Wat zijn aandachtspunten rondom de leerplicht als je voor langere tijd naar het buitenland vertrekt?

Wat als je met leerplichtige kinderen voor langere tijd naar het buitenland vertrekt?

• het maakt daarbij verschil of je je wel of niet uitschrijft uit Nederland. Dat is geen vrije keuze, maar gebonden aan wetten en regels.
• leerplicht geldt voor kinderen vanaf de eerste dag van de maand nadat een kind 5 jaar wordt tot het behalen van een startkwalificatie (havo/vwo diploma of mbo-diploma vanaf niveau 2) tussen 16 en 18 jaar.
• ouders zijn daarbij primair verantwoordelijk voor de leerplicht van hun kinderen. Ouders die de Leerplichtwet overtreden kunnen een boete én proces verbaal krijgen, dat kan leiden tot een rechtszaak en zelfs strafblad.

Wat als jij en je kinderen je voor de duur van het buitenlandverblijf uitschrijven uit Nederland?

• is de Leerplichtwet niet langer van kracht
• Nederlandse gemeentes controleren niet actief of je na vertrek uit Nederland ook daadwerkelijk op het opgegeven nieuwe adres (of bij een wereldreis: de eerste luchthaven van aankomst, de eerste haven waar je met een boot aankomt) gaat "wonen"
• je krijgt dan te maken met de wetgeving van het land waar je je  inschrijft
• in vrijwel alle landen wordt een vorm van thuisonderwijs geaccepteerd, zeker voor expats. Als men er al naar vraagt, volstaat in de regel bijvoorbeeld een bewijs van inschrijving bij een organisatie die onderwijs-op-afstand verzorgt. 
• hou er wel rekening mee dat wanneer je terugkeert naar Nederland, de (oude/nieuwe) school in Nederland zal vragen naar het onderwijs van je kinderen tijdens het verblijf in het buitenland, met eventuele aanvullende tests. Als je kunt aantonen dat je bv. met afstandsonderwijs, al dan niet aanvullend op een lokale school, je kind "op niveau" hebt gehouden, voorkom je dat een school beslist dat je kind een of meerdere jaren moet overdoen.

Wat als je je niet uitschrijft en dus op papier in Nederland blijft wonen?

• neem je ruim voor vertrek contact op met de leerplichtambtenaar van de gemeente waar je nu nog woont (die is bepalend, niet de gemeente waar de school is geplaatst, mocht die anders zijn dan je woongemeente)
• je moet dan kunnen aantonen dat je kind tijdens de afwezigheid onderwijs krijgt dat voldoet aan de wettelijke eisen, op een school die door de leerplichtwet wordt erkend
• word je bv. als expatgezin uitgezonden naar het buitenland dan lever je een inschrijfbewijs van de nieuwe school in het buitenland aan. Je ontvangt dan een vrijstelling van de inschrijvingsplicht op een school in Nederland. Die vrijstelling wordt veelal per schooljaar afgegeven. Het hoofd van de school kan tussentijds of achteraf gevraagd worden een verklaring af te geven dat er sprake is of was van "geregeld schoolbezoek".
• in een aantal gevallen kan je ook een organisatie die onderwijs-op-afstand verzorgt aanwijzen als "school in het buitenland"; deze moet wel een erkenning hebben voor die specifieke doelgroep bv. "expats" en er moet een vrijstelling worden afgegeven van de plicht tot voldoende fysiek bezoek aan de school.
• "op wereldreis gaan" terwijl je kinderen leerplichtig zijn is formeel (nog) niet toegestaan; het is aan de leerplichtambtenaar een beslissing te nemen (maar die zal in veel -zo niet alle- gevallen uiteraard de wet volgen). Er zijn wel wetsvoorstellen in de maak die het op termijn mogelijk moeten maken voor gezinnen om een reis te maken met leerplichtige kinderen, waarbij de kinderen dan onderwijs-op-afstand volgen. Zover is het echter nog niet, en er zullen dan beperkende voorwaarden gelden, bijvoorbeeld qua reisperiode (bv. "maximaal 6 maanden op reis")

Meer lezen?

• JoHo.org: Leerplicht en thuisonderwijs bij lang verblijf in buitenland of emigratie 
• JoHo expatverzekering.nl : Uitschrijven stopt leerplicht, maar ook de zorgverzekering 