• ieder kind is anders, maar de gewenningsperiode van kinderen na emigratie varieert van ongeveer drie maanden (vertrouwd raken met lokale taal) tot ongeveer een jaar (gevoel van rust en weer lekker in hun vel zitten).
• laat je kinderen eerst in hun directe woonomgeving wennen voordat je in je enthousiasme allerlei uitstapjes in je nieuwe woonomgeving gaat maken. Let in deze fase meer dan ooit op een positieve stimulerende opvoedstijl; geef ze ruimte om zelf te ontdekken maar help waar dat nog niet vanzelf gaat.
• geef uiteraard het goede voorbeeld: zorg dat je de taal kent, zodat je contact met andere ouders kunt leggen, kan helpen met huiswerk, kan communiceren met de leerkracht, en je kind kan zien dat communiceren in een nieuwe taal leuk is.
• regel vrij snel een oppas: het geeft jezelf ruimte voor het ontdekken van je nieuwe omgeving en opbouwen van een netwerk. Zowel huishoudelijke hulp als oppas kunnen jou maar zeker ook je kinderen, na een eerste gewenningsperiode, helpen in het aanpassingsproces, het begrijpen van lokale gewoonten en bij het leggen van nieuwe contacten. Kijk of je (ook) oudere mensen als oppas kunt aanstellen; dat kan je kind een opa/oma gevoel teruggeven, ook al is het natuurlijk geen echte familie.
• als je werkt met huispersoneel: let erop dat je kinderen leren altijd respect te hebben voor hen en betrek je kinderen ook in het runnen van het huishouden: stimuleer eigen verantwoordelijkheid en meedoen.
• geef je kinderen na aankomst minimaal een aantal weken de tijd; in die periode kunnen kinderen door spanningen en nieuwe indrukken ziekteverschijnselen vertonen, van houding veranderen of tijdelijk terugvallen in hun ontwikkeling. Ook het karakter van je kind kan, al dan niet tijdelijk, veranderen bij emigratie: ze trekken zich terug omdat ze zich niet goed kunnen uiten, of worden juist extreem druk. Zorg voor een periode van rust en regelmaat, richt zo snel mogelijk de kinderkamer in met voor hen vertrouwde items (waar mogelijk betrek hen bij het inrichten!), zorg voor een vast dag- en weekritme en probeer achter het gedrag van je kind te kijken.
• ook al is je neiging wellicht om in de nieuwe taal van je woonomgeving tegen je kinderen te praten: communiceer vooral in het Nederlands: dat geeft juist in de eerste maanden een rustpunt en het stimuleert je kind om te delen wat er in hem omgaat in een voor hem vertrouwde taal.
• zoek contact met eveneens geëmigreerde gezinnen in je nieuwe woonomgeving, die de culture shock fase goed doorgekomen zijn. Hun kinderen herkennen het proces van gewenning, kunnen tips geven of gevoelens bevestigen...maar zijn ook voorbeelden van 'dat het minder wordt of over gaat'.
• het over laten komen van het beste vriendje of vriendinnetje van je kind(eren) draagt een risico met zich mee, maar kan vaak enorm helpen in het gewenningsproces. Zeker als je je eigen kind de regie geeft over het programma tijdens de dagen dat er bezoek is; vaak laat je kind dan opeens vol trots de nieuwe woonomgeving zien. Maak heldere korte-termijn afspraken voor een vervolgcontact wanneer men weer huiswaarts gaat.

Nederlandse kinderen zijn gewend altijd en overal hun mening te geven, zelfs als ze niet zoveel van het onderwerp afweten. Stel je voor dat je dom overkomt! In de eerste jaren in Japan kwam ik volgens vrienden vaak over als een betweter. Gelukkig kan ik tegenwoordig beter mijn mond houden.

Japan emigrantenzoon

Mijn advies aan ouders die gaan emigreren: regel zo snel mogelijk een goede oppas. Dan kun je allebei je eigen dingen doen. In Nederland kon ik terugvallen op onze ouders. Dat gemis heeft veel impact in je dagelijks leven, in Nederland breng je de kinderen makkelijker even bij opa en oma. Daardoor waren we in onze vrijheid beperkt. En omdat mijn man een fulltime baan had, was vooral ik in het begin in mijn vrijheid beperkt. Mijn man paste zich juist snel aan, zijn leven was georganiseerd, hij ontmoette allerlei nieuwe mensen.

Griekenland emigrant