Rechten & Juridische Opleidingen: samenvattingen en studiehulp

Bij iedere juridische opleiding heeft de student te maken met een wettenbundel. Een wettenbundel is een bundel waarin een verzameling van regelingen is opgenomen. Deze regelingen zijn meestal wetten. Een wet bevat verschillende regels die ervoor moeten zorgen dat de samenleving functioneert. Wetten komen tot stand door besluiten van overheidsorganen. Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen formele wetten en materiële wetten. Een wettenbundel bevat meestal formele wetten; wetten of regelingen die door samenwerking tussen de Regering en de Staten-Generaal tot stand zijn gekomen. Een formele wet vermeldt altijd in te titel het woord ‘wet’ of ‘wetboek’. Een belangrijk punt met betrekking tot de wettenbundels is het feit dat deze dikke bundels niet uit het hoofd hoeven te worden geleerd. Het is vooral noodzakelijk dat de student goed en snel de wettenbundel kan doorzoeken.

Juridische uitgeverijen zorgen ervoor dat wettenbundels worden uitgegeven. De volgorde van de regelingen in de wettenbundel wordt bepaald door uitgever. Een wettenbundel wordt meestal gesplitst in verschillende delen (Publiekrecht/Privaatrecht). omdat er veel verschillende regelingen zijn. Bij het zoeken in de wettenbundel is het handig om de meegeleverde tabs van de uitgever in de wettenbundel te plakken.

In een civiele procedure oordeelt de rechter in een geschil tussen twee burgerlijke partijen over een norm van privaatrecht. Als partijen kunnen optreden natuurlijke of rechtspersonen (bijv. een stichting, vereniging of BV). Let op: ook de overheid kan als burgerlijke partij optreden, bijvoorbeeld bij het aanbesteden van een bouwproject aan een aannemer. In kleine zaken oordeelt de sector kanton van de rechtbank. Het gaat dan om vorderingen tot 5.000 Euro of huur- en arbeidszaken.

De civiele procedure kent twee vormen: de dagvaardingsprocedure (over geschillen) en de verzoekschriftprocedure (over administratieve zaken als aanwijzing van een voogd). Een dagvaardingsprocedure speelt zich af tussen eiser en gedaagde en eindigt in een vonnis. Een dagvaarding bevat een vordering (petitum) en de grondslag ervoor (fundamentum petendi). Bij een verzoekschriftprocedure zijn een verzoeker (of rekwestrant) en verweerder (of gerekwestreerde) betrokken. De procedure eindigt in een beschikking.

Een civiele procedure kan tot verschillende uitkomsten leiden: de rechter kan zich onbevoegd verklaren, de eiser niet ontvankelijk vanwege redenen die buiten het eigenlijke geschil zijn gelegen als verloop van een termijn, de vordering afwijzen danwel geheel of gedeeltelijk toewijzen.

Meer lezen:

• Hoe bestudeer je civielrechtelijke uitspraken?

Het bestuursrecht regelt de verhouding tussen overheid en burger (natuurlijke of rechtspersoon) en tussen overheidsorganen onderling. Het bestuursrecht bepaalt met name de voorwaarden waaraan besluiten (overheidsbeslissingen van algemene strekking) en beschikkingen (besluiten gericht tegen één persoon) moeten voldoen. Het algemeen deel van het bestuursrecht is te vinden in de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Het bestuursrecht is vertakt over vele deelgebieden: sociaal zekerheidsrecht, belastingrecht, ruimtelijke ordeningsrecht, ambtenarenrecht, vreemdelingenrecht etc. Deze deelgebieden staan in afzonderlijke wetten.

De bestuursrechtprocedure vinden plaats bij de bestuursrechter (een gespecialiseerde rechter bij de rechtbank) en in hoger beroep bij de Afdeling Bestuursrechtspraak bij de Raad van State (ABRvS), de Centrale Raad van Beroep (CRvB, ambtenarenrecht of sociaal verzekeringsrecht) of het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb, inzake handelingen en besluiten van publiekrechtelijke bedrijfsorganisaties). Maar aan deze eigenlijke beroepsprocedure gaat vooraf de bezwaarschriftprocedure. In deze voorfase kan iemand (eiser of andere belanghebbende(n)) die het niet eens is/ zijn met een beslissing van een bestuursorgaan bezwaar indienen bij dit orgaan. Is een partij het vervolgens niet eens met de beslissing op bezwaar, dan stelt hij beroep in bij de bestuursrechter. Als de bestuursrechter (of hogere instantie) het beroep gegrond verklaart, verwijst hij in beginsel de zaak terug naar het orgaan. Na een nieuw besluit, kan opnieuw bezwaar worden ingesteld, enzovoort. Anders dan de (lijdelijke) civiele rechter stelt de bestuursrechter zich actief op bij het onderzoek naar de feiten en bij de te hanteren rechtsgronden.

Let op het begrip ‘belanghebbende’ in het bestuursrecht: dit omvat niet alleen de direct door een overheidsbesluit getroffen partij, maar ook anderen die door dit besluit in hun belangen zijn getroffen. Voor een rechtspersoon vallen onder deze belangen ook de belangen die deze persoon collectief behartigt (bijv. bij een stichting).

Stap 1: Het selecteren van de feiten

• Wat zijn de belangrijke feiten?

• Wat zijn de onbelangrijke feiten

Stap 2: Het selecteren van de rechtsregel(s)

• Welk rechtsgebied is van toepassing?

• Welke wet is van toepassing?

• Welke rechtsregel(s) zijn van toepassing?

Stap 3: De rechtsregel(s) ontleden in voorwaarden en rechtsgevolg

• Hoe moet deze rechtsregel ontleed worden in voorwaarden en rechtsgevolg?

Stap 4: Het interpreteren van de voorwaarden

• Wat wordt bedoeld met de voorwaarden?

Stap 5: De oplossing: het toepassen van rechtsregel(s) op de feiten

• Antwoord geven op de casusvraag door het toepassen van de rechtsregel(s) op de feiten

Rechten studeren of een juridische opleiding volgen?

• Of je nu geïnteresseerd bent in maatschappelijke ontwikkelingen of graag advocaat wil worden, rechten is een brede studie met veel toepassingen. Zo is er bij een juridische studie niet alleen aandacht voor de mensenrechten en spannende strafzaken, maar gaat het ook over sociale en economische zaken. Zo kan het gaan over de handel en bijvoorbeeld de fusies van internationale bedrijven, maar ook over schrijnende echtscheidingen en de ergste sociale misstanden
• De veelzijdigheid en verwovenheid met de maatschappij van de rechtsgeleerdheid komt in het bijzonder naar voren wanneer je kijkt naar de vele kennisgebieden waarin je je kan specialiseren. Zo kun je je onder meer bekwamen in Strafrecht, Internationaal recht, Arbeidsrecht, Europees recht, Personen- en familierecht, Vermogensrecht, ICT recht, Staatsrecht, Fiscaal recht, Ondernemingsrecht, Erfrecht of Bestuursrecht
• De breedheid en belang van de studie komt tot zijn recht wanneer je bedenkt dat Rechtsgeleerdheid in vrijwel iedere studentenstad ter wereld wordt gedoceerd. Zo kun je in het Nederlandse taalgebied onder meer rechten gaan studeren op de Universiteit van Amsterdam, Vrije Universiteit, Hogeschool van Amsterdam, Universiteit Leiden, Hogeschool Leiden, Rijksuniversiteit Groningen, Maastricht University, Radboud Universiteit Nijmegen, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Erasmus Universiteit Rotterdam, Tilburg University, Universiteit Utrecht of de Open Universiteit.
• Het nut en toepasbaarheid van de studie vind je dan weer als je kijkt naar welke vacatures er allemaal zijn voor juristen. Zo kun je onder meer aan de slag als advocaat, notaris, beleidsmedewerker, regeringsadviseur, specialist in het bedrijfsleven, mensenrechten- en vluchtelingenbeschermer, promovendus of rechter-in-wording.