Waar komt management- en organisatie-advies vandaan?

De grondleggers

• De grondleggers van het organisatieadvieswerk zijn Fred W. Taylor (1856-1915) en Gilbreth (1878-1924). Zij waren vooral bezig met de ontdekking en ontwikkeling van systematieken en technieken bij het laten functioneren van organisaties en het beheersen daarvan. Deze systematieken en technieken waren in het bijzonder gericht op de productiefunctie in industriële bedrijven (metaalnijverheid en bouwnijverheid). Hier vindt het zogenaamde 'scientific management' zijn oorsprong. Voor het eerst wordt dan systematisch aandacht geschonken aan het efficiencyvraagstuk ofwel de opvoering van de productiviteit. Organisatorische problemen in het productieproces kregen aandacht in de vorm van productieplanning, kostenanalyse en beloningstechnieken. Om deze aspecten te verbeteren werden tijdstudies, methodenstudies, bewegingsstudies en vermoeidheidstudies verricht, planningstechnieken ontwikkeld en aanbevelingen gedaan voor de inrichting van de productieorganisatie.
• Fayol (1841-1925) was de grondlegger van de managementprocestheorie op het niveau van de overkoepelende organisatie. Zijn analyses en advieswerk richten zich op vraagstukken over de algemene bedrijfsvoering, planning op korte, middellange en lange termijn en budgettering, en in het bijzonder op vraagstukken van organisatie, coördinatie en leidinggeven. Ook in Nederland in de jaren twintig richtte het organisatieadvieswerk zich op de vraag: Hoe moeten de productieprocessen georganiseerd worden, zodat die processen effectief en efficiënt kunnen verlopen. Dit soort advieswerk werd met name door ingenieurs verricht. Sindsdien heeft het beroep organisatieadviseur en het vak organisatiekunde een sterke ontwikkeling doorgemaakt.

Jaren vijftig

• In de jaren vijftig ontwikkelde het advieswerk zich in de richting van de administratieve organisatie; hierbij ging het niet alleen om procedures, maar ook om plannings- en voortgangsbeheersing. Het denken over organisatiestructuren en de invloed van managementbenaderingen (stijlen van leidinggeven, delegatie, centralisatie versus decentralisatie, etc.) komt in de jaren zestig tot ontwikkeling. Strategieformulering (ongeveer in 1965) en de vertaling daarvan in strategisch management, alsmede de aandacht voor de omgevingsinvloeden en de mogelijkheden om die vanuit het management zelf mede te bepalen (algemeen beleid), zijn bij de organisatieadviseur pas vanaf 1970/1975 een onderwerp van aandacht geworden. Na 1975 wordt de wisselwerking tussen maatschappij en organisatie geïntegreerd in het strategisch denken. Doelstelling en mogelijkheden op markten worden dan mede in het werkingsveld van maatschappelijke situaties bekeken.

Jaren negentig en later

• In de jaren negentig vraagt een steeds ingewikkelder wordende omgeving, organisaties op een groot aantal fronten tegelijkertijd te reageren. Organisaties moeten slagvaardig en succesvol kunnen zijn. Daarvoor zullen zij zowel moeten saneren als verbeteren en vernieuwen. Daardoor neemt de vraag toe naar geïntegreerde programma's die samenhang brengen in een groot aantal problemen in verschillende disciplines. Een ander aspect is de ontwikkeling van internationalisatie binnen de organisatieadviesbranche. Daarbij gaat het niet zozeer om adviseurs die in verschillende landen werkzaam zijn, maar om internationale kennis. De markt en de benodigde kennis over die markt is in toenemende mate een internationale aangelegenheid. Deze internationalisering in de branche uit zich vooral in de participatie van organisatieadviesbureaus in internationale ketens en/of internationale netwerken. Een uitzondering op de uitwisseling van deze marktkennis die wordt vergaard in bovengenoemde keten, vormen strategische advisering en advisering over topstructuren, deze worden veelvuldig op internationaal niveau uitgevoerd door adviseurs die in verschillende landen werkzaam zijn.
• Voor ontwikkelingen na de jaren negentig  zie de (Topic) pagina's over management, bedrijven & organisaties

Kort samengevat

• Kort samengevat zien we dat er een ontwikkeling heeft plaatsgevonden van de primaire processen (deelsystemen binnen de organisatie), via aandacht voor de relaties tussen deelsystemen, naar het totale systeem (de organisatie) en tenslotte het organisatienetwerk (relaties met andere systemen). Ook in de organisatieadvieswereld is men dus steeds meer toe gegaan naar een steeds hoger aggregatieniveau; gevolg van een steeds complexere maatschappij.