Werken in Hong Kong

• Hongkong is een levendige metropool, waar alles te vinden is, op korte afstanden van elkaar. East meets West. Hongkong wordt vaak aangedaan, samen met China. China heeft naast onnoemelijk veel bezienswaardigheden, een fascinerende cultuur en natuur. De natuur varieert van het tropische regenwoud in het zuiden tot het Himalayagebergte in het westen. Een land met een roerig verleden van Confucius tot Djenghis Khan. 

Backpacken in Hongkong?

• Een levendige metropool met een unieke mix van oud en hypernieuw gecombineerd met veel mooie eilanden maakt Hongkong een populaire korte stop voor veel backpackers. 
• Kenmerken: levendig nachtleven, korte reisafstanden, east meets west, duurder dan andere landen in de regio. 

Reizen in Hongkong? 

• Een reis door Hongkong is een vreemde gewaarwording van een stad met een soort gespleten persoonlijkheid. East meets West, modern en oud en stad en natuur. Alles dichtbij elkaar op een klein stukje land. 
• Steden spotten: Hongkong natuurlijk! Interessante gebieden zijn Hongkong Island, Kowloon, Lantau Island, Cheung Chau, Lamma Island, Sai Kung. 
• Activiteiten spotten: bezoek uitzichtpunten, avondmarkten, maak een rit met de iconische Star Ferry en bewonder de skyline van Hongkong, bezoek tempels en themaparken, shop till you drop en maak mooie wandelingen.   
• Natuur spotten: Dragon's Back (mooie wandelroute), Sai Kung East Country park (ongerepte stranden), Lantau Island (wandelpaden en een bekend klooster), Hong Kong Global Geopark, Tai Mo San (de hoogste berg van Hongkong), Mai Po Nature Reserve (een belangrijk Wetland gebied). 
• Dieren spotten: Chinese witte dolfijn, boomkikker, pangolin, black-faced Spoonbill, wilde zwijnen, python en langoeren (apen). 

Studeren in Hongkong?

• Onderwijs in Hongkong: de kwaliteit van onderwijs is uitstekend, de kosten zijn wel behoorlijk hoog. 
• Taal: de belangrijkste onderwijstaal is Engels. In het dagelijks leven wordt met name Kantonees en Mandarijn gesproken.  
• Studies: veel studiemogelijkheden en mogelijkheden voor beurzen.
• Studiesteden: Hongkong.
• Studiecultuur: competitief en veeleisend, niet makkelijk dus! Met een sterke focus op academische prestaties en discipline, gecombineerd met gemotiveerde studenten kan je dus een heel eind komen in de ontwikkeling van je eigen vaardigheden. Daarnaast heerst er een leuke, open cultuur om het studeren heen met studentengroepen, clubs en evenementen.  
• Taal leren: wil je Kantonees of Mandarijn leren, dan kan dat via taalinstituten en universiteiten zelf. 

Stagelopen in Hongkong?

• Stages: er zijn veel stagemogelijkheden voor professionele ontwikkeling in allerlei sectoren. Ook zijn er veel organisaties die bemiddelen in stages. Zo kan je in de start-up sector gaan werken, is het bedrijfsleven populair, maar vind je ook stages in de kunstwereld. 
• Stagesteden: Hongkong.
• Kenmerken: professionele opties, met name via grote stageorganisaties, alles in het Engels en een bruisend sociaal en gemixt leven. 
• Competenties: professionele ontwikkeling in je vakgebied, culturele sensitiviteit, interculturele communicatie, Engelse taal, netwerken. 

Vrijwilligerswerk doen in Hongkong?

• Er zijn met name mogelijkheden voor deeltijd vrijwilligerswerk voor de bewoners van Hongkong, waaronder expats. Denk aan gemeenschapswerk, onderwijs, gezondheidszorg, dierenwelzijn.  
• Dieren/natuurprojecten: dierenopvang, natuurbehoudsorganisaties. 
• Kenmerken: vooral opties voor deeltijd vrijwilligerswerk als je al in Hongkong woont, het meeste is gericht op ondersteuning van de gemeenschap. 

Werken in Hongkong?

• Banen: met name bij internationale bedrijven kan je banen vinden in Hongkong. Veel lokale bedrijven hebben een voorkeur voor ten minste basiskennis van Kantonees. Er zijn ook bepaalde beroepen waarbij het makkelijker is om een visum te krijgen, zoals IT expert, datawetenschapper, mariene engineers en nog veel meer. Ook zijn er banen voor Engelse docenten, zowel via taalscholen als particulier. 
• Werkcultuur: de mensen in Hongkong zijn over het algemeen harde werkers die houden van carrière maken. Overuren werken komt dus vaak voor en wordt zelfs verwacht in sommige gevallen. Ondanks dat heb je toch ook een portie geduld nodig want beslissingen worden niet snel of zomaar genomen en ongeduld is iets wat absoluut niet gewaardeerd wordt. Verder zijn lichaamstaal, tot in de kleine details, je professioneel kleden en punctualiteit erg belangrijk. 
• Kenmerken: harde werkcultuur, Engels taal, veel mogelijkheden voor buitenlanders. Houd je van een carrière gerichte business omgeving en hard werken, dan is dit misschien wel het land voor jou! 

Werken als digital nomad in Hongkong?

• Hongkong is een aantrekkelijke bestemming voor digital nomads. Er is veel te beleven op korte afstand, van hypermoderne steden en digital nomad meetups tot prachtige bossen en stranden. 
• Kenmerken: dure accommodatie en levensonderhoud, maar relatief goedkoop transport, alle faciliteiten die je nodig hebt, goed internet en iedereen spreekt wel Engels. 

Wonen in Hongkong?

• Wonen in Hongkong biedt een dynamische en kosmopolitische ervaring, met een mix van Oosterse en Westerse invloeden, hoogwaardige infrastructuur en carrièrekansen waar je u tegen zegt. De stad is druk en duur, maar biedt een uitstekende levenskwaliteit met toegang tot moderne voorzieningen en veel levendigheid.
• Taal: Kantonees is de belangrijkste gesproken taal, maar Engels is wijdverspreid en wordt veel gebruikt in het bedrijfsleven en onderwijs. 
• Levenskwaliteit: Hongkong biedt een hoge levensstandaard. Je vindt er alles wat je hartje begeert, er is moderne infrastructuur en er zijn veel mogelijkheden voor activiteiten. Wel is het één van de duurste steden ter wereld om te wonen. 
• Cultuur: een echte smeltkroes van culturen. Twee werelden komen hier bij elkaar en dit zie je overal in terug zoals de festivals, architectuur en het culinaire aanbod. Verder spelen met name traditionele Chinese feestdagen en gebruiken een belangrijke rol in het dagelijks leven. 
• Kenmerken: een snel en dynamisch leven, competitief en met ontzettend veel mensen en activiteiten. Het leven is duur, appartementen zijn klein, het openbaar vervoer is efficiënt. 
• Gezondheidszorg: De gezondheidszorg in Hongkong is van hoge kwaliteit met een goede infrastructuur en goed opgeleide medische professionals. Regel wel goed je eigen (internationale) zorgverzekering.

Studie, stage, vrijwilligerswerk en betaald werk in Hong Kong?

Waarom in Hongkong studeren, stagelopen, vrijwilligerswerk doen of tijdelijk werken?

• Omdat Hongkong enkele van de beste universiteiten in Azië en de wereld heeft, zoals de University of Hong Kong en the Hong Kong University of Science and Technology, die hoogwaardige opleidingen en onderzoeksmogelijkheden bieden.
• Omdat je een internationale leeromgeving zal ervaren, waar je kunt netwerken met studenten en academici uit de hele wereld.
• Omdat Hongkong een belangrijk financieel centrum is met veel kansen in sectoren zoals financiën, technologie, marketing, en handel, waar je waardevolle praktijkervaring kunt opdoen.
• Omdat Hongkong's strategische ligging in Azië het een ideale plaats maakt voor bedrijven en professionals die zaken willen doen met China en andere Aziatische markten.
• Omdat werken in Hongkong je toegang geeft tot een breed scala aan professionele netwerken en carrièrekansen in verschillende industrieën.
• Omdat je in een multiculturele omgeving werkt en studeert, verbeter je je interculturele communicatievaardigheden en leer je omgaan met diverse perspectieven.
• Omdat de werk- en studieomgeving in Hongkong sterk gericht is op innovatie en efficiëntie, ontwikkel je je probleemoplossend vermogen en aanpassingsvermogen.
• Omdat je in een veeleisende en snelle werkomgeving werkt, verbeter je je time management en stressbestendigheid.
• Omdat je Engels en mogelijk Kantonees of Mandarijn zult gebruiken, verbeter je je taalvaardigheden en professionele communicatie in een meertalige context.

Waar moet je opletten?

• Dat de kosten van levensonderhoud in Hongkong hoog zijn, vooral voor huisvesting, en dat je je budget hierop moet aanpassen.
• Dat het verkrijgen van een visum en werkvergunning een tijdrovend proces kan zijn, en dat je deze tijdig moet regelen voordat je verhuist.
• Dat de werkcultuur in Hongkong intens en competitief kan zijn, met lange werktijden en hoge verwachtingen, wat een aanpassing kan vergen.
• Lees verder over werken in Hongkong.
• Lees verder over studeren, stagelopen en vrijwilligerswerk doen in Hongkong.

Verder lezen?

• Lees verder over studeren, stagelopen en vrijwilligerswerk doen in Hongkong .
• Lees verder over: Werken in China, ondernemen in China en solliciteren in Hongkong 

Wonen in Hong Kong, lang in Hong Kong verblijven of emigreren?

Waarom zou je in Hongkong gaan wonen als expat, emigrant of working nomad?

• Omdat Hongkong een van de belangrijkste financiële en zakelijke hubs ter wereld is, met talloze carrièrekansen in diverse sectoren zoals financiën, handel, technologie en marketing.
• Omdat de stad een hoog niveau van infrastructuur en faciliteiten biedt, waaronder efficiënte openbaar vervoer, moderne gezondheidszorg en een breed scala aan internationale scholen voor kinderen.
• Omdat de stad een unieke mix van Oosterse en Westerse culturen biedt, en je je dus thuis kan voelen en tegelijk je in een hele andere wereld kan wanen. 
• Omdat de stad tal van co-working spaces en cafés biedt die speciaal zijn ingericht voor digitale nomaden, met goede voorzieningen en netwerkmogelijkheden.
• Omdat Hongkong's strategische ligging in Azië het een ideale uitvalsbasis maakt voor leuke reisjes naar andere landen in de regio!

Waar moet je opletten? 

• Dat Hongkong een subtropisch klimaat heeft met hete, vochtige zomers en milde winters, wat invloed kan hebben op je comfort en gezondheid.
• Dat het belangrijk is om respect te hebben voor lokale gebruiken en tradities, vooral rondom eten, omgangsvormen en feestdagen.
• Dat het drukke en snelle leven in Hongkong stressvol kan zijn, en dat je manieren moet vinden om te ontspannen en voor jezelf te zorgen.
• Dat je voorbereid moet zijn op mogelijke politieke spanningen en sociale onrust, die invloed kunnen hebben op je dagelijks leven en werk.

Verder lezen?

• Lees verder over emigreren en wat daar bij komt kijken.
• Lees verder over hoe je vrijblijvend advies kunt inwinnen over verzekeringen en zorg.

Verder lezen ook over China?

• Leven en wonen in China en Hong Kong: van oriëntatie tot ontdekking 
• Leven en wonen in China en Hongk Kong: van aanvang tot aanpassing 
• Leven en werken in China en Hong Kong: van verhuizen tot wonen 
• Lees verder over China en Hong Kong 
• Lees verder over emigreren en wat daar bij komt kijken 
• Lees verder over: verzekeringen in en voor China en Hongkong: van gezondheidszorg tot zorgverzekering en emigratie tot reisverzekering. 
• Lees verder over hoe je vrijblijvend advies kunt inwinnen over verzekeringen en zorg.

Verzekeringen voor Hong Kong?

• Voor reisverzekeringen waar je activiteiten in Hong Kong zijn gedekt check je activiteiten in het buitenland verzekeren
• Voor een verzekeringen als je gaat emigreren of werken als expat in Hong Kong: check je wonen in het buitenland verzekeren

Leven en wonen in China en Hongkong

Wat zijn eerste regelzaken direct na aankomst in China?

Registreren en identiteitsnummer

• In aanvulling op een geldig paspoort en het officiële Z-visum (zie Visa & Documenten) moet je als werknemer binnen 30 dagen na aankomst in China een verblijfsvergunning, het zogenaamde ‘Residence Permit’ aanvragen.
• Dat doe je bij een PSB, Public Security Bureau (soort kruising tussen politiebureau en bevolkingsregister).
• Het PSB geeft een bewijs af dat je nodig hebt bij het aanvragen van je verblijfsvergunning (maar ook bij verlenging, of verlengen van je paspoort, verlengen van je werkvisum etc).

Hoe regel je telefoon, internet en andere basisdiensten in China en waar op te letten?

• In China kun je je telefoonabonnement het beste per regio/stad afsluiten. Koop je bijvoorbeeld een abonnement in Beijing, maar ga je in een andere stad wonen, dan ben je vaak (veel) duurder uit.

Hoe regel je een huisarts en tandarts in China?

• Het meeste medisch personeel spreekt geen engels, ook niet in de steden. 
• Er zijn faciliteiten speciaal voor buitenlanders, evenals moderne gaogan bingfang afdelingen in ziekenhuizen, waar er engels wordt gesproken.

Eerste contacten leggen en onderhouden?

• Het is handig om (al voor vertrek of na aankomst) de in China meest gebruikte social app op je telefoon te installeren, op dit moment WeChat (zeg maar de Chinese WhatsApp).
  • Iedereen in China gebruikt deze app; het is superhandig, je kunt er zelfs mee betalen.
  • Veel sociale contacten en (expat c.q. internationale) groepen lopen allemaal via deze app.
  • Via het scannen van QR codes (in China veel gebruikt) kom je bij handige WeChat nieuwskanalen voor expats & buitenlanders.
  • Om je aan te melden voor deze kanalen kun je deze codes in je WeChat app scannen.

Wat zijn belangrijke instanties waar je mee te maken krijgt (of kan krijgen) als je voor langere tijd naar China gaat?

• PSB.
• China ambassade in NL en Nederlandse ambassade in China.
• Als je zelf onderneemt: check de Chamber of commerce van Nederland of Benelux.

Wat zijn eerste valkuilen bij het leven in China?

• Het is belangrijk om een goede eerste indruk te maken, dus neem uitgebreid de tijd om dingen duidelijk uit te leggen om zoveel mogelijk misverstanden te voorkomen.
• China heeft een collectieve samenleving, veel wordt samen gedaan en gedeeld. Gerechten worden gedeeld dus gerechten bestellen doe je niet voor jezelf, maar voor iedereen aan tafel.

Hoe kun je de Chinese Taal leren of je kennis verdiepen?

Wat is de Chinese taal en de varianten daarin?

• Er zijn verschillende soorten Chinees: o.a. het Mandarijn (Algemeen Beschaafd Chinees), tientallen dialecten, het Kantonees (een aparte taal in Zuid-China en Hongkong).
• De Chinese taal is een taal zonder verbuigingen, zonder vervoegingen en haast zonder meervoudsvormen.
• De schrijfwijze en betekenis van woorden kunnen vaak hetzelfde zijn, waarbij de uitspraak dan geheel anders is: Chinezen zijn vaak ook voor elkaar onverstaanbaar, maar op schrift begrijpen zij elkaar dan prima.
• Klinkers kunnen op vier verschillende tonen worden uitgesproken, waardoor woorden een geheel andere betekenis krijgen.
• De Chinese taal gebruikt veel afkortingen, vaak wordt een samengesteld woord gevormd vanuit slechts één lettergreep van de afzonderlijke woorden.
• Op het vasteland van China is een vereenvoudigde versie van de Chinese karakters ingevoerd, terwijl bv. in Hongkong en Macau nog oude karakters worden gebruikt.
• Ook in de taal heeft de globalisering in China volop toegeslagen; een buitenlandse taal in China is vrijwel automatisch het Engels. Het woord voor vreemde taal (waiyu) is in de spreektaal haast synoniem geworden van yingyu (Engels). Iedereen die vooruit wil komen, leert Engels.

Hoe kan je Chinees leren?

• Het leren van de Chinese taal is fascinerend, uitdagend, maar niet eenvoudig. Zeker in het begin heb je nergens echt houvast aan!
• Natuurlijk kun je op veel locaties in China les nemen, bijvoorbeeld bij een privé-instituut, taalschool, universiteit of huur een privéleraar.
• Meestal bieden privé-instuten en leraren lessen aan waar je een paar basis karakters leert. Dat is prima als je je wil kunnen redden in bijvoorbeeld de supermarkt.
• Heb je tijd, zin of is er een noodzaak om het grondiger aan te pakker dan kun je de karakters leren; bijvoorbeeld bij een gespecialiseerde taalschool of aan een universiteit. Intensief, vaak met een lesochtend of middag en dan 5x per week, plus huiswerk. Afhankelijk van je taalgevoel kan dat in het begin heel moeizaam zijn, maar je leert zo wel de structuur van de taal kennen en je blijft niet hangen op een basisniveau.

Taal & werken of ondernemen

• Taal en culturele verschillen maken werken en zakendoen in China niet gemakkelijk.
• Zelfs als de andere partij Engels spreekt, is het toch goed om zelf enige (basis)kennis van het Chinees te hebben.
• Ga je met een bestaand merk in China ondernemen, achterhaal dan of je merk- of productnaam ook in China goed ontvangen zal worden. Bepaalde woorden of de uitspraak daarvan kunnen in verschillende talen verschillende associaties oproepen. Dit is met name belangrijk in China, omdat in het Chinees niet alleen de naam maar ook de klank en zelfs de vorm van de Chinese karakters die jouw naam vormen invloed kunnen hebben op de reputatie van je merk.

Hoe ga je om met de Chinese cultuur, gewoontes, tradities?

• Kernwaarden in de (propaganda)programma's vanuit de Chinese overheid draaien om pattriotisme, harmonie, kracht en welvaart (van het land), beschaving, betrouwbaarheid, rechtvaardigheid, gelijkheid, vrijheid, democratie, besturen volgens de wet, toewijding aan het werk en vriendelijkheid. Op haast iedere openbare locatie, van bus tot metro, van vliegveld tot winkelcentra, van treinen tot de groothandel en van je appartementencomplex tot de snelweg, kom je borden, posters en digitale schermen tegen met uitingen rondom deze kernwaarden.
• Chinezen zijn, uiteraard generaliserend, veelal individualisten: zowel in het verkeer als in de rij (voordringen), de wil of onmacht om excuses aan te bieden (gezichtsverlies), de lage bereidheid om een ander te helpen die in problemen komt. De mogelijke verklaring hierachter is:
  • 1) het volume aan Chinezen: in een massa moet je wel vooral voor jezelf opkomen en aan je eigen belangen denken.
  • 2) het feit dat veel Chinezen in steden ergens anders vandaan komen, bijvoorbeeld van het platteland, en er daardoor weinig gemeenschapsgevoel heerst, en
  • 3) de historie: het beleid waarin je je zo min mogelijk met anderen moet bemoeien, de centrale overheid die voor mensen zorgt en de enorme verschillen tussen bevolkingsgroepen in China.
• Officieel zijn er ruim 50 (erkende) etnische groepen in China te onderscheiden. Han Chinezen vormen de grootste etnische groep; zo'n 9 van de 10 Chinezen is Han Chinees. Als je voor langere tijd gaat wonen en leven in China krijg je uiteraard te maken met die veelheid aan etnische groepen en de enorme verschillen in cultuur, tradities en gewoontes.
• De telling van verdiepingen begint, net als in een aantal andere landen, bij de begane grond: de in Nederlandse ogen derde verdieping is in China dus de vierde verdieping. Vaak bestaat er ook geen dertiende verdieping, want dan kan deze verdieping ook geen ongeluk brengen.
• Ook de adressering is omgekeerd dan bijvoorbeeld Nederlanders gewend zijn: eerst China, dan de regio, dan de plaats, dan de straat, dan het nummer van verdieping of appartement. Veel adressen worden omschreven, in plaats van dat zij een exacte adressering krijgen.
• Een Chinees is bij zijn of haar geboorte direct 1 jaar oud; bij Chinees Nieuwjaar wordt de persoon dan al twee jaar oud.
• Lachen kan in China een vorm van zelfverdediging zijn; het kan boosheid of verdriet vervangen en lastige situaties beheersbaar maken. Lachen is voor Chinezen vaak een manier om zich een houding te geven.
• Hou er rekening mee dat buiten het toeristische circuit (buiten de centra van de grote Chinese steden en op het platteland) Chinezen nog altijd opkijken als er een niet-Chinees passeert. De termen “waiguoren” en “laowai” die je dan hoort verwijzen beide naar “een buitenlander” en kunnen zowel vanuit nieuwsgierigheid als vanuit een vorm van minachting en afstandelijkheid worden uitgesproken.
• De Chinese beschaving beschouwt zichzelf als superieur, als “oudste” beschaving en als centrum van de wereld. In het verleden werd China vaak door buitenlandse machten bezet; tegenwoordig is er onder Chinezen een nieuw zelfbewustzijn en vertrouwen in eigen kracht, maar in contact met buitenlanders nog altijd soms ook een gevoel van verongelijktheid en slachtofferschap.
• Hoewel veel regio's in China enorm in ontwikkeling zijn, zijn veel oeroude tradities en gewoonten hetzelfde gebleven; van de oude mentaliteit en manier van denken is nog veel intact, de gezagsverhoudingen zijn niet wezenlijk veranderd en het huidige politieke systeem is veelal een voortzetting van het keizerlijke systeem van vroeger, bijvoorbeeld wat betreft het nationalisme en het systeem van maatschappelijke controle.
• Het uiten en beleven van religie is in China door de Partij geaccepteerd; religie draagt over het algemeen bij aan sociale stabiliteit en streeft verantwoord burgerschap na. Vijf godsdiensten worden algemeen erkend: het boeddhisme, het taoïsme, de islam, het protestantisme en het katholicisme.
• Vanuit de Chinese tradities zijn zaken als voordringen, weinig respect tonen voor de vrouw, elkaar makkelijk in de rede vallen en slecht om kunnen gaan met meningsverschillen ook tegenwoordig nog wijd verbreid in China; volgens de stedelingen wordt dit tegenwoordig alleen nog maar versterkt door de verhuizing van plattelanders naar de Chinese steden.
• Hou er rekening mee dat het begrip "persoonlijke ruimte" in China totaal anders wordt geïnterpreteerd dan bijvoorbeeld in Nederland. Het feit dat mensen traditioneel gezien in hutongs dicht op elkaar wonen, men daardoor gewend is aan het delen van sanitaire voorzieningen, en door het feit dat Chinezen in het algemeen met veel zijn, is er 1) vrijwel geen gelegenheid voor persoonlijke ruimte en 2) komt het begrip in de opvoeding van veel Chinezen simpelweg ook gewoon niet voor. Fysiek contact met vreemden wordt zeker niet geschuwd, hoewel dat bij de jongere generaties wel iets aan het veranderen is.
• Chinezen die veel met westerlingen te maken hebben, nemen vaak ook een westerse (tweede) naam aan. Traditioneel komt in de naamstelling van Chinezen eerst de familienaam en dan pas de voornaam.
• Zoals veel in China, is ook de Chinese media in ontwikkeling. De totale controle van de overheid over de media is afgenomen, lang niet alle tv-stations, dagbladen of magazines worden meer gesubsidieerd vanuit de overheid. Toch kom je nog relatief weinig politiek getinte berichtgeving tegen; enerzijds simpelweg omdat de grootste groepen Chinezen niet erg politiek geëngageerd zijn (veel shows, spelletjes, veel drama, veel human interest programma's), anderzijds toch ook nog uit een angst voor ingrijpen vanuit de overheid. De vele door de overheid toegepaste filters op internetmedia zorgen uiteraard ook voor blokkades van ongewenste nieuwsberichten en sites. Van internationale media wordt meer geaccepteerd dan van nationale, eenvoudigweg om internationale schandalen te voorkomen.
• Als buitenlander heb je toegang tot veel meer en internationaler media dan de Chinezen zelf; bijvoorbeeld internationale magazines, televisie en kranten in hotels of compounds en andere plaatsen waar veel buitenlanders komen. De gangbare verhalen over de enorme en dagelijkse censuur zijn in het tegenwoordige China wat overdreven, al vindt censuur (soms adhoc) nog wel plaats.
• Buitenlanders in China geven niet zelden aan het gevoel te hebben "ingezet" te worden als voordelig pr-middel; net als in veel andere landen wereldwijd is het hebben van een of meerdere internationals in je bedrijf, goede doel, vereniging, netwerk, of bij je pitch, presentatie of vergadering goed voor je imago op de binnenlandse markt en onderscheid je je ten opzichte van concurrenten. Accepteer deels dat dit zo werkt en denk tegelijkertijd na over waar jouw grenzen liggen en waarvoor je je wel of niet actief wilt inzetten...of ingezet wilt worden.
• Eén van de snelst groeiende religies in China is het christendom, ook al is het voor veel Chinezen een buitenlands en abstract begrip. Het aantal bekeerlingen neemt gestaag toe; de verwachting is dat China in 2030 een van de grootste christelijke gemeenschappen ter wereld zal herbergen. Wat meespeelt in de populariteit is dat rondom de beleving van het christelijke geloof veel kleinschalige en vaak gezellige (jongeren)bijeenkomsten worden georganiseerd in de grote steden; ideale gelegenheden voor Chinese jongeren om elkaar te leren kennen, wanneer ze alleen vanaf het platteland naar de grote stad zijn gekomen om te studeren.

Wat is de eetcultuur in China?

• Niets in China is zo belangrijk als eten. Bij etenstijd (rond 12 uur en rond 18 uur) stopt het openbare leven, worden vergaderingen onderbroken en wordt het werk waar mogelijk stilgelegd. Eten is een sociale activiteit, bedoeld om mensen -bijvoorbeeld ook potentiële zakelijke partners- nader bij elkaar te brengen. Vaak wordt het eten in gemeenschappelijke schalen opgediend; ook op die manier heeft eten een verbroederend effect.
• Het is niet ongebruikelijk in China dat bij het opdienen van de maaltijd bij iedere schotel wordt verteld waar het gerecht goed voor is (in medische zin): volgens de traditionele Chinese geneeskunde is er geen wezenlijk onderscheid tussen voedsel en medicijnen.
• Chinezen eten veel meer buitenshuis dan bijvoorbeeld Nederlanders, vaak ook letterlijk op straat: het aantal streetfood tentjes is immens en streetfood is voor de Chinees een snelle, eenvoudige en goedkope manier om in zijn of haar dagelijkse noedel-behoefte te voorzien.
• Populair onder Chinezen is ook het zelf laten samenstellen van je noodle soep: je kiest verschillende groenten uit, laat er noodles bijvoegen, rekent af en de soep wordt in vijf minuten klaargemaakt waar je bij staat.
• Chinese restaurants zijn vaak vol lawaai en vrolijkheid, Chinezen zijn luidruchtig aan tafel en ja, er wordt ook volop gesmakt en geslurpt. Restaurants zijn vaak weinig gestyled, met kale muren, tl-lampen en plastic kleedjes op tafel.
• In steeds meer restaurants in China krijg je als gezelschap een aparte kamer; zo heb je privacy en maakt het niet uit als je als groep wat lawaaieriger wordt.
• Voorstellen om te delen in de restaurantkosten is in China taboe. De uitnodigende partij bestelt het eten en betaalt ook de rekening.
• In Chinese restaurants en als je uit eten gaat met vrienden of familie ligt de nadruk vaak nog net iets meer op drinken dan op eten; zeker bij speciale gelegenheden. Bij iedere slok proost je met één of meerdere tafelgenoten: een slok neem je nooit alleen. Drankspelletjes zijn erg populair.
• Uit eten gaan met Chinezen betekent dan ook baijiu drinken: letterlijk vertaald “witte alcohol”, een Chinese rijstdrank met een alcoholpercentage van 40-60%. Als je als buitenlander baijiu meedrinkt wordt het pas echt feest; niet zelden gevolgd door karaoke-zingen.
• Overigens is ook overgewicht onder Chinese volwassenen én kinderen een snel groeiend probleem.

Wat is de zakelijke cultuur in China?

• De kans is erg groot dat je door een zakenpartner wordt uitgenodigd voor een lunch, een zakendiner of een karaoke-avond. Zakelijke onderhandelingen worden vaak voorafgegaan door informele bijeenkomsten of entertainment; conflicterend met de (Nederlandse) to-the-point mentaliteit.
  • Naast samen eten, foto’s van je kinderen laten zien, veel drinken (zodat je ziet of iemand een kwade dronk heeft, handtastelijk wordt of juist vrolijk), hoort daar ook het tonen van je zangkunsten bij in één van de vele karaoke-bars.
  • Vermijd tijdens dit soort events zakelijke onderwerpen!
• Iedereen die zaken doet met Chinezen heeft er mee te maken: de onvermijdelijke 'baijiu'. Zonder deze sterke Chinese drank, die volgens sommigen in de buurt komt van wodka, meestal geen deals. Er zijn trouwens varianten die uitstekend te drinken zijn!
• Afspraken, bijvoorbeeld in je werk of bij het zakendoen, maak je vaak in goed onderling vertrouwen. Voor het aangaan van overeenkomsten wordt de tijd genomen; Chinezen komen vaak eenvoudig terug op eerder gemaakte afspraken, waardoor de waarde van contracten niet groot is. Afspraken alsnog afdwingen via een rechter is niet alleen complex (taal, wetgeving) maar zal het onderlinge vertrouwen teniet doen.
• Veel Chinezen werken niet met een afspraken-agenda. Ze onthouden hun afspraken (of niet). Regelmatig contact onderhouden en de afspraak meerdere malen herbevestigen is raadzaam.
• Ook in onderhandelingen in China gaat het "geheel" voor de "afzonderlijke onderdelen". De stap-voor-stap benadering is men niet gewoon; ieder onderhandelingspunt is een wezenlijk onderdeel van de hele deal. Als over één punt geen overeenstemming komt, dan betekent dat dat de hele deal, en dus ook de voorliggende afgesloten punten, ter discussie staat en onderhandelingen opnieuw beginnen.
• Ga je in China in (overheids) vergadering dan zit je veelal niet om een tafel, maar in een vergaderzaal met niets in het midden. Aan de wanden staan stoelen met daartussen bijzettafeltjes. De in hiërarchie belangrijkste persoon zit altijd het verst van de deur. Vaak voert één iemand (de hoogste in functie) het woord, alle andere aanwezigen zwijgen tenzij zij toestemming krijgen om input te geven.
• Het uitwisselen van naamkaartjes is zoals waarschijnlijk wel bekend in China heel belangrijk. Tussen "weten" en "doen" kan nog wel eens een verschil zitten: reik je kaartje altijd met twee handen aan en – als je die hebt – met de Chinese zijde naar boven. Neem een kaartje ook met beide handen in ontvangst en bestudeer het aandachtig.
• Organiseer je een handelsevenement, regel dan zowel westers als Chinees eten én zitplaatsen voor de gasten. Staand eten wordt in China niet gewaardeerd.
• In het straatbeeld in veel Chinese steden zul je regelmatig het voltallige personeel van een bedrijf of winkel in een lijn opgesteld zien staan; men krijgt dan van de manager een motivational speech, of peptalk, voordat er hard gewerkt gaat worden.
• Werk je in China voor een Chinese werkgever, stel je er dan op in dat een aantal activiteiten die voor het personeel worden georganiseerd verplicht zijn. Niet zelden worden dergelijke events, bijvoorbeeld een personeelsuitje, last-minute aangekondigd en betekent het dus dat je je eigen planning zal moeten veranderen.

Hoe schakel je huishoudelijke hulp, kinderopvang of personeel in?

• Als je in China een bouwvakker zoekt, iemand die officiële kwitanties voor je kan printen, een schoonmaakster of andere diensten, is de "Gouden Gids" daarvoor niet de aangewezen plaats.
• Ook advertentieborden in de supermarkt kent men in China niet echt.
• En hoewel dienstverlening via internet natuurlijk ook in China toeneemt, is een oude methode om diensten te zoeken en aan te bieden door het hele land heen nog steeds erg populair: je schrijft je (aangeboden) diensten op een willekeurige muur, met daarbij je telefoonnummer.

Een goede locatie voor een dergelijke "advertentie" is de openbare ruimte, het liefst op een plaats waar veel verkeer langskomt.

• Bijvoorbeeld in hutongs waar veel mensen wonen, het liefst op muren van woningen in courtyards.
• Deze advertenties vind je niet alleen in de stad, maar ook in buitenwijken.
• Ook effectief: langs de doorgaande weg die naar het dorp leidt.

De lokale overheid schildert regelmatig over de advertenties heen, want eigenlijk mag het niet, maar daar wordt lang niet altijd rekening mee gehouden.

Wat kan je als "partner van" een werkende expat, emigrant in China ondernemen?

• Lees ook wat partners van expats of emigranten in het algemeen ondernemen na emigratie.

Vrijwilligerswerk en liefdadigheid in China?

• Wanneer partners van expats formeel niet (betaald) mogen werken, kiezen zij wereldwijd vaak voor vrijwilligers- of liefdadigheidsactiviteiten.
• China kende tot voor kort juist nog weinig publieke liefdadigheid, nog relatief weinig vrijwilligersorganisaties en veel individualistisch gedrag.
• Stichtingen (Non Governmental Organisations: NGOs) hadden en hebben vaak nog een overheidsorganisatie boven zich: men was lange tijd niet gewend aan eigen sociale verantwoordelijkheid; de overheid kwam wel voor anderen op (of niet). En het toestaan van NGO's was tegelijkertijd voor de overheid een signaal dat het haar eigen taken op sommige terreinen niet voldoende op orde zou hebben.
• Hoewel in rap tempo projecten worden ontwikkeld, NGO's tegenwoordig wel meer worden toegestaan en officieel worden geregistreerd, is het dus nog een relatief onontgonnen terrein -inclusief bijbehorende onbekendheid bij het Chinese publiek én de talrijke kansen voor verdere ontwikkeling.
• Anderzijds groeit motivatie onder Chinese jongeren, studenten en hoger opgeleiden stevig om een deel van hun tijd zinvol aan maatschappelijke ontwikkeling te besteden. Het ontbreekt echter vaak nog aan overkoepelende organisaties en middelen om vrijwilligers in te zetten.

Hoe kan je je vrije tijd in China invullen?

In de 24/7 economie in veel Chinese grote steden wordt altijd gewerkt en is vakantie een luxeproduct voor de minderheid. Alleen ambtenaren en werknemers in de meer moderne bedrijven kennen een "weekend". Vrije dagen die geen nationale feestdagen zijn moeten vrijwel altijd worden ingehaald. Toch geven uiteraard ook Chinezen rondom hun dagelijkse werkuren invulling aan vrije tijd.

Sport in China?

• Vooral 's ochtends vroeg kan je in veel parken groepjes Chinezen vinden die aan het dansen of sporten zijn, of tai chi beoefenen.
• Zwemmen is in China een algemeen geaccepteerde sport, mede door het feit dat Mao een fervent zwemmer in de Yangtze rivier was om daarmee zijn krachtige leiderschap uit te stralen
• In verschillende steden en dorpen in China zijn er jaarlijkse River Crossing festivals, waar zowel profs als amateurs de Yangtze overzwemmen (6 kilometer); deelnemers doen veeal mee in teamverband, vaak teams van collega's die achter een bord aan zwemmen met daarop de bedrijfsnaam
• China kent inmiddels ook een Nationale Zwemweek; de week van 16 juli.

Karaoke in China?

• Wonen in China betekent een (regelmatig) bezoek aan de karaokebar (KTV), vaak met een privé-kamer voor je gezelschap of vriendengroep.
• Chinezen houden van zingen en hebben de karaokecultuur overgenomen vanuit Japan.
• Een bezoekje aan de KTV is niet alleen iets wat je in het weekend met vrienden doet, het is ook een vast onderdeel van het opbouwen van zakelijke relaties.
• Ook kan je in het weekend spontane uitnodigingen van je leidinggevende of collega's verwachten, bijvoorbeeld als er iets bijzonders te vieren valt, een collega afscheid gaat nemen, etc.
• Na een etentje in een restaurant gaat men vaak door naar de karaokebar, sommige restaurants hebben een ingebouwd karaokesysteem.
• In de betere KTV’s is er een redelijk goede keuze aan Engelstalige nummers.
• Steeds meer Chinezen gaan ook voor thuis over tot de aanschaf van een karaokeset.
• Gesprek van de maandagochtend op kantoor of school is dan ook niet zelden de beleefde karaoke-avonturen in het voorbije weekend.
• Het jezelf (muzikaal) presenteren past ook goed in de Chinese gewoonte om al jong op school te presenteren, spreken, zingen en opvoeringen te doen voor een groep.

Andere populaire activiteiten in China?

• Je laten verwennen is een gewone zaak in China. Wellness en beauty zijn een niet weg te denken aspect van de Chinese cultuur. Waar je ook bent, in grote steden of op het platteland, overal zie je spa’s, massage- of nagelsalons. De kwaliteit is over het algemeen redelijk en de prijs vaak aardig. Voor een manicure, pedicure, voetmassage of full body massage kun je naar een Chinese of Koreaanse sauna. Ga je er helemaal voor (en ben je dapper genoeg), kies dan voor cupping en scraping.
• De jongeren generaties Chinezen bezoekt graag koffie- en theecafé's; zowel die van internationale franchises als typisch Chinese café's. Hoewel ze er in alle soorten en maten zijn: veel van dergelijke café's zijn geïnspireerd op westerse koffie- en theehuizen met een focus op "comfortabel zitten en bijpraten met vrienden". Het werken, online shoppen of vergaderen in een dergelijk café op tablet of laptop is ook normaal geworden.
• Het spelen van online games; waarbij het in China bij winnen niet zozeer gaat om wie de beste is, maar om wie het meeste investeert: daarmee krijg je als speler een voordeel ten opzichte van anderen die niet investeren.
• Onder vrouwen en meisjes in China is alles wat te maken heeft met plastische chirurgie en facelifts enorm populair en de gewoonste zaak van de wereld. Kinderen geven hun moeder met moederdag bijvoorbeeld een facelift cadeau.
• In China leest men over het algemeen niet zo veel, Chinezen spelen liever spelletjes. Op hun telefoon of op straat, met de buren, bijvoorbeeld mahjong of Chinees schaken.
• Als een Chinees leest, dan leent men vaak boeken op straat; op verschillende plekken in de grote steden vind je ‘stalletjes’ met boeken die je kunt lenen.
• Chinezen bezoeken vaak en graag de kapper; op de onderste etages vind je in veel gebouwen een of meerdere kappers. Bij de Chinese kapper vind je vaak veel meer mannelijke dan vrouwelijke kappers.

Wat zijn omgangsvormen in China?

• In China is het gebruikelijk dat volwassenen elkaar bij de familienaam (de eerste naam) noemen, en daarna eventueel pas gevolgd door de persoonsnaam (de voornaam, tweede naam). Hoewel dit laatste wordt beschouwd als intiem.
• Ook wanneer je iemand aan zijn functie of titel wilt benoemen, begin je met de familienaam, gevolgd door functie ("professor", "manager") of titel ("meneer", "juffrouw").
• Veel Chinezen vinden het lastig om te praten over verdrietige zaken, men zal proberen het gesprek naar positievere onderwerpen te leiden of iets vrolijks te gaan doen.
• Veel Chinezen zijn binnen familie- of vriendschappelijke banden onderling erg zorgzaam en bezorgd; dit geldt overigens ook wanneer een Chinees een buitenlander beter kent; veel (gezondheids) tips worden verstrekt, waarschuwingen gegeven en praktische adviezen uitgedeeld. In westerse ogen soms een tikkeltje overbezorgd...
• Hoewel China langzaamaan meer openminded wordt, heerst er richting LGBTQ+ vaak nog een taboe; als Chinees kind ben je verplicht aan je ouders te trouwen en tijdig te zorgen voor nageslacht. veel jongeren geven hier onder druk alsnog aan toe en cijferen hun eigen identiteit weg; er worden veel schijnhuwelijken gesloten; men woont niet bij elkaar en heeft alleen contact als dat nodig is. Gaat men bij ouders op bezoek dan wordt een toneelstukje opgevoerd.
• Het christendom is in het totalitaire China niet formeel erkend als religie. Veel (Chineze) christenen uiten dan ook niet openbaar dat ze christen zijn. Christelijke websites worden door de overheid beoordeeld voor publicatie. Veel Chinezen vinden geloof sowieso iets voor het individu, iets waar je anderen niet "mee lastig valt".

Wat moet je doen als je op bezoek gaat bij Chinezen?

• Veel Chinezen (incidentele jongeren die op zichzelf wonen daargelaten) zijn erg secuur als het gaat om de properheid van hun eigen woning. Schoenen uit bij binnenkomst dus!
• Een bezoek aan een Chinese familie betekent vooral dat je veel aangeboden krijgt; van allerlei soorten thee tot (instant) koffie of frisdrank, van een tafel vol zonnebloempitten, snoep, fruit, nootjes en allerlei andere tussendoortjes tot een zeer uitgebreide lunch.
• Het wordt je veelal voorgezet vergezeld van een opdracht als "Drink!" of "Eet!"
• Weiger je (beleefd) het één dan zal men over het algemeen niet nalaten alternatieven voor te stellen.
• Neem je een cadeautje mee, dan wordt een goede kwaliteit thee vaak erg gewaardeerd.

Wat zijn activiteiten en excursies die kunt doen in China?

• Pas na de economische hervormingen is in China het binnenlands toerisme, en later ook toerisme naar het buitenland, op gang gekomen.
• De meeste Chinezen zijn echter nog behoorlijk honkvast en kennen hun eigen land niet of niet goed.
• De vroegere beperkingen voor buitenlandse reizigers in China zijn er soms nog, maar over het algemeen heb je daar, naast taal- en cultuurperikelen, weinig last meer van.
• Het openbaar vervoer tussen regio's en grote steden ontwikkelt zich snel, overal worden nieuwe snelwegen en openbaar vervoer verbindingen aangelegd, lowcost airlines vliegen voordelig tussen de meest bezochte regio's.

Wat moet je gezien hebben?

• Check de landenpagina China voor te bezoeken highlights
• Verblijf je voor langere tijd in China, dan kan natuurlijk een bezoek aan de Chinese Muur, Beijing, het terracottaleger in Xi'an, Shanghai (één van de meest dynamische metropolen in China), een tempelbezoek in Chengdu, een tocht op de Yangtze rivier en naar de Drieklovendam, niet ontbreken.

Wat als je buiten de gebaande paden wilt?

• (Beijing) bezoek aan Zhaojiatai: een verlaten dorp (enkele honderden jaar oud) in het buitendistrict van Beijing, waarvan de bewoners tussen 1996 en 2004 door de overheid werden herplaatst omdat aardverschuivingen in het regenseizoen het gebied te gevaarlijk maakten om te wonen. De huizen lijken soms in alle haast te zijn verlaten, met achterlating van veel gebruiksvoorwerpen. Bijzonder is ook het (veelal goed verborgen) netwerk van schuilkelders en tunnels, bereikbaar via onopmerkbare gangetjes naast de huizen.
• (Beijing) de Panjiayuan antiekmarkt, bereikbaar per metro lijn 10; je kunt het zo gek niet bedenken of het wordt op deze markt verkocht; inspirerende plek voor een bijzonder souvenir maar ook mooi inzicht gevend in de Chinese geschiedenis. Of fiets of wandel door de Hutongs: routes die je een inkijkje geven in het dagelijks leven van de inwoners van Beijing. Bezoek een Chinees theater of een opera.

Hoe werkt netwerken in China?

• "Guanxi", het persoonlijke netwerk van relaties, wordt in China veel ingezet om iets te bereiken of te verkrijgen; bijvoorbeeld ook rondom het toegelaten worden tot een universiteit of bij het verkrijgen van een goede baan. Het gaat daarbij in China voornamelijk om het (eind)resultaat, niet zozeer om hoe dat resultaat is verkregen.
• Sociale contacten in China lopen vaak en veel via de mobiele telefoon. De app Wechat is onder Chinezen én buitenlanders de meest gebruikte sociale app; je kunt er contact leggen maar bijvoorbeeld ook deelnemen aan (nieuws)groepen.
• De Dutch Days van de Nederlandse overheid brengen de top van de Nederlandse cultuur, zakenwereld en politieke betrekkingen samen in China. Door het jaar heen touren de Dutch Days langs verschillende steden uit het netwerk van Nederlandse vertegenwoordiging in China, zodat zoveel mogelijk mensen aanraking komen met de diversiteit aan innovatie en creativiteit die de Nederlandse maatschappij te bieden heeft.

Wat zijn aandachtspunten als je vanuit China contact met Nederland wilt onderhouden?

• In het land van de Great Firewall zijn platforms als Google, Twitter, Wikipedia, YouTube en Facebook geblokkeerd; lastig dus als je één van die media bijvoorbeeld op het oog had om contact te onderhouden of als bron te gebruiken.
• Wel zijn in China talloze kopieën actief, met onder andere (voorheen) Weibo en (tegenwoordig) Wechat. Maar ja, daar moet je achterban dan wel een account hebben of willen aanmaken.
• Redelijk veel buitenlanders proberen de firewall te omzeilen door in te loggen vanuit andere servers, buiten China, bijvoorbeeld via VPN verbindingen; al wordt het gebruik ook daarvan steeds moeilijker gemaakt.

Hoe ga je om met het dagelijks vervoer in China?

Wie woont en dagelijks werkt in China krijgt ook regelmatig met het dagelijks verkeer in China te maken.

• natuurlijk is de drukte op straat in China vele malen groter dan in bijvoorbeeld Nederland.
• in veel Chinese steden zijn er nog geen duidelijk gescheiden rijwegen, fiets- en wandelpaden.
• ook de verkeers-omgangsvormen in China zijn anders, individueler ingesteld: mensen steken plots over zonder goed op te letten, men wijkt ineens naar links of rechts uit, men let niet echt op (de belangen van) andere weggebruikers.
• in de grotere steden is het openbaar vervoer altijd druk; buiten het spitsuur is er slechts een lichte afname van het aantal verkeersdeelnemers.
• tegelijkertijd worden mensen in het verkeer zelden echt boos; men heeft begrip voor last-minute acties en het elkaar op een haar na ontwijken.
• voor het korte-afstand dagelijks vervoer in grote steden wordt vaak de fiets gebruikt; op iedere straathoek vind je dan ook wel 'mannetjes' die zeer voordelig fietsen repareren.
• het meest gebruikte onderdeel van een auto of fiets in China zijn de claxon respectievelijk de bel; iedereen toetert altijd en overal (tenzij verkeersborden aangeven dat het niet mag).
• in het verkeer in China geldt, los van verkeersregels, vooral het recht van de snelste c.q. sterkste c.q. "de groep".

Hoe ga je om met verjaardagen en feestdagen in China?

• In China wordt niet zoveel waarde gehecht aan individuele feestdagen; bijvoorbeeld verjaardagen worden er amper gevierd.
• Ben je getrouwd in China (zie elders), dan bepaal je zelf eigenlijk je officiële trouwdatum, een goede trouwdag wordt vaak berekend door een astroloog; een bruiloft valt in China uiteen in drie afzonderlijke dagen (trouwen voor de wet, het maken van huwelijksfoto's en de feestdag).
• Als een Chinese baby 100 dagen oud is wordt er traditioneel een feest gehouden waarbij familie en vrienden langskomen; ook hier wordt een hongbao (rode envelop met geld) cadeau gegeven.
• In de Chinese cultuur is het vereren van voorouders een belangrijke traditie. Overleden dierbaren worden in China drie keer per jaar voorzien van voedsel en een financiële bijdrage, om zich mee te redden in het hiernamaals. De enige dag in het jaar waarop daarbij het graf wordt bezocht, is Qingming Jie, op de honderdvijfde dag na de winterzonnewende, zo rond Pasen. Omdat het op die dag vaak enorm druk is op de begraafplaatsen, gaan de meeste mensen een paar dagen eerder naar het graf. Vaak legt men een stapeltje papieren nepgeld onder een oude baksteen bij het graf, zodat duidelijk is dat het graf dit jaar bezocht is.
• Op de vijfde dag van de vijfde maand in de Chinese kalender viert China Duānwǔ Jié, het drakenbootfestival. In het hele land houdt men drakenbootraces en eet zòngzi; pakketjes van kleefrijst verpakt in bamboeblad. Het is voor de meeste Chinezen een extra vrije dag, maar over het algemeen niet een dag waarop je met familie samenkomt, of waar voorouders worden geëerd.
• Mid Autumn Festival (15e dag van de 8e maand van de Chinese kalender): ook wel Moon festival of Mooncake festival genoemd. Tijdens dit festival krijg je overal mooncakes (een soort cakejes met wisselende vulling) aangeboden, bijvoorbeeld van je werkgever. Mooncakes symboliseren verbondenheid en eenheid.
• Ook Chinezen vieren (uitgebreid) Valentijnsdag, vaak in augustus. Nog niet getrouwde vrouwen, of pasgetrouwde stellen, maken offers met fruit, bloemen, thee etc. aan Zhinü and Niulang, twee geliefden uit een oude romantische legende. Mannen kopen balonnen en rozen voor hun liefdespartners.

Hoe ga je om met de koude winterperiode in met name Noord-China?

Afhankelijk natuurlijk van je woonlocatie in China kan je, met name in het noorden, te maken krijgen met pittig koude winters. Temperaturen onder de -15o celcius, aangevuld met een zeer straffe wind, zijn dan geen uitzondering. De Chinezen zelf hebben daar een aantal onmisbare items voor:

• handschoenen vastgemaakt aan het stuur van je (electrische) fiets
• een afdekschort voor ritjes op je fiets, scooter of openbaar transport
• een gevoerde afdekdoek voor de deur van je woning of voor de ingang van een warenhuis
• een lange onderbroek; zelfs met twee broeken aan voel je de wind nog steeds goed

Hoe werkt trouwen in China?

• In China is het niet de vraag of je trouwt, maar wanneer.
• Een Chinese vrouw trouwt bij voorkeur voor haar 26e, een man uiterlijk op zijn 30e.
• Trouwen in China kent nog zeer diverse uitingsvormen; van nog zeer traditionele (plattelands)bruiloften tot moderne Chinese bruiloft.
• Gebruiken rondom het huwelijk kunnen ook sterk verschillen per regio.

Enkele do's & don'ts vanuit een bruiloft regio Beijing:

• in China verschillen 1)  de dag dat je voor de wet trouwt 2) de dag waarop trouwfoto's worden gemaakt en 3) de dag van het huwelijksfeest (in die volgorde).
• op een datum die volgens de tradities (en bijbehorende almanak) "goed valt" trouw je voor de wet; wat neerkomt op het (gratis) afhalen van twee huwelijksboekjes bij het huwelijksregistratiebureau (hou rekening met flinke rijen, de procedure zelf is niet veel meer dan het ondertekenen van formulieren en printen van de boekjes).
• hoewel je formeel gezien al getrouwd bent na het afhalen van de huwelijksboekjes, ziet men in de Chinese cultuur een stel pas echt als getrouwd na het huwelijksfeest en uitwisselen van de ringen.
• als je in China trouwt moet alles nieuw zijn: het symbool van "een nieuw begin"; e.e.a. uiteraard wel afhankelijk van je financiële mogelijkheden: je huis wordt verbouwd, een nieuwe auto wordt aangeschaft, nieuwe meubels worden gekocht en natuurlijk nieuwe kleding.
• ter voorbereiding op de festiviteiten gebeurt het niet zelden dat een hele groep buren meehelpt met koken voor de huwelijkslunch; men wil daarvoor niet betaald worden!
• de kamer van het bruidspaar wordt vaak versierd volgens Chinese tradities, o.a. met huwelijksdekbedden met daarop het karakter voor "dubbel geluk".
• iemand waarvan de partner is overleden, of iemand die is gescheiden, mag de huwelijkskamer niet betreden vóór het bruidspaar.
• de bruid overnacht in de nacht voor de bruiloft vaak ergens anders (meestal in het ouderlijk huis, in ieder geval niet in het huis van de man).
• bij aankomst van het bruidspaar op de trouw- en/of feestlocatie wordt vaak (veel) vuurwerk afgestoken en worden rozenblaadjes uitgestrooid.
• tijdens de trouwplechtigheid (die tegenwoordig ook steeds meer westerse elementen bevat) worden huwelijkskaarsen aangestoken, worden de wederzijdse ouders bedankt, wordt thee voor hen ingeschonken, worden ringen uitgewisseld, wordt de bruid gekust en het bruidsboeket gegooid richting nog-niet-getrouwden.
• de formele trouwplechtigheid moet trouwens in China vóór 11:58 afgelopen zijn: de ochtend is de beste tijd voor huwelijkssluitingen en de 8 is een geluksgetal in China. Bruiloften in China beginnen dus al zeer vroeg.
• de (overdadige) lunch is veelal het centrale element van de trouwfeestelijkheden.
• zonder live muziek is het in China geen ultiem trouwfeest.
• zwarte kleding is not done op een huwelijksfeest; zwart wordt gezien als kleur van het onheil.
• zwangere gasten, mensen die niet iemand verloren hebben of bevriende stellen die kort na elkaar trouwen worden geacht bruiloften te mijden; in het eerste en laatste geval omdat dan "geluk botst".
• het geven van een hongbao (rode envelop met cadeaugeld) is heilig, en belangrijker dan fysiek aanwezig zijn op een bruiloft.
• trouwfoto's worden in China meestal in één van de vele fotostudio’s die zich daarin specialiseren gemaakt, of bij een bekende locatie in de stad. Chinese stellen reizen ook steeds vaker naar het buitenland voor een fotoreportage. De foto's worden van tevoren gemaakt, zodat ze tijdens de huwelijksdag getoond kunnen worden op een groot scherm. Op de foto's staat het bruidspaar nog niet in de trouwkleding, maar wordt bijvoorbeeld kleding van de fotostudio gebruikt. Zowel de vrouw als de man worden opgemaakt en foto's worden vaak achteraf nog nabewerkt.
• na het huwelijk volgt veelal snel de eerste baby; ben je na een jaar getrouwd te zijn nog niet zwanger dan zal men herhaaldelijk vragen wanneer de gezinsuitbreiding te verwachten is.

Trouwen als buitenlander in China?

Als je als buitenlander in China wilt trouwen heb je de volgende documenten nodig:

1. Paspoort van de buitenlandse partner met geldig visum;
2. Nationale ID kaart van de Chinese partner;
3. Hukou: het huishoudregistratieboekje van de Chinese partner;
4. Ongehuwdakte van de buitenlandse partner met beëdigde Chinese vertaling;
5. Een kopie van al deze documenten.

Ten teken van beleefdheid neem je een zakje ​xǐtáng​ mee voor de ambtenaar van de burgerlijke stand: snoep dat een echtpaar traditioneel uitdeelt op de huwelijksdag en tijdens de bruiloft.

Hoe werkt scheiden in China?

• De druk op jonge Chinezen om vroeg te trouwen in China is groot; liefde is daarbij niet het zwaarst wegende argument, eerder leeftijd van beide partners en materieel bezit (van de man).
• Mede hierdoor is het scheidingspercentage in China al jaren flink hoog.
• Scheiden in China was tot voor kort echter een groot taboe, over scheidingen werd ook binnen een familie niet gesproken; vaak hoorde men pas dat iemand gescheiden was bij de aankondiging van een volgend huwelijk.

Wat zijn de noodnummers in China?

Check regelmatig op updates en werk ze bij in je eigen administratie. 

• Police (call)  –  110
• Police (text-message) – 12110
• Ambulance  – 120
• Fire Fighters   –  119
• Traffic Accidents – 122
• SOS, somebody drowning – 12395

Hoe krijg je "dingen" geregeld in China?

• Iets regelen in China betekent veelal gebruik maken van je netwerk en persoonlijke contacten: wat voor de één ontoegankelijk blijft, is voor de ander relatief eenvoudig te regelen. Ofwel "iets wat op papier absoluut niet kan, is vaak toch mogelijk". De vele regels worden vaak geïnterpreteerd als suggesties, die je kunt opvolgen of niet; of die bedoeld zijn voor "anderen".
• Voor veel zaken kun je dus het beste leunen op een Chinese kennis, vriend of relatie die je vertrouwt of die bij anderen bewezen heeft zaken gedaan te krijgen.
• Wat je ook probeert te regelen; bejegen diegene die het voor je moet regelen altijd met respect en voorkom ten alle tijden gezichtsverlies.
• Ontstaat er een verschil van inzicht, probeer dan niet vast te houden "aan je principes": zoek samen eerder naar een gezichtsverlies-besparende oplossing waar alle betrokken partijen mee kunnen leven; de officiële “starheid” kan dan vaak alsnog veranderen in flexibiliteit.
• Hoewel omstandigheden langzaamaan veranderen, zijn procedures rondom de aanschaf van veel artikelen soms verrassend anders dan verwacht. Voor bijvoorbeeld de aankoop van een auto zijn nog relatief weinig showrooms beschikbaar; vaak ben je afhankelijk van een Chinese bemiddelaar die aanbevelingen doet en de aanschaf ondersteunt, regelt, of uit jouw naam doet. Een auto aangeschaft in de ene regio mag ook weer niet per definitie rondrijden in de andere regio.
• Hoewel sommigen de werkwijzes in China veelal bestempelen als "dictatoriaal" of "raar", is het vaak niet eens zo gek veel anders als in andere landen...of Nederland. Ook elders op de wereld werken persoonlijke relaties vaak het beste om zaken geregeld te krijgen, blijven deuren gesloten totdat ze open gaan en is er niet zelden een verschil tussen "wet" en "dagelijkse praktijk". Ook in westerse bestemmingen is er een behoorlijke regeldrift, kennen we talloze procedures en krijg je zomaar opeens te maken met instanties of diensten waar je het bestaan niet van kon vermoeden.

Hoe krijg je zakelijke "dingen" geregeld in China?

• Doe één-op-één voorbesprekingen en geef alle betrokkenen de kans om wensen kenbaar te maken en eventuele moeilijkheden in besluitvorming te signaleren.
• Stel je plannen in het perspectief van nationaal Chinees beleid en zoek naar aansluiting daarop; je bent veelal afhankelijk van overheidsinstanties dus laat zien dat jouw plan past in hun beleid.
• Wees open, laat zien tegen welke problemen je aanloopt en vraag je gesprekspartner naar mogelijke oplossing; veel Chinezen denken strategisch én flexibel en denken vaak graag met je mee...als je ze op de juiste manier benadert.
• Maak gebruik van een tolk die ook door de formele communicatie heen kan prikken, die doorvraagt naar de werkelijke pijnpunten of ontbrekende informatie/voorwaarden om toestemming te krijgen.
• Blijf geduldig als je directe aanspreekpunt enige tijd (tot soms enkele maanden) niet aanspreekbaar is; probeer via assistenten alsnog contact te krijgen.
• Blijf investeren in persoonlijke relaties, ook als je contactpersoon een andere positie krijgt toebedeeld.
• Gebruik de social media (apps) die je Chinese zakenpartners of overheids contactpersonen ook gebruiken (bijvoorbeeld WeChat): snel persoonlijk contact is dan vaak makkelijker en via "posts" blijf je beter op de hoogte van wat er speelt en waar men zich in privétijd mee bezig houdt.
• Bevestig afspraken herhaaldelijk (lang, middellang en kort van te voren) als je zeker wilt zijn dat jouw gesprekspartner daadwerkelijk aanwezig is.
• Stuur voorbereidende teksten of documenten ruim op tijd toe; vaak laat men bij belangrijke besprekingen e.e.a. eerst in het Chinees vertalen.
• Richt je bij vergaderingen altijd tot de hoogste in rang; laat je gesprekspartner bepalen of ook anderen input mogen geven.
• Geef follow-ups aan bijeenkomsten met notulen en actiepunten en dubbelcheck of iedereen daarmee akkoord is.
• Blijf flexibel: gemaakte afspraken of afgesproken acties kunnen veranderen.

Oriënteer je vooraf

• Natuurlijk is het raadzaam, als je langer gaat wonen en leven in China, om je tijdig te oriënteren op ziekenhuizen dicht bij je woonomgeving.
  • Welke ziekenhuizen zijn er? Welke buitenlanders hebben welke ervaringen?
  • Bij welk ziekenhuis heb je een goed gevoel?
  • Welke (internationale) standaarden worden gehanteerd? Hoe zit het met kennis van Engels? Heeft de kliniek of het ziekenhuis een speciale expat afdeling?
  • Hoe groot zijn kamers, met hoeveel anderen lig je op een kamer?
  • Wordt behandeling in je voorkeursziekenhuis vergoedt door je (internationale) ziektekostenverzekeraar, zijn er eventuele beperkingen?

Noodgeval of spoedgeval

• In een spoed- of noodgeval vraag je -waar mogelijk- altijd eerst aan de alarmcentrale van je ziektekostenverzekeraar naar welke kliniek of ziekenhuis je vervoerd kan worden voor verdere behandeling.
• Realiseer je dat de afstanden in de Chinese steden groot kunnen zijn, en er flinke vertraging kan optreden, afhankelijk van de verkeersdrukte.
• Chinese ambulances kunnen nog wel eens op zich laten wachten; overweeg om zelfstandig vervoer naar je voorkeursziekenhuis te regelen als dat kan.

Het verschil tussen een privé-ziekenhuis in China en een ziekenhuis van de Chinese overheid

• In een privé-ziekenhuis spreekt het medisch personeel meestal Engels; in ziekenhuizen van de overheid spreekt men normaal gezien geen Engels.
• In een privé-ziekenhuis zijn de dokters meestal internationale dokters, wat betekent dat zij een degelijke medische opleiding hebben genoten.
• In een privé-ziekenhuis in China zullen verpleegsters en dokters je graag verder helpen; in een Chinees overheids-ziekenhuis kan je je aan je lot overgelaten voelen.
• De infrastructuur en hygiëne in een privé-ziekenhuis zijn vaak goed en volgens "internationale" standaarden. In een ziekenhuis van de overheid kan je in een bed belanden zonder kussen of deken en samen met veel andere patienten in dezelfde kamer liggen.
• Een privé-ziekenhuis is dikwijls duur vergeleken met ziekenhuizen van de overheid. Wat maakt dat overheidsziekenhuizen in China dikwijls overbevolkt zijn.

Wat zijn aandachtspunten rondom gezondheid als je lang in China verblijft?

• Een aspect om terdege rekening mee te houden als je gaat wonen en werken in China is het soms pittige leefklimaat in de grote Chinese steden. Het enorme verkeer (uitlaatgassen), de enorme bouwprojecten (stof), de nog niet aan veel regelgeving gebonden industrie (vervuiling) en de flinke zandstormen in de lente vanuit de Gobi woestijn zijn de belangrijkste veroorzakers.
• Woon je voor langere tijd in een grote Chinese stad, dan zul je na verloop van tijd waarschijnlijk meedoen met het opzetten van een masker tegen smog; op slechte momenten bijvoorbeeld in Beijing kun je soms de overkant van de straat nauwelijks meer zien.
• Op steeds meer plekken kom je luchtfilters tegen, bijvoorbeeld op Chinese scholen en kinderdagverblijven. Het gebruik hiervan is dan afhankelijk van de dagelijks gecommuniceerde vervuilingsgraad.
• Chinezen besteden erg veel aandacht aan de properheid van hun eigen woonomgeving, maar niet aan die van de buitenruimte; dat is een van oudsher pure overheidstaak.
• Vooral 's ochtends vroeg kan je in veel parken groepjes Chinezen vinden die aan het dansen of sporten zijn, of tai chi beoefenen.
• In China vind je niet vaak een westers toilet, wat je wel tegenkomt zijn de typische ''gaten in de grond''. In een aantal gevallen zonder deur, er zijn dan meerdere wc's naast elkaar zonder muurtje of tussenschot. Neem bij voorkeur je eigen wc papier mee, dat is in openbare toiletten lang niet altijd aanwezig.
• Chinezen staan bekend om het veelvuldig spugen op de grond. Dat is geen onbeleefd gedrag; de meeste Chinezen zijn er van overtuigd dat het beter voor de gezondheid is om sputum uit te spugen. Zit men in de trein of bus, dan wordt vaak het raampje even open gedaan en daar doorheen naar buiten gespuugd.
• Chinees eten is overal veel en eenvoudig verkrijgbaar; vooral de eetstalletjes op straat zijn erg populair. Of het je smaak en maag kan bekoren zul je moeten ondervinden; sommige eetstalletjes bereiden het voedsel met zogenaamde "gootolie": olie die bij restaurants uit de goten wordt gehaald, wordt gefilterd en vervolgens wordt hergebruikt.
• Het water uit de kraan in China kun je niet drinken; je kunt het wel gebruiken om te koken. Woon je voor langere tijd in China, dan kun je drinkwater vaak online bestellen, het wordt dan in grote jerrycans afgeleverd bij je voordeur. Ook kan je vaak zelf met een jerrycan naar een waterapparaat lopen dat op veel hoeken van de straat te vinden is: betalen, vullen en mee naar huis nemen!

Hoe werkt het bezoeken van een huisarts of specialist in China?

• De huisarts en het (ook in Nederland verdwijnende) huisbezoek van een dokter bestaat in China in principe niet.
• Voor een medisch onderzoek of een eenvoudige dokters-consultatie in China ga je veelal direct naar het ziekenhuis.
• Afhankelijk van het soort ziekenhuis dat je bezoekt en afhankelijk van de duur van je verblijf in/gewenning aan China kan je een gevoel van chaos krijgen; de meest basic (lokale) ziekenhuizen zijn vaak overvol en procedures lopen anders dan je gewend was.

In hoeverre zijn medicijnen (goed) verkrijgbaar in China?

• Ben je afhankelijk van speciale medicijnen neem dan altijd een flinke startvoorraad mee als je naar China verhuist; regel een medicijnenverklaring in verband met de douane controle.
• Check bij voorkeur al voor vertrek met je vaste apotheek de internationale soortnaam (werkzame stof) van je medicijn, los van het merk en informeer naar de in China gangbare naam van dit medicijn.
• In de mede op buitenlanders gerichte apotheken in de grotere Chinese steden zijn veel medicijnen uiteraard redelijk goed verkrijgbaar; informeer tijdig (ruim voordat je startvoorraad op is) naar vervolgrecepten, en/of vraag hulp van je ziektekostenverzekeraar.

Wat zijn aandachtspunten rondom veiligheid als je lang in China verblijft?

• Hoewel uiteraard ook China niet ontkomt aan de gangbare problematiek van grote steden en gebieden die zich stevig ontwikkelen, zijn misdrijven tegen buitenlanders in China nog altijd relatief zeldzaam.
• Straffen bij misdrijven tegen buitenlanders zijn ook nog altijd veel steviger dan straffen wanneer een Chinees slachtoffer is: de overheid ziet haar eigen reputatie in het geding; ook de Chinese politie kan soms heftig reageren bij bijvoorbeeld diefstal of straatroof gericht tegen buitenlanders.
• Met de groeiende groep rijken in de bovenlaag van de Chinese samenleving neemt het aantal bendes en ontvoerders dat hun pijlen op deze rijken richt wel toe; de berichtgeving daarover blijft vaak nog achter om het gevoel van non-grip op deze praktijken te beperken. Straffen zijn ook daar stevig en vaak wordt in de Chinese media volop publiciteit gegeven wanneer criminelen eenmaal zijn gearresteerd en veroordeeld.
• Ook al wordt vaak anders beweerd, de meeste Chinezen komen niet in opstand tegen landelijk beleid, hoogstens tegen lokale misstanden; de centrale regering wordt vaak beschouwd als streng maar rechtvaardig en de praktijken van sabotage en corruptie komen voort uit lokale bestuursfouten en lokaal machtsmisbruik. Chinezen zijn gewend geraakt aan het zich aanpassen, aan het niet teveel vragen stellen of zaken in twijfel trekken: berusting is nog altijd een kernwoord voor veel Chinezen.
• Iets om rekening mee te houden is het feit dat veel gebeurtenissen die op het eerste gezicht niet van politieke aard lijken te zijn, toch als zodanig worden beschouwd (incl. mogelijke gevolgen); zeker als ze te maken hebben met het vertrouwen in de leiders van China.
• Vaak hoor je in China pas van (grootschaliger) problemen als er maatregelen tegen worden genomen, of als de regering er een officieel standpunt over heeft bepaald.
• Maak je op het gebied van veiligheid iets vervelends mee dat politiek wel eens gevoelig zou kunnen liggen, hou er dan rekening mee dat de te volgen lijn op het hoogste niveau wordt bepaald; ondergeschikten nemen vaak geen verantwoordelijk uit angst op de vingers te worden getikt door een hoger niveau (en daarmee toekomstige promotie mis te lopen).
• Lees meer over algemene aandachtspunten omtrent veiligheid in het buitenland.

Bij welke Nederlandse overheidsinstanties kan je in China terecht?

• Nederland heeft een centrale ambassade in Beijing.
• Daarnaast zijn er diverse consulaten-generaal in de grootste steden.
• Wil je ondernemen in of met China, dan kan je een beroep doen op een van de de Netherlands Business Support Offices (NBSO); gericht op handels- en investeringsbevordering van Nederlandse bedrijven in opkomende markten, waaronder China.
• Ben je actief rondom onderwijs, dan kan je een beroep doen op het Netherlands Education Support Office (NESO); gericht op stimulering van internationalisering van het onderwijs & samenwerking tussen onderwijsinstellingen in China en Nederland.

Wat zijn aandachtspunten rondom het regelen van visa?

• De enige manier om op een formele en legale manier als buitenlander te wonen en betaald te werken in China is middels het verkrijgen van een zogenaamd Z-visum ‘Residence permit’. Daarbij heb je ondersteuning nodig van een werkgever in China; de aanvraagprocedure verloopt ook via die werkgever.
• Tegelijkertijd kan het proces om een dergelijk Z-visum te bemachtigen langdurig en complex zijn.
• In de visumpraktijk is het bekend dat veel buitenlanders op andersoortige visa (studentenvisum, toeristenvisum) hun verblijf in China opbouwen. Formeel gezien nemen ze, en hun eventuele werkgevers, daarmee een risico; bij overheidscontroles kunnen stevige boetes, detentie of uitzetting volgen.
• Het regelen van visa voor China kost veelal tijd en geduld; vaak komt het -alsnog op tijd- goed, maar hou rekening met last-minute werk.
• Hoewel zaken de laatste tijd veranderen: hou rekening met bureaucratie en een -over het algemeen- niet altijd even vriendelijke bejegening (maar natuurlijk zijn ook daarin uitzonderingen).
• Wil je langer dan zes maanden in China verblijven, hou dan rekening met een verplicht medisch onderzoek.
• Informeer vooraf zo goed mogelijke welke documenten en bewijzen nodig zijn; regels en verplichtingen veranderen regelmatig.
• Chinese media melden ontwikkelingen in het beleid van het ministerie rondom permanente verblijfsvergunningen. Pilots rondom versoepeling worden o.a. in Shanghai uitgevoerd; de periode waarin je reeds in China woont ("minimaal vier jaar") en het feit of je er wel of geen belasting betaalt is dan van invloed op je kansen voor het verkrijgen van een vergunning/green card.

Hoe werkt de Chinese gezondheidscheck en waarom wordt deze zo vaak ingezet?

• Op velerlei momenten, bijvoorbeeld rondom het krijgen van visa, vergunningen, een nieuwe baan, etc. moet je een health check doen, bijvoorbeeld omdat je werkgever zeker wil weten dat je geen HIV of AIDS hebt.
• Vooraf betaal je voor de procedures in het ziekenhuis; komt de check voort uit procedures bij je werkgever en heb je een degelijk contract, dan betaalt je werkgever deze kosten vaak.
• Een aantal tests zijn standaard onderdeel van de check; waaronder de bloedtest, de echo van je buik, een röntgenfoto, een ogen-oren-neus check, een hartfilmpje (ecg), het meten van je bloeddruk en het vaststellen van je gewicht en lengte. De snelheid waarmee de tests worden afgenomen is indrukwekkend, vaak sta je (al ontkleed) in een lange rij te wachten en staat de persoon na je al klaar voor een foto als jij je nog aan het aankleden bent.
• Hou rekening met het soms ontbreken van privacy; je ondergaat afhankelijk van de locatie waar je de test ondergaat vaak met meerdere mensen tegelijkertijd de tests. Je wordt vaak letterlijk van loket naar loket gedirigeerd, zonder dat je exact weet wat er waar nu precies gaat gebeuren.
• Ben je gezond dan wordt een gezondheidsverklaring afgegeven (naar je verblijfadres gestuurd) die veelal een jaar geldig is.
• De meningen over het veelvuldig inzetten van deze gezondheidscheck zijn uiteraard verdeeld; het is voor China een manier om vroegtijdig infectieziekten en (besmettelijke) ziektes uit het buitenland te signaleren. Voordeel is dat je basis medische toestand in ieder geval regelmatig wordt gecheckt...en dat het een flinke hoeveelheid Chinezen werk en inkomsten oplevert.
• Het feit dat je vaak ook al voor vertrek een of meerdere medische onderzoeken hebt ondergaan, betekent veelal niet dat je er in China onderuit komt.

Zijn internationale documenten ook geldig in China?

Rijbewijs

• Een Nederlands of internationaal rijbewijs is niet geldig in China.
• Toch is het handig om een internationaal rijbewijs mee te nemen, soms wil het PSB (Public Security Bureau) toch je rijbewijs zien bij het aanvragen van een Chinees rijbewijs.
• Je kunt in China een rijbewijs halen, maar soms is het ook mogelijk je internationale rijbewijs in een Chinees rijbewijs om te zetten. Je moet hiervoor wel een rijexamen afleggen. 
• Heb je een Belgisch rijbewijs, dan kun je het laten vertalen en na medische keuring een Chinees rijbewijs aanvragen zónder aanvullende examens. België is vooralsnog één van de weinige landen waar China een bilateraal verdrag mee heeft.
• Heb je een rijbewijs uitgegeven door Hong Kong, Macau of Taiwan? Dan is die niet geldig in de rest van China. Ook deze moet je omzetten in een Chinees rijbewijs voor het vaste land.
• Je examen kan je in het Chinees afleggen, maar in de grote steden soms ook in o.a. het Engels, Japans, Frans, Spaans, Duits of Russisch.
• Je kan dit aanvragen als je tussen de 18 en 69 jaar bent en je kan het alleen aanvragen als je een Chinese naam hebt. 

Vaarbewijs

• Je Nederlandse of internationale (ICC) vaarbewijs is niet geldig in China.

Hoe zet je je internationale rijbewijs om in een Chinees rijbewijs?

• Een buitenlands rijbewijs, niet geldig in China, kun je laten omzetten naar een Chinees rijbewijs door het doen van een theorie-examen.
• Basisvereisten:
  • je hebt een visum dat minimaal 90 dagen geldig is.
  • je buitenlandse rijbewijs is geldig en het is geen tijdelijk rijbewijs.
  • je hebt een beëdigde vertaling van je rijbewijs.
  • je hebt een tijdelijke verblijfsvergunning (temporary residence permit) van het politiebureau.
  • je hebt een Chinese naam (bijvoorbeeld de vertaling van je voornaam); zonder Chinese naam kun je geen rijbewijs krijgen.
• Je levert een aantal documenten aan bij de Rijbewijs Uitgevende Autoriteit in de stad waar je woont (o.a. vertaling rijbewijs, originele rijbewijs, paspoort, tijdelijke verblijfsvergunning, adres+Chinese naam incl. kopieën van alle documenten).
• Daar doe je veelal ook een medische keuring (die meestal niet heel veel voorstelt).
• Bij de Rijbewijs Uitgevende Autoriteit worden je documenten gecontroleerd en vraag je/krijg je vervolgens een datum (aan) voor de schriftelijke test.
• De schriftelijke test kan je in meerdere talen doen; hou rekening met vertalingsfouten in de vraagstelling.
• Ben je geslaagd, dan wordt na betaling meestal direct je rijbewijs gemaakt. Ben je gezakt, vraag dan een nieuwe datum aan.
• Er zijn weinig tot geen voorbereidende materialen (bijvoorbeeld theorie boeken) in andere talen dan het Chinees, maar er zijn online en via apps wel verschillende handleidingen te vinden (als je bijvoorbeeld zoekt op Driving in China, China Driving Test, etc.).

Hoe werkt het ziektekosten- en gezondheidszorgsysteem in China en Hongkong?

• China en Hongkong hebben afzonderlijke gezondheidszorgsystemen die sterk verschillen qua kwaliteit, toegankelijkheid en kosten.
• In de grotere Chinese steden kun je vaak kiezen uit het lokale ziekenhuis (vaak goede zorg, maar ook overvol en soms chaotisch), de VIP afdeling van het lokale ziekenhuis (rustiger, meer Engels, schoner) of een speciale kliniek gericht op buitenlanders (met betere faciliteiten en meer herkenbare benaderingswijzen en procedures, hoewel je ook hier soms voor verrassingen kan komen te staan). In landelijke gebieden is de zorg vaak beperkt. 
• In een spoed- of noodgeval vraag je -waar mogelijk- altijd eerst aan de alarmcentrale van je ziektekostenverzekeraar naar welke kliniek of ziekenhuis je vervoerd kan worden voor verdere behandeling.
• Realiseer je dat de afstanden in de Chinese steden groot kunnen zijn, en er flinke vertraging kan optreden, afhankelijk van de verkeersdrukte.
• Chinese ambulances kunnen nog wel eens op zich laten wachten; overweeg om zelfstandig vervoer naar je voorkeursziekenhuis te regelen als dat kan.
• Naast de reguliere gezondheidszorg met artsen, apotheken, ziekenhuizen en klinieken kent China natuurlijk van oudsher ook een zeer uitgebreide klassieke Chinese geneeskunde met acupunctuur en traditionele geneeswijzen.
• Het zorgsysteem in Hongkong wordt beschouwd als een van de beste ter wereld, met een robuuste publieke sector en een hoogwaardige private sector.
• Internationale zorgverzekeringen zijn cruciaal in beide regio’s, vooral omdat veel van de beste ziekenhuizen privé zijn.
• Medicijnen (op doktersvoorschrift) worden in principe direct meegenomen en afgerekend.
• Ben je afhankelijk van speciale medicijnen neem dan altijd een flinke startvoorraad mee als je naar China verhuist; regel een medicijnenverklaring in verband met de douane controle.
• Check bij voorkeur al voor vertrek met je vaste apotheek de internationale soortnaam (werkzame stof) van je medicijn, los van het merk en informeer naar de in China gangbare naam van dit medicijn.
• In de mede op buitenlanders gerichte apotheken in de grotere Chinese steden zijn veel medicijnen uiteraard redelijk goed verkrijgbaar; informeer tijdig (ruim voordat je startvoorraad op is) naar vervolgrecepten, en/of vraag hulp van je ziektekostenverzekeraar.
• De publieke gezondheidszorg in Hongkong is van zeer goede kwaliteit en wordt geleverd door de Hospital Authority en de Department of Health. Ook de private zorg is van zeer goede kwaliteit. 
• In Hongkong vind je overal apotheken, die soms wel 24 uur per dag open zijn. 
• Als je voorgeschreven medicijnen meeneemt naar Hongkong, zorg dan dat ze in de originele verpakking zitten en dat je het recept meeneemt. Het kan ook handig zijn om je dokter een briefje te laten schrijven over waarom je dit medicijn nodig hebt.
• De nooddiensten in Hongkong zijn behoorlijk snel en efficient. Bel je 999 bij een medisch noodgeval, dan word je door een publieke ambulance (gratis) naar een publiek ziekenhuis gebracht.  

Hoe is de openbare zorg in China en Hongkong geregeld?

• Afhankelijk van het soort ziekenhuis dat je bezoekt en afhankelijk van de duur van je verblijf in/gewenning aan China kan je een gevoel van chaos krijgen; de meest basic (lokale) ziekenhuizen zijn vaak overvol en procedures lopen anders dan je gewend bent.
• China kent vier netwerken voor de volksgezondheid:
  • het systeem van openbare gezondheidsdiensten voor preventie, controle, opvoeding, kinder- en kraamvrouw zorg, geestelijke gezondheid, opvang van noodsituaties, bloedinzamelingen, opvolging van de gezondheidssituatie, familieplanning plus een netwerk van openbare dienstverlening voor de volksgezondheid.
  • de eigenlijke gezondheidszorg, met op het platteland ziekenhuizen op arrondissement- en kantonniveau en gezondheidscentra op dorpsniveau; in de steden werken ziekenhuizen en wijkgezondheidscentra op verschillende niveaus samen.
  • de ziektekostenverzekering: een basisverzekering aangevuld met bijkomende verzekeringen; hierin wordt verschil gemaakt tussen werkende en werkloze stedelingen, er is een (vrij nieuwe) coöperatieve verzekering op het platteland en een hulpfonds voor mensen in moeilijkheden.
  • een netwerk voor geneesmiddelen, van productie tot distributie, met één nationaal systeem voor basisgeneesmiddelen.
• De kwaliteit van zorg varieert enorm. In grote steden zijn de publieke ziekenhuizen vaak goed uitgerust, maar in kleinere steden en op het platteland is de zorg beperkt. 
• De kosten in publieke ziekenhuizen zijn relatief laag, maar de wachttijden kunnen lang zijn. Consulten en medicijnen worden meestal direct betaald (soms eventueel mogelijk per creditcard).
• Artsen in publieke ziekenhuizen spreken zelden Engels, wat het voor emigranten lastig kan maken. 
• De meeste emigranten maken dus eigenlijk geen gebruik van het publieke systeem, maar kiezen voor private instellingen. Daarnaast is het publieke gezondheidszorgsysteem ook behoorlijk duur en vaak niet allesdekkend. 
• Hongkong biedt universele gezondheidszorg via het publieke systeem, gefinancierd door belastingen. Er is geen financiële bijdrage voor publieke gezondheidszorg. 
• De zorg in Hongkong is van uitstekende kwaliteit, met goed uitgeruste openbare ziekenhuizen en ervaren medisch personeel. Het is ook een stuk betaalbaarder dan private zorg. Behandelingen in openbare ziekenhuizen kosten vaak een fractie van wat privéziekenhuizen vragen. 
• Je kan pas gebruikmaken van de publieke gezondheidszorg als je een Hongkong ID-kaart hebt. 
• Tandzorg wordt niet gedekt door de publieke gezondheidszorg, behalve bij een absoluut noodgeval. 
• In Hongkong wordt meestal een klein bedrag (rond 180 HKD) gevraagd voor een bezoek aan de eerste hulp. 

Hoe is de private zorg in China en Hongkong geregeld?

• In China kiezen veel expats voor privéziekenhuizen en internationale klinieken, waar de zorg van hoge kwaliteit is en je sneller toegang hebt tot specialisten en geavanceerde behandelingen.  
• In een privé-ziekenhuis in China spreekt het medisch personeel wat vaker Engels en zijn er vaker internationale doktoren aanwezig.
• In een privé-ziekenhuis in China zullen verpleegsters en dokters je in het algemeen wat minder aan je lot overlaten.
• De infrastructuur en hygiëne in een privé-ziekenhuis in China is vaak goed en volgens "internationale" standaarden. In een ziekenhuis van de overheid kan je in een bed belanden zonder kussens of dekens, en lig je gezellig samen met de lokale gemeenschap.
• Privézorg in China is duur en je moet direct betalen, tenzij je een goede internationale zorgverzekering hebt.
• Privézorg in Hongkong is uitstekend en wordt vaak gekozen door emigranten vanwege de korte wachttijden, artsen die Engels spreken en luxe faciliteiten. Het is zelfs meestal zo dat de overheid emigranten alleen een visum geeft als de werkgever voorziet van een private zorgverzekering. 
• Het prijskaartje in Hongkong is hoog. Een gewone controle in een privékliniek kan al snel honderden dollars kosten.
• Veel werkgevers die buitenlanders naar Hongkong halen, bieden dus een verzekering aan die privézorg dekt. Toch kan het nog steeds nuttig zijn om zelf ook een verzekering af te sluiten voor bijvoorbeeld repatriëring, maar ook eventuele kosten die niet door de verzekering van je werkgever gedekt worden. 

Hoe is de huisarts in China en Hongkong geregeld?

• De huisarts en het (ook in Nederland verdwijnende) huisbezoek van een dokter bestaat in China in principe niet. Voor een medisch onderzoek of een eenvoudige dokters-consultatie in China ga je veelal direct naar het ziekenhuis.
• In Hongkong is huisartsenzorg goed geregeld. Je kunt gemakkelijk een afspraak maken bij een huisarts (general practitioner) in een privékliniek, maar vaak hoeft dit niet eens. De wachttijden zijn over het algemeen kort, maar voor privézorg betaal je aanzienlijk meer. In het publieke systeem kan je ook naar een huisarts, maar moet je wel minstens 24 uur van te voren een afspraak maken. 

Hoe is de tandarts in China en Hongkong geregeld?

• Tandartsen in China zijn beschikbaar in zowel publieke als privéklinieken. Privéklinieken in steden zoals Shanghai en Beijing bieden westerse standaarden, maar ze zijn duurder.
• Tandzorg in Hongkong is van hoge kwaliteit, maar net als andere privézorg is het prijzig. Een controle kan 50-100 USD kosten.

Hoe is de zwangerschaps- en kraamzorg in China en Hongkong geregeld?

• Zwangerschapszorg in publieke ziekenhuizen in China is goedkoper, maar expats ervaren vaak een taalbarrière en drukke omstandigheden.
• Veel emigranten kiezen voor privéziekenhuizen of internationale klinieken in China waar Engels wordt gesproken. Deze bieden uitstekende prenatale zorg, maar de kosten zijn hoog.
• In China wordt borstvoeding aangemoedigd, maar het in het openbaar voeden van je baby kan soms gemengde reacties opleveren.
• Publieke ziekenhuizen in Hongkong bieden uitstekende prenatale en postnatale zorg, en de kosten zijn laag.
• Veel expats kiezen voor privéziekenhuizen voor een meer persoonlijke ervaring. De kosten voor een bevalling in een privéziekenhuis kunnen oplopen tot tienduizenden dollars.
• Hongkong promoot borstvoeding actief en het is sociaal geaccepteerd om dit in het openbaar te doen.

Hoe veilig of onveilig is een reis of verblijf in China en Hongkong?

Waar moet je in China en Hongkong op letten op het gebied van veiligheid?

• China is over het algemeen een veilig land met een lage criminaliteitsgraad. Stedelijke gebieden hebben goede veiligheid, maar zakkenrollerij komt voor in drukke toeristische gebieden.
• Vermijd politieke onderwerpen, zowel in gesprekken als online posts. Het kan gevoelig liggen en leiden tot problemen met autoriteiten.
• De Chinese overheid controleert het internet en sociale media streng. Gebruik geen VPN’s om geblokkeerde sites zoals Facebook of Google te bereiken zonder te begrijpen dat dit officieel niet toegestaan is.
• Let op dat de rechtspraak ook voor buitenlanders erg streng is.
• In landelijke gebieden kun je giftige slangen, schorpioenen en andere dieren tegenkomen. Let op in bergachtige of bosrijke gebieden.
• Vooral in West-China (zoals Sichuan) zijn aardbevingen niet ongewoon. Zorg ervoor dat je bekend bent met de veiligheidsprotocollen.
• Tijdens het regenseizoen (vooral in de zomer) zijn overstromingen een risico in Zuid-China.
• Hongkong is een van de veiligste steden ter wereld, maar pas op voor zakkenrollers in drukke gebieden.
• Sinds 2019 zijn er politieke protesten geweest. Hoewel deze minder frequent zijn geworden, is het belangrijk om de situatie in de gaten te houden.
• Van mei tot november is het tyfoonseizoen in Hongkong. Tijdens een tyfoon waarschuwingssignaal (T8 of hoger) wordt het openbaar vervoer beperkt en zijn bedrijven gesloten. Zorg ervoor dat je een noodpakket hebt.
• In bergachtige gebieden kan er tijdens hevige regenval een risico op aardverschuivingen zijn.

Waar moet je in China en Hongkong op letten op het gebied van ziektes?

• Het wordt afgeraden om kraanwater te drinken in China; drink in plaats daarvan flessenwater.
• Ook luchtvervuiling is een flink probleem in Chinese steden. Steden zoals Beijing en Tianjin hebben regelmatig last van smog. Draag een masker en vermijd buitenactiviteiten op dagen met hoge vervuiling.
• Een aspect om terdege rekening mee te houden als je gaat wonen en werken in China is het soms pittige leefklimaat in de grote Chinese steden. De enorme drukte en het verkeer (uitlaatgassen), de enorme bouwprojecten (stof), de nog niet aan veel regelgeving gebonden industrie (vervuiling) en de flinke zandstormen in de lente vanuit de Gobi woestijn zijn de belangrijkste veroorzakers.
• Chinezen besteden erg veel aandacht aan de properheid van hun eigen woonomgeving, maar niet aan die van de buitenruimte; dat is een van oudsher een pure overheidstaak.
• In China komen Infectieziekten zoals hepatitis en tuberculose voor, vooral in landelijke gebieden. Vaccinaties zijn aanbevolen, check dit met je vaccinatiearts. 
• Kraanwater in Hongkong is veilig om te drinken, hoewel sommige expats liever flessenwater gebruiken.
• Er zijn weinig gezondheidsrisico’s in Hongkong. Dengue en chikungunya (overgebracht door muggen) kunnen incidenteel voorkomen in bepaalde seizoenen.

Waar moet je in China en Hongkong op letten op het gebied van verkeer?

• In grote steden zoals Beijing en Shanghai is het verkeer vaak een georganiseerde chaos. Auto’s, scooters, fietsen en voetgangers delen vaak dezelfde wegen zonder duidelijke regels.
• In China zijn de wegen vaak van slechte kwaliteit in landelijke gebieden.
• Veel bestuurders negeren verkeerslichten, vooral op drukke kruispunten. Wees dus altijd op je hoede als je deelneemt aan het verkeer, zelfs als voetganger.
• Expats hebben een Chinees rijbewijs nodig om legaal te rijden. Internationale rijbewijzen worden niet geaccepteerd.
• Het halen van een rijbewijs in China kan een bureaucratisch proces zijn, dus velen kiezen voor chauffeurs of taxi-apps zoals Didi.
• Het treinnetwerk in China is indrukwekkend, met hogesnelheidstreinen die grote steden verbinden. Ze zijn betrouwbaar, betaalbaar en comfortabel.In stedelijke gebieden is de metro een snelle en efficiënte manier om je te verplaatsen.
• Elektrische scooters zijn populair, maar de regels verschillen per stad. In sommige steden is het verplicht een helm te dragen, terwijl in andere steden scooters verboden zijn.
• Het openbaar vervoer in Hongkong is uitstekend, met een efficiënt metrosysteem (MTR) en bussen. Autorijden in Hongkong is niet nodig en wordt vaak als stressvol ervaren vanwege het drukke verkeer en de hoge kosten.
• Verkeer in Hongkong is veel georganiseerder dan in China, maar het is erg druk, vooral in het centrum.
• De rijrichting is links, wat belangrijk is om te onthouden als je uit een rechtsrijdend land komt.
• Een internationaal rijbewijs wordt geaccepteerd voor korte verblijven. Voor een langere verblijfsperiode moet je een lokaal rijbewijs halen.
• Parkeren in Hongkong is extreem duur, en de meeste expats maken geen gebruik van een eigen auto.
• Taxi’s zijn relatief goedkoop, maar of ze Engels sprekend zijn, daar is geen garantie voor bij taxichauffeurs. Apps zoals Uber of Grab kunnen handig zijn.

Welke werk- en reisverzekeringen zijn geschikt voor kort en lang verblijf in China en Hongkong?

• Is de reis naar China en Hongkong en je terugkomst voldoende gedekt, ben je voor, tijdens, en na je activiteiten voldoende gedekt en welke verzekering past het beste bij jouw reis en jouw activiteit?
• China en HongKong vallen in verzekeringspolissen onder werelddekking.
• Hou bij de keuze in dekkingshoogte (tegen 100% van het Nederlands tarief, tegen kostprijs etc.) er rekening mee dat de medische kosten in China over het algemeen vaak hoger zijn dan in Nederland.

Activiteiten- en reisverzekeringen

• Verzekeringen voor rondreizen in China en Hongkong 
• Verzekeringen voor backpacken in China en Hongkong 
• Verzekeringen voor studeren in China en Hongkong
• Verzekeringen voor stagelopen in China en Hongkong 
• Verzekeringen voor vrijwilligerswerk in China en Hongkong 
• Verzekeringen voor betaald werken in China en Hongkong 

Annuleringsverzekeringen

• Heeft het zin om ook een annuleringsverzekering af te sluiten voor de vooraf geboekte activiteiten?
• Annuleringsverzekering voor reizen naar China en Hongkong 

Welke emigratie- en expatverzekering kan je afsluiten voor China en Hongkong als je daar een tijd gaat wonen?

Ziektekostenverzekeringen in China en Hongkong

• Ziektekosten-, pensioen-, werkeloosheid-, zwangerschaps- en arbeidsongevallenverzekeringen zijn verplicht voor alle buitenlanders die in China werken.
• Je bent verplicht de Chinese verzekeringen af te sluiten, hiernaast mag je -en is het vaak wenselijk- een eigen verzekering afsluiten; daar worden over het algemeen geen extra eisen door de Chinese overheid aan gesteld.
• Omdat er diverse nadelen zitten aan het verplichte stelsel kiezen verreweg de meeste buitenlanders in China en Hongkong voor de optie om sociale zekerheid en ziektekostenverzekeringen elders onder te brengen, bijvoorbeeld via een internationale (ziektekosten)verzekering.
• Als alternatief voor de Nederlandse basiszorgverzekering is een internationale emigratie of expatverzekering een veel gebruikte vervanging. Een dergelijke verzekering biedt een aantal voordelen tov de lokale dekking: internationale dekking, vergoedingen en voorwaarden veelal volgens Nederlandse maatstaven, gericht op dekkingen die een "buitenlander" nodig heeft, en flexibiliteit bij verhuizing naar China of Hongkong.
• Ziektekostenverzekeringen voor in China en Hongkong 
• Overlijdensrisicoverzekering voor in China en Hongkong 

Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen & Levensverzekeringen in China en Hongkong

• Word je ernstig ziek of raak je invalide door een ongeval dan kan het zijn dat je op op basis van deze situatie je werk of inkomen verliest. In Nederland vormen de sociale– en werknemersverzekeringen een vangnet voor het verlies van inkomen. In China en Hongkongkan dat anders liggen en kan je kiezen voor een internationale arbeidsongeschiktheidsverzekering.
• Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen voor in China en Hongkong 
• Levensverzekeringen voor in China en Hongkong 

Aansprakelijkheidsverzekeringen & Rechtsbijstandverzekeringen in China en Hongkong

• Een rechtsbijstandverzekering is een verzekering die hulp en advies biedt bij juridische problemen. Een rechtsbijstandsverzekering biedt dekking bij onder andere het verhalen van schade (o.a. bij verkeerszaken, bij strafzaken en bij geschillen die voortvloeien uit een contract (inclusief arbeidscontracten, indien meeverzekerd).
• Aansprakelijkheidsverzekeringen voor in China en Hongkong 
• Rechtsbijstandsverzekeringen voor in China en Hongkong  

Inboedel- en opstalverzekeringen in China en Hongkong

• Wanneer je je eigen inboedel meeneemt naar China of Hongkong, of daar lokaal nieuwe huisraad aanschaft, dan kan een internationale geldende inboedelverzekering ervoor zorgen dat je tegen schade verzekerd bent die het gevolg is van onder meer brand, storm en diefstal.
• Inboedelverzekering voor China en Hongkong  
• Huis- en inboedelverzekering ondertussen in Nederland 

Collectieve verzekeringen (voor bedrijven, stichtingen/NGOs) in China en Hongkong

• Voor organisaties die twee of meer werknemers naar China of Hongkong hebben uitgezonden, zijn collectieve verzekeringen regelmatig een uitkomst. Op deze wijze wordt er niet alleen administratieve rompslomp voorkomen, maar zijn er ook meer mogelijkheden op het gebied van de dekking.
• Collectieve verzekeringen voor in China en Hongkong 

Engelse les geven in China

De mogelijkheden

• China behoort tot één van de grootste en belangrijkste economieën ter wereld, dit maakt Engels een belangrijke taal in het bedrijfsleven. Ook op scholen is Engels inmiddels de belangrijkste tweede taal. Een TEFL-diploma wordt niet altijd gevraagd als je les wilt geven in China, wel geeft het meer mogelijkheden op leuker werk met betere voorwaarden. In de grootste steden (Beijing, Shanghai, Guangzhou) kun je meer concurrentie van native speakers verwachten.

Het soort werk

• Engelse les wordt aan steeds meer mensen gegeven in China. Op kleuter- en basisscholen kun je zelfs leerlingen krijgen vanaf 3 jaar. Ook aan oudere kinderen en volwassenen kun je op de middelbare school of op een taalschool lesgeven. Aan wie je les gaat geven, is gedeeltelijk afhankelijk van je eigen leeftijd en ervaring: als 20-jarige zonder ervaring zul je waarschijnlijk op een kleuter- of basisschool terecht komen. Ben je ouder/heb je meer ervaring, dan maak je ook kans in het volwassenenonderwijs.

Het salaris

• Het salaris kan in China enorm variëren en is afhankelijk van de school en regio waar je les gaat geven. Het gemiddelde salaris ligt tussen de 500 en 850 euro per maand, dit kan genoeg zijn om van rond te komen. Als je echter op internationale scholen gaat lesgeven, kan het salaris ook een stuk hoger liggen (bijvoorbeeld 1.500 euro netto) en soms krijg je ook je accommodatie betaald. 

Tibet

• De film "Seven Years in Tibet" is niets vergeleken bij de werkelijkheid.
• Het in de vijftiger jaren ingenomen Tibet is een absoluut en letterlijk hoogtepunt.
• Het landschap en de mensen hebben velen in haar greep gekregen, je ontkomt er bijna niet aan dat je na een bezoek aan Tibet anders tegen de wereld  aankijkt.
• De grote hoogte van Tibet zorgt ervoor dat de temperatuur snel kan dalen. Houd hier altijd rekening mee (vooral in west-Tibet).
• De koudste periode is vanaf de maand december tot en met februari.
• Maak bijvoorbeeld een onvergetelijk en avontuurlijke tocht van Lhasa naar Kathmandu over de Friendship Highway en de hoge passen die door het indrukwekkende Hymalaya gebergte kronkelt.
• Tibet is over het algemeen veilig.