Wat is de relatie tussen opvoeding en ontwikkeling van een kind?

Heeft een goede opvoeding een positieve uitwerking op de ontwikkeling van een kind?

• De kwaliteit van de opvoeding en de relatie tussen ouder en kind blijken telkens weer te correleren met positieve ontwikkeling; de aanwezigheid van competente en verzorgende ouders of mentors correleert met een goede aanpassing van kinderen in risicovolle situaties
• Ouder-kindrelaties worden gezien als belangrijke regulators van het gedrag van het kind, door middel van bijvoorbeeld troosten, monitoren en het bieden van een veilige omgeving. De manier waarop ouders dit vormgeven behoort door de tijd heen te veranderen, omdat de behoeften van een kind veranderen naarmate het ouder wordt.
• Gehechtheidrelaties zijn fundamenteel voor de rol van de familie en voor de ontwikkeling van emotieregulatie. Ze hebben invloed op leren, reacties op bedreiging, exploratiegedrag en vele andere gedragingen. Kinderen die geen gehechtheid hebben ontwikkeld of onveilig gehecht zijn, laten veel ontwikkelingsproblemen zien in deze gebieden.

Hoe kan je de invloed dat een gezin heeft op de ontwikkeling van een kind omschrijven?

• De invloed van families op een kind kan direct of indirect zijn. Een voorbeeld van directe invloed is het doorgeven van genen. Een voorbeeld van indirecte invloed is als het inkomen van de ouder (familiefactor) beïnvloedt waar het gezin woont (mediator), wat vervolgens invloed heeft op in welke buurt het gezin woont, naar welke school het kind gaat en vervolgens de ontwikkeling en het gedrag van het kind.
• Verder kunnen families de ontwikkeling van een kind zowel op een positieve als op een negatieve manier beïnvloeden. Wanneer een direct effect van de familie positief is voor een kind, noemen we dit een ‘promotive’, een ‘resource’ of een ‘asset’. Wanneer een attribuut van een familie een voorspeller is van psychopathologie of andere negatieve uitkomsten, noemen we dit een risicofactor. Wanneer positieve effecten van de familie compenseren voor de effecten van risicofactoren van buitenaf, noemen we dit compenserende factoren.

Meer lezen:

• Samenvatting bij Families count: Effects on child and adolescent development van Clarke-Stewart & Dunn