Hoe kan je DigiD gebruiken of aanvragen in het buitenland, en wat te doen als je DigiD is verlopen?

NB: Problematiek rondom DigiD aanvraagprocedures voor Nederlanders in het buitenland wordt door verschillende instanties in kaart gebracht en onder de aandacht van de overheid gebracht. Processen zoals hier geschetst kunnen dan ook veranderen; laat je altijd informeren naar de laatste stand van zaken.

Kan je DigiD gebruiken in het buitenland?

• Woon je voor langere tijd, of permanent, in het buitenland dan heb je over het algemeen nog steeds aardig wat administratieve zaken te regelen met instanties in Nederland. Denk aan SVB (voor onder andere AOW), Belastingzaken, Pensioen, Bankzaken, etc. Regelmatig en steeds vaker moet je daarvoor toegang hebben tot een online cliëntomgeving, waarvoor een DigiD nodig is: een online identificatie-instrument waarmee je aan de instantie aantoont diegene te zijn die je zegt te zijn.
• Vanuit het buitenland kan je en moet je soms je DigiD gebruiken. Lees verder meer over het gebruik van je DigiD in het buitenland

Kan je je DigiD aanvragen vanuit het buitenland en wanneer verloopt je DigiD?

• Nederlanders die in het buitenland wonen en nog geen, of een verlopen, DigiD hebben, kunnen online via DigiD.nl een DigiD aanvragen.
• Een DigiD verloopt drie jaar nadat deze voor het laatst is gebruikt!

Wat is het stappenplan als je in het buitenland je DigiD (op)nieuw wil aanvragen?

Stap 1: DigiD aanvragen

• Kies tijdens het aanvraagproces "Ik woon buiten Nederland". Onthou uiteraard je gebruikersnaam en wachtwoord, dat je hebt aangemaakt.

Stap 2: Activeringscode aanvragen: baliecode

• Je ontvangt een zogenaamde "baliecode", waarmee je binnen 30 dagen na de aanvraagdatum naar een DigiD balie gaat om een activeringscode te krijgen.
  • Bij sommige balies moet je vooraf een afspraak maken.
  • Neem je geldige paspoort/identiteitskaart mee (met het nummer dat je tijdens de aanvraag invulde), je BSN nummer en een actieve mobiele telefoon die je ook in het buitenland gebruikt. Je moet op de telefoon sms kunnen ontvangen.
  • Je dient voor deze procedure ingeschreven te staan in de Registratie Niet-Ingezetenen (RNI). Iedereen die belastingplichtig is in Nederland, of na 1 oktober 1994 is verhuisd naar het buitenland, staat ingechreven in dat register; bij twijfel check het.
    • Bij inschrijving in het RNI (identificatie noodzakelijk!) ontvang je een BSN nummer.
    • Tussen inschrijving in de RNI en het aanvragen van je DigiD moet om technische redenen minimaal één werkdag zitten.
  • DigiD balies vind je bij een geselecteerd aantal gemeentes in Nederland en bij een geselecteerd aantal Nederlandse ambassades / consulaten in het buitenland (Spanje, Thailand, UK, Suriname, Italië, USA, Australië e.a.).
  • Let op het kan dus voorkomen dat je naar een (hoofd)stad in je woonland moet reizen, of moet wachten met de aanvraag tot je weer een keer in Nederland bent.
  • Er is ook een balie op Schiphol (Gemeente Haarlemmermeer). Het is van belang om van tevoren een afspraak te maken.

Stap 3: Online activeren

• Vervolgens activeer je je DigiD online, met je (eerder aangemaakte) gebruikersnaam, wachtwoord en activeringscode. Doe dit vooral op het moment dat je nog bij de balie bent; mocht er (technisch) iets mis gaan dan kun je terplekke een nieuwe activeringscode krijgen.

Stap 4: DigiD gebruiken

• wil je bij bijvoorbeeld een overheidsinstantie inloggen, dan zal online gevraagd worden naar je eerder aangemaakte gebruikersnaam en wachtwoord.
• ook is het mogelijk in te loggen via een DigiD app, die je bijvoorbeeld op je smartphone of tablet installeert; inlog werkt dan via een koppelcode, QR-scan en pincode
• de DigiD app dien je na installatie eenmalig te activeren, voordat je hem kunt gebruiken
  • hierbij is het belangrijk dat je in het buitenland sms kunt ontvangen aangezien je van DigiD een sms-code ontvangt.
  • die sms-code moet je (eenmalig) invoeren in de app.
  • na invoering van de sms-code voer je een (zelfgekozen) pincode in en is de app definitief op je apparaat geactiveerd.

Waar moet je op letten bij het aanvragen van je DigiD?

• regel je inschrijving in het RNI vóórdat je naar de balie gaat (minimaal 1 dag van tevoren).
• regel vóór de aanvraag eerst een nieuw paspoort of identiteitskaart, mocht deze gaan verlopen of al verlopen zijn.
• doe de aanvraag online pas op het moment dat je zeker weet binnen 30 dagen bij een balie te kunnen zijn.
• het is niet mogelijk om iemand te machtigen voor de aanvraag van een DigiD via balieuitgifte. Je moet zelf naar de balie komen en je identificeren.
• er zijn meerdere pilots rondom andere manieren van officiële online identificatie; doe zelf online onderzoek naar de voortgang als je ergens vastloopt.

Hoe werkt het ontvangen van je AOW en je DigiD?

• Via de SVB online kan je ook je DigiD aan te vragen.
• Je voert online je voornaam, achternaam, geboortedatum, burgerservicenummer en woonland/adres in.
• na controle in de database van SVB word je doorgeleid naar DigiD, waar je gebruikersnaam en wachtwoord kunt aanmaken.
• je activeringscode ontvang je per post op je woonadres in het buitenland (nb dit is vooralsnog het enige traject waarbij door DigiD codes naar het buitenland worden verstuurd).
• binnen 45 dagen activeer je dan je DigiD op digid.nl.

Wat zijn de mogelijkheden om niet je DigiD niet te gebruiken?

Woon je binnen de EU?

• er zijn (nog beperkte) pilots waarbij je met een ander instrument dan DigiD online kunt inloggen bij Nederlandse instanties.
• zo'n ander instrument is dan bijvoorbeeld het in je huidige woonland geldige identificatie-instrument.
• vraag ernaar als je nog geen DigiD hebt en deze slechts bij één instantie nodig zou hebben.
• ook wordt in Europees verband onderzocht op welke manieren landen onderling online identificatie-instrumenten en inlogmiddelen kunnen accepteren, zodat bijvoorbeeld het Nederlandse DigiD ook in Duitsland geaccepteerd wordt: zoek rondom de voortgang hiervan eens op "eIDAS": dat moet binnen Europa grensoverschrijdende dienstverlening makkelijker gaan maken.

Wat zijn de problemen die voorkomen met betrekking tot aanvragen en gebruik van DigiD vanuit het buitenland?

• de DigiD app is niet te activeren als je in het buitenland geen sms kunt ontvangen.
• heb je al eerder een DigiD aangevraagd zonder een mobiel telefoonnummer te koppelen (waarop je sms kunt ontvangen) of met een verouderd mobiel telefoonnummer, dan is dat achteraf niet toe te voegen. Je moet dan opnieuw een DigiD aanvragen, opnieuw activeren aan een balie, etc.
• nieuw telefoonnummer? Bezit je het oude mobiele telefoonnummer nog waar je (ooit) je DigiD op hebt geactiveerd en kun je daarmee nog sms ontvangen, dan kun je je telefoonnummer online via MijnDigiD wijzigen. Maar kun je op dat oude telefoonnummer geen sms meer ontvangen, dan moet je een nieuwe DigiD aanvragen.
• is je DigiD gedeactiveerd (omdat je die een paar jaar achtereen niet hebt gebruikt) dan kun je je wachtwoord alleen herstellen door aan een balie te verschijnen
• ben je je gebruikersnaam en/of wachtwoord vergeten, dan kan deze niet worden achterhaald en dien je opnieuw een DigiD aan te vragen...en moet je dus o.a. ook weer aan een balie verschijnen...

Hoe los je problemen op met de brief met de activeringscode die naar je postadres in Nederland gaat?

Belangrijkste belemmering bij veel van deze issues is dat DigiD de brief met de activeringscode automatisch naar het adres stuurt waarop je geregistreerd staat in de Basisregistratie Personen (BRP).

• hiermee controleert DigiD of je echt de persoon bent die jouw DigiD heeft aangevraagd.
• het sturen van de brief is dus een belangrijk onderdeel van de betrouwbaarheid van DigiD.
• vertrek je voor langere tijd naar het buitenland, dan sta je niet meer geregistreerd in de BRP en valt dit controle-instrument weg.
• handiger zou bijvoorbeeld zijn als je de activeringscode zou kunnen ophalen bij een gemeentehuis in je nieuwe woonland, om een al dan niet verre reis naar Nederland of naar een balie bij ambassade/consulaat te voorkomen. Deze optie is er echter (nog) niet.
• een idee zou kunnen zijn om met een 'verklaring woonadres' van je lokale gemeentehuis of notaris formeel bij DigiD aan te tonen dat je écht woont op het adres dat je opgeeft. Aan zo'n verklaring zitten wel kosten verbonden en op dit moment is deze 'route' er gewoonweg nog niet.
• alternatief zou kunnen zijn dat je een persoon in Nederland machtigt om namens jou de activeringscode op zijn/haar adres in Nederland te ontvangen. Maar ook deze optie is er (nog) niet.
  • Je kunt via de DigiD Helpdesk wel (telefonisch) een machtiging aanvragen, maar ook dan moet DigiD de machtigingscode sturen naar het adres zoals geregistreerd in de BRP. En daar sta je, als het goed is, niet meer geregistreerd.
  • Ook kan iemand namens jou een machtiging aanvragen door je BSN nummer, geboortedatum etc. online in te voeren in de machtigingsomgeving, maar ook dan kan de activeringscode niet worden verstuurd om eerder vermelde reden.