zijn dat je op jaarbasis gemiddeld boven de €190,- per jaar verdient, waarmee de zorgverzekering alsnog achteraf ongeldig kan worden verklaard.

1.2. Ga je langer dan één jaar naar het buitenland?

• 'Blijft men één jaar of langer aaneengesloten weg, dan is dat een indicatie voor het niet aannemen van ingezetenschap.' Ook dit is een belangrijk aspect.
• Hier komt echter nog wel iets meer bij kijken, zo geldt dit bijvoorbeeld niet als je jonger bent dan 30 jaar en je enkel voor studiedoeleinden buiten Nederland verblijft of op wereldreis bent. Het is echter wel een belangrijke indicatie.
• De laatse tijd lijkt de termijn van één jaar naar meerdere jaren op te schuiven, minimaal 2 jaar (en zelfs tot 4 jaar) als je alleen gaat reizen en de banden met Nederland niet duurzaam hebt verbroken (dwz bijvoorbeeld dat je verblijf tijdelijk is, dat je wilt terugkeren, dat je familie in Nederland verblijft, dat je werkt in Nederland, dat je nog een adres of een huis in NL hebt, je kort op één plek verblijft e.d.)

1.3. Kan je worden beschouwd als niet-ingezetene van Nederland?

• Of je wel of geen ingezetene meer bent van Nederland, is een wat lastiger verhaal.
• Om deze vraag met ja of nee te kunnen beantwoorden, lees je meer bij uitschrijven uit de Basisregistratie Personen. 

2 - Je laat de Sociale Verzekeringbank (SVB) een onderzoek starten naar jouw situatie

• Houd er rekening mee dat deze instantie veel informatie van je wil en dat het enkele weken (wellicht maanden) kan duren voordat je antwoord hebt.
• Wanneer je geen recht meer blijkt te hebben op de Nederlandse zorgverzekering, dan wordt deze met terugwerkende kracht stopgezet vanaf je eerste werkdag.
• Dit besluit zal in de meeste gevallen weken of maanden nadat je bent begonnen met werken genomen worden. Je loopt hier dus risico een periode onverzekerd te zijn. Reisverzekeringen zijn in het algemeen alleen geldig wanneer je een Nederlandse zorgverzekering hebt. Valt deze laatste weg, dan is je reisverzekering ook niet meer geldig en je kunt jezelf niet met terugwerkende kracht verzekeren.
• Je kunt dit voorkomen door voor vertrek een passende verzekering af te sluiten die wel geldig is zonder Nederlandse zorgverzekering. Zie bijvoorbeeld hier .
• Bij de bepaling speelt onder andere mee dat het aspect werk en inkomen zwaarder weegt dan een in- of uitschrijving, maar ook de vraag of je binnen of buiten de EU verblijft, of er sprake is van een Verdragsland, de duur van het verblijf en de werkzaamheden.