"De ideale vrijwilliger", die bestaat uiteraard niet. Toch zijn er bepaalde persoonskenmerken of competenties te benoemen die fijn zijn als je ze hebt als je vrijwilligerswerk in het buitenland wil gaan doen:

Een positieve houding hebben

• Met positieve energie en een actieve basishouding voeg je direct waarde toe aan een projectteam dat veelal druk is met de dagelijkse gang van zaken.
• De manier waarop je omgaat met bijvoorbeeld tegenslag, met eventuele inefficiëntie, met een negatieve houding van andere vrijwilligers is erg belangrijk: laat je je meetrekken in negativiteit, of blijf je objectief en opbouwend?

Een onderzoekende en open blik hebben

• Zorg voor een goede inhoudelijke voorbereiding voor vertrek op je bestemming, je project, projectthematiek, zelfinzicht.
• Zeker in het begin zullen zaken anders gaan dan je gewend bent!
• Wellicht zou je zelf zaken heel anders aanpakken, maar als je er met een open houding ingaat en niet direct 'alles wil veranderen' blijf je respectvol ten opzichte van de manier waarop het project is georganiseerd en de dagelijkse staf hun werk doet.
• Zeker in de eerste tijd in je project is het belangrijk met name goed te observeren en goed te kijken waar jij een positieve bijdrage kunt leveren.
• De zaken die je zelf anders zou doen laat je even voor wat het is; vaak gebeuren die dingen in een context die je niet direct doorhebt als je ergens begint of zijn er factoren die ervoor zorgen dat dingen (nog) niet anders georganiseerd zijn.

Flexibel zijn

• De dagelijkse gang van zaken in vrijwilligersprojecten kan soms hectisch zijn.
• Flexibel blijven en vooral 'doen wat nodig is' voegt de meeste waarde toe aan een project.
• Jezelf presenteren als iemand die 'iets wil aanpakken', júist als de omstandigheden opeens veranderen, is erg prettig zeker binnen projecten die weinig middelen en mankracht hebben.
• Natuurlijk mag je ook kenbaar maken waar je eigen sterktes liggen en welk werk je het liefste zou willen doen (of juist wat je nog zou willen leren), maar blijf flexibel.

Pro-actief zijn (maar wel met mate)

• Als je al wat langer werkzaam in een project bent, dan ontstaat meestal vanzelf ruimte om mee te denken met zaken die ook beter of anders georganiseerd kunnen worden.
• Belangrijk daarbij is te denken in kleine stapjes; ook al heb je wellicht een 'groots idee' om dingen 'helemaal anders te gaan doen': vaak is daar de tijd niet voor of zijn er beperkte middelen om zo'n groot idee uit te gaan voeren.
• Denk bij iedere verandering eerst na (vraag het na bij ervarener vrijwilligers) over 'waarom het nog niet gedaan is', 'of het wellicht al eens eerder geprobeerd is', of het 'haalbaar zou kunnen zijn' en 'wie de verandering kan voortzetten als jijzelf weer weg bent'.
• Probeer altijd opvolgers voor jezelf te vinden; niets zo fijn voor een vrijwilligersorganisatie om een (of meerdere) nieuwe vrijwilliger(s) klaar te hebben staan als jij en/of anderen stoppen met het vrijwilligerswerk. Werf actief mee in je eigen achterban of via (online) kanalen.

Open communiceren

• Wees zeker in het begin terughoudend in het uiten van frustraties, zaken waar je tegenaan loopt, maar wacht anderzijds ook niet te lang; niets zo frustrerend voor een vrijwilligersorganisatie dan een vrijwilliger die aan het eind van de projectdeelname opeens uit het niets met een berg kritiek komt.
• Vraag altijd rond en/of na bij meer ervaren vrijwilligers of de projectstaff zelf als je twijfels hebt over bepaalde zaken in het project.
• Maak gebruik van de juiste structuren om je eventuele twijfels, frustraties, verbeterpunten of (opbouwende) kritiek te uiten; dat kan een vrijwilligerscoördinator zijn, een ideeën-bus, een feedback formulier, een tussentijds interview.
• Laat zien dat je over de voors en tegens hebt nagedacht en dat je snapt dat er soms externe factoren zijn waarom zaken gaan zoals ze gaan.
• Benoem altijd zowel de zaken die goed gaan als de zaken die (nog) beter kunnen.

Extra aandachtspunten:

• Zorg dat je aanwezig en actief bent. Zet je smartphone uit, pak werkzaamheden proactief op en laat zien dat je beschikbaar bent.
• Stel jezelf doelen: die helpen je om tot resultaat te komen en je voortgang te monitoren; denk wel in kleine stapjes.
• Zoek naar tegenstellingen in je project: dit is vaak een goede manier om meerdere kanten van één 'iets' te leren ontdekken.
• Stel jezelf bescheiden op: niets zo erg als een vrijwilliger die zichzelf grandioos overschat.
• Vraag om hulp en laat je helpen.
• Let goed op je eigen gezondheid en veiligheid.
• Doe onderzoek: leer over de achtergronden van je project, de geschiedenis van je locatie en project, de stapsgewijze ontwikkelingen.
• Ontspan regelmatig.
• Sta open voor feedback.
• Doe mee, participeer: wees onderdeel van je project en doe mee als je ergens voor wordt uitgenodigd.