Natuurgebieden bezoeken in het buitenland

• Apen kunnen erg brutaal zijn. Ze zijn niet alleen uit op eten, maar nemen ook andere dingen mee. Glimmende spullen zoals een telefoon of camera zijn erg geliefd en moeilijk terug te krijgen. Loop je de kans dat je op reis of in het buitenland met apen te maken krijgt, check dan de onderstaande basisregels.

Wat zijn de basisregels als een aap tegen het lijf loopt?

Opletten

• Let goed op je spullen en stop ze zoveel mogelijk in een tas.
• Zit je in een omgeving met veel apen, pas dan je kleding en uiterlijk aan. Hou het simpel, geen glitters, horloges, piercings, armbandjes e.d. 
• Heb je lang haar en wil je een wedstrijdje haartrekken voorkomen dan kan je het haar beter opsteken.
• Pas op met selfies, apen die zichzelf zien op jouw scherm kunnen agressief reageren.

Op afstand houden

• Aapjes kunnen heel lief overkomen en zijn soms er tam, maar pas op, het blijven onvoorspelbare wilde dieren!
• Apen zijn veel en veel sterker dan een mens en kunnen gevaarlijk bijten.
• Apen dragen regelmatig rabies (hondsdolheid) mee; dat is voor de mens nog steeds erg gevaarlijk.

Op je gedrag letten

• Een beetje apentaal leren kan een handje helpen. 
• Probeer te voorkomen dat je glimlacht of je tanden laat zien, dat is voor een aap een teken van agressie.
• Probeer niet te schreeuwen of een dreigende beweging te maken laat staan te treiteren.
• Ga niet voeren, als een aap je aanvalt is de aanwezigheid van eten meestal de reden.
• Apen die gewend raken aan voeren, kunnen aanvallen als jij, of een ander, vervolgens weigert te voeren. Het voorkomen van deze gewenning is belangrijk.

Onthouden

• Doe een aap niet aan wat je een ander niet zou aandoen, maar hou er rekening mee dat die ander dat niet altijd doorheeft... net als bij je medemens.

Wat moet je doen als een aap je aanvalt?

• Let op dreigende taal van de aap: als ze hun tanden laten zien of opzichtig gaan gapen dan moet je op je tellen passen.
• Voorkom paniek, laat zo min mogelijk je angst zien..
• Niet wegrennen als je wordt aangevallen, langzaam terugtrekken en oogcontact voorkomen
• Vecht zo min mogelijk terug en loop langzaam weg, de aap zal zich dan ook terugtrekken en je uiteindelijk loslaten.
• Pakt een aap je spullen, ga dan niet het gevecht aan, de kans dat die het even later weer loslaat is veel groter dan wanneer je er om vecht.
• Heb je eten in je handen, gooi het richting de aap en laat je legen handen zien.
• Ben je gebeten, maak dan je wond goed schoon met water en zeep en ga direct naar de dokter.

Wat zijn de meest gevaarlijk apen voor de mens?

Loris

• De Plompe loris is een van de leukste, maar ook het gevaarlijkste aapje ter wereld. Het is de enige aap die giftig is. Een beet van de loris kan zo krachtig zijn dat het door je bot heen gaat . Als je door een Loris wordt gebeten kan je in shock raken en heb je erg snel hulp nodig.

Gorilla’s

• Gorilla’s zijn de verlichte despoten van de apenwereld. Ze zijn normaal gesproken heel kalm, zolang jij je gedraagt zoals zij dat graag willen. Krijgen ze het gevoel dat je iets doet wat ze niet bevalt, dan kunnen ze zich aangevallen voelen. Ze kunnen zeer agressief en gevaarlijk worden en met hun kracht een mens met gemak doden.

Mandrillen

• Mandrillen zien er niet alleen gevaarlijk uit, maar met scherpe voortanden en sterke kaken zijn ze ook echt gevaarlijk. Ze vertonen vaak agressief gedrag wanneer ze zich bedreigd voelen en hebben last van territoriumdrift.

Bavianen

• Bavianen zijn de voetbalsupporters onder de apen. Ze staan bekend om hun aggressieve gedrag, het aanvallen in grotere groepen en vernielzucht als het gaat om je spullen,

Resusmakaken (Resusaap)

• Rhesus aapjes zijn berucht om hun ongewenste gedrag bij mensen en het overbrengen van ziektes (o.a. herpes B-virus . Met name als ze op voedseljacht gaan of bedreigd voelen kunnen ze agressief worden. Resusaapjes uiten hun agressie door te bijten, krabben of aan tassen of haren te trekken.

Berbermakaken (Berberaap)

• Berber apen staan bekend om hun bijtgedrag en de beperkte angst voor mensen. Ze kunnen het herpes B-virus overbrengen, infecties veroorzaken en rabies met zich meedragen.

Japanse makaken

• De Japanse makaak is een opgewonden standje dat vaak het nieuws haalt met een aanval op een bezoeker van een van de vele mooie Japanse tuinen of attracties. Veel van die aanvallen leiden tot vrij ernstige verwondingen bij de bezoekers.

Chimpansees

• Chimpansees zijn extreem sterk en kunnen zeer agressief worden, als ze zich bedreigd voelen.

Orang-oetans

• De mannetjes orang-oetans kunnen gevaarlijk worden als ze in conflict raken met mensen. Het lastige hierbij is dat je niet altijd door hebt dat je met ze in conflict bent. Het zijn net mensen. De Orang-oetanis alleen een stuk sterker en krachtiger dan de gemiddelde mens.
• Mocht je een tocht maken door de jungle op zoek naar Orang-oetans, dan zal er zelden of nooit iets gebeuren. Maar als je gids besluit het op een rennen te zetten … ren er dan hard achteraan.

Kapucijnaapjes

• Kapucijnaapjes zien er onschuldig maar kunnen erg destructief en territoriaal zijn. Ze zijn vrij intelligent en je niet alleen bijten en krabben,. Er zijn meerdere gevallen bekend waarbij ze hun tegenstander proberen uit te schakelen door ze ernstige verwondingen toe te brengen.

Langoeren

• Languren kunnen agressief reageren als ze hun territorium beschermen, voedsel willen hebben of zich bedreigd voelen.

Welke ziektes kan je krijgen als een aap je bijt?

• Als een aap je bijt kan het zijn dat er ziektes worden overbracht. Je loopt de meeste risico op tetanus, bacteriële infectie, rabies (hondsdolheid) en herpes B-virus.
• Zonder de juiste behandeling heeft infectie met het herpes B-virus bij mensen een sterftecijfer van ongeveer 80%.
• Zeldzame ziektes als het Marburg and Ebola virus kom je eigenlijk alleen tegen in een beperkt aantal landen in Midden- en West-Afrika.

Wat moet je doen als je met apen gaat werken tijdens je vrijwilligerswerk, stage of studie?

• Als je stage gaat lopen of vrijwilligerswerk gaat doen met apen zal in het algemeen je directe contact met de apen beperkt of afwezig zijn.
• Daar waar wel sprake is van direct contact krijg je strakke instructies en is het raadzaam zo goed mogelijk alle aanwijzingen van de ervaren verzorgers op te volgen.
• Heb je de juiste (veterinaire) opleiding of een baan als apenverzorger dan zal dat anders zijn en is er vaak wel sprake van direct contact.

Waar kan je het beste werken of vrijwilligerwerk doen met apen?

Wanneer je met apen wilt werken of ze wilt helpen verzorgen kan je onder andere terecht in:

• Bolivia: brulapen spinapen, titi apen, zwartkop doodshoofdaapjes
• Brazilië: brulapen, kapucijnapen, penseelaapjes, spinapen en Tamarins
• Costa Rica: brulapen, doodshoofdaapjes, kapucijnaapjes, spinapen
• Ecuador: brulapen, kapucijnapen, nachtaapjess, pinapen en titi apen
• Malawi: bavianen, vervet apen, blauwe apen, mohol bush baby
• Indonesië: gibbons, langoeren, makaken, orang-oetans en tarsiers (mini aapje op o.a Sulawesi)
• Kameroen: chimpansees, gorilla's, mandrillen, mangabeys (saki apen)
• Madagaskar; maki's, sifaka's, indris
• Maleisië: orang-oetans, gibbons, makaken, slingerapen
• Tanzania: bavianen, colobusapen, chimpansees, vervet apen
• Thailand: gibbons, langstaartmakaken, slingeraapje
• Zuid-Afrika: veel projecten met o.a. vervet apen, slingerapen, bavianen, lemuren en bush baby's

Ben je verzekerd al je gaat werken met apen of aapachtigen in het buitenland?

• Check werkzaamheden met apen verzekeren
• Check: werkzaamheden met dieren in het buitenland verzekeren: bij werk, stage en vrijwilligerswerk

Zijn buffels gevaarlijk in het buitenland?

• Buffels zijn onder normale omstandigheden niet agressief en vermijden confrontaties, maar ze zijn ook erg nieuwsgierig en soms gevaarlijk! Zo nieuwsgierig dat ze aan hun kudde ontsnappen om een onbekend voertuig te inspecteren, wanneer ze hierbij echter gestoord worden, denderen ze terug naar hun kudde. Juist dit denderen is levensgevaarlijk omdat het dier hierbij niet uitkijkt voor wat hij op zijn weg tegenkomt. Een buffel met kleintjes, oude eenzame buffels, buffels die verwond zijn in het verleden en buffels die worden lastiggevallen, kunnen zomaar aanvallen.

Wat moet je doen als je een buffel tegenkomt?

• Als je oog in oog komt te staan met een buffel, loop dan heel rustig weg. Als de buffel echter agressief aan komt rennen, is rennen en in een boom klimmen de enige optie! Enkele tekens waaraan een naderende buffel kan worden herkend, zijn alarmkreten van de zilverreiger en brekende takjes.
• Ook belangrijk om te weten is dat waar een buffel is, vaak ook leeuwen zijn…!

Wat zijn krokodillen en waar kan je ze tegenkomen?

• De krokodilachtigen worden grofweg ingedeeld in 'echte' krokodillen, kaaimannen en aligators
• Alle krokodillen zijn vleesetende reptielen die op een enkele zoutwater krokodil in en nabij zoetwater leven.
• Krokodillen leven in haast elke tropische regio van de wereld. Aligators vind je in de Mississippi delta van de Verenigde Staten en een klein hoekje van China. Kaaimannen vind je in Zuid- en Midden Amerika.

Is een krokodil of alligator gevaarlijk voor jou als mens?

• Krokodillen eten meestal dieren als runderen, zebra’s en vogels, maar ook willen ze zich wel eens aan een mens vergrijpen.
• Vermijd dus zoveel mogelijk het contact met deze oeroude reptielen
• Met name de nijlkrokodil (grote delen van Afrika) en de zeekrokodil (Australie, Zuid-Oost Azie) doden met zekere regelmaat een mens. Andere krokodillensoorten en bijvoorbeeld aligators doden minder vaak mensen maar als je naast ze gaat zwemmen zullen ze toch graag een hapje proberen.
• Wanneer ze onder water zijn, zijn ze te herkennen aan de kleine belletjes die boven komen. Als je dit ziet, kom dan niet in de buurt van het water en ga er zeker niet in!

Wat kan je doen als een krokodil of alligator in de buurt is of wil aanvallen?

• Als je toch onverwachts in aanraking komt met een krokodil is het goed om rustig achteruit te lopen en geen onverwachte bewegingen maken.
• Als een krokodil uit een het water op je af komt stormen, ren dan zo hard mogelijk weg (niet zigzaggen dat kost alleen meters). Een krokodil rent ongeveer 30 km per uur daar kan je als volwassene normaal gesproken net van winnen
• Het zijn geen duurlopers dus ze zullen vrij snel de achtervolging opgeven

Wat kan je doen als je door een krokodil of alligator wordt gebeten?

• Por en schop hem dan zo hard mogelijk in de ogen. 

• Luiaards (sloths, of oso perezoso in het Spaans) zijn bladeren etende zoogdieren verwant aan miereneters die in de tropische delen van Latijns Amerika voorkomen. Ze zijn volledig aangepast aan een langzame leefstijl, waarbij ze weinig eten, dit langzaam verteren en bijna onzichtbaar zijn voor roofdieren.
• Luiaards zijn langzaam, niet lui, wegrennen als je er een tegenkomt is niet nodig. Het aanraken van een luiaard is vooral gevaarlijk voor de luiaard zelf, omdat de stress die dit meebrengt levensbedreigend is. De klauwen en beet van een luiaard kunnen echter serieuze bacteriële infecties veroorzaken.
• Kom je tijdens een jungletocht een luiaard tegen, kijk dan van een afstandje rustig toe, maak geen foto's met flits en loop niet in zijn route en probeer niet met geluid zijn aandacht te trekken. Zie je een luiaard de weg oversteken? Als je veilig kunt stoppen en uitstappen dan kan je andere weggebruikers om de luiaard heen leiden.
• Doordat luiaards langzaam zijn (en dus makkelijk te vangen), worden ze nogal eens als toeristische attractie behandeld. Deze dieren lijken nogal ontspannen door hun houding en ogenschijnlijke permanente glimlach, maar echt: op een selfie gaan met jou staat niet op hun bucketlist. Sponsor illegale dierenhandel of ontvoering niet door 'eigenaren' te betalen om met een luiaard op de foto te gaan.
• Kom je een luiaard weesje tegen? Meestal is de moeder onderweg naar haar jong, maar omdat die zo langzaam en goed gecamoufleerd is, zie je die misschien over het hoofd.

Wat moet je doen als je een neushoorn tegenkomt?

• De witte neushoorn is over het algemeen veel rustiger dan de zwarte neushoorn. De witte neushoorn zal wegrennen wanneer je in de buurt komt, maar uiteraard zijn er altijd uitzonderingen, dus wees voorzichtig!
• De zwarte neushoorn staat bekend om zijn nerveuze en onvoorspelbare gedrag en kan extreem gevaarlijk zijn. Hij ziet zeer slecht, maar daarentegen is zijn reuk- en hoorvermogen extreem goed! Wanneer de neushoorn gestoord wordt, gaan zijn oren overeind staan en zijn hoofd omhoog. Vervolgens zal hij of wat geluidjes maken, zich omdraaien en weglopen of wanneer je pech hebt, een aanval starten.
• Als je oog in oog komt te staan met een neushoorn ren dan niet weg, maar houd stil en loop vervolgens langzaam met de wind mee weg van de neushoorn. Zoek ondertussen naar een dichtbijzijnde boom om in te klimmen. Als er geen bomen in de buurt zijn, trek dan artikelen los of kleding uit die je naar het dier kan gooien (bv. een rugzak). Indien aanwezig lost je gids een schot in de lucht en anders probeer je zo hard mogelijk te schreeuwen. Als het dier nu nog steeds niet is afgeschrikt, gooi je de losgehaalde artikelen en uitgetrokken kleding richting de neushoorn en stap je op het laatste moment van de aanval naar de zijkant. Vervolgens ga je plat op de grond liggen en houd je je zo stil mogelijk.

Is een olifant die je in het wild tegenkomt gevaarlijk?

• Net als de meeste dieren is de olifant een rustig dier dat normaal gesproken de confrontatie met een mens uit de weg gaat.
• Olifanten kunnen aanvallen wanneer ze te dicht benaderd worden, lastig worden gevallen, of als er jongen of zieke olifanten aanwezig zijn in de groep
• Olifanten kunnen erg agressief worden als ze bronstig zijn, of als ze ziek of gewond buiten de groep zijn gevallen
• Olifanten die vroeger zijn lastiggevallen kunnen ook erg onvoorspelbaar reageren

Hoe voorkom je een aanval van een olifant?

• Zo kalm mogelijk blijven in de buurt van olifanten, laat zien dat je geen bedreiging bent, praat zacht, beweeg rustig, geef ze ruimte
• Afstand te houden en niet richting een olifantenkudde te sluipen of ze angst aan te jagen
• Blijft een kudde dichterbij komen dan wordt schreeuwen en lawaai maken wel een optie, dan laat zien dat je niet bang bent
• Zorgen dat je geen eten in de buurt hebt
• Nooit, en dan ook nooit, een baby olifant bedreigen

Wat moet je doen als een olifant je aanvalt?

• Als een olifant de aanval inzet, zijn zijn oren plat tegen zijn hoofd gedrukt en zijn slurf omhoog gekruld.
• Als er op deze manier een olifant op je af komt gerend, ren dan voor je leven om buiten het zicht van de olifant te komen.
• Let op! Dit kan ook een schijnaanval zijn. Juist als de olifant zijn slurf tussen of achter zijn voorste benen verstopt, is het echt menens. 
• Probeer met de wind mee te rennen
• Ren zigzaggend ,of ga plotseling links- of rechtsaf, olifanten zijn wat rechtlijnig en houden niet van bochten, Olifant lopen wel 40 km per uur dus geen tijd voor getreuzel
• Klim alleen in een boom als het een enorme stevige en hoge boom is,
• Kan je niet meer wegrennen, en staat een bloedlinke olifant op het punt je te vertrappen, gebruik dan een spuitbus (bv pepperspray) die je in de richting van de olifant spuit.. als je die bij je hebt

Waar kan je het beste olifanten zien in het buitenland?

• zie de pagina over olifanten zien in het buitenland

Waar kan je vrijwilligerswerk doen met olifanten of stagelopen in het buitenland?

• zie de pagina over olifanten zien in het buitenland

Waar kan je ijsberen tegenkomen en zijn ze gevaarlijk?

• IJsberen worden ookwel ‘The white king of the Arctic’ genoemd. Ze komen alleen voor in het Noorden, in Arctische gebieden zoals Noord Amerika, Groenland, Rusland en Spitsbergen.
• Op Spitsbergen is het een beschermd diersoort en wanneer je op reis gaat naar deze regio, ben je op bezoek in ijsberenland. Dit betekent dat je ze altijd en overal kan tegenkomen en dat je altijd alert moet zijn. IJsberen zijn namelijk gevaarlijk, staan aan de top van de voedselketen en kunnen mensen aanvallen en doden. IJsberen zijn een van de weinige zoogdieren die de mens als prooi zien.
• Hongerige beren kunnen soms roekeloos gedrag richting mensen vertonen. Klimaatverandering kan er voor zorgen dat ijsberen vaker in conflict met mensen komen.

Wat moet je doen als je een ijsbeer tegenkomt?

• Vaak wordt aangeraden om in ijsberenland een geweer mee te nemen ter zelfverdediging tegen de ijsbeer.
• Zoek een ijsbeer nooit actief op, maar als je er per ongeluk eentje tegenkomt kan je het best eerst rustig afwachten en proberen te kijken wat de ijsbeer gaat doen. Dan proberen grote gebaren en lawaai te maken - dit schrikt de ijsbeer soms echt af.
• Lukt het niet de ijsbeer af te schrikken kan je een flare gun gebruiken - en in het geval van zelfverdediging kan je je geweer gebruiken. De meeste mensen schieten succesvol in de lucht, maar jaarlijks worden uit zelfverdediging toch zo'n 3 ijsberen doodgeschoten.