Een beeld creëren van jezelf voor je studie, stage, reis of carrièrekeuze:

• Zet activiteiten waar jij actief in bent geweest op een rijtje, zoals banen - bijbanen - zomerbanen - vakanties - reiservaringen - groepsactiviteiten - familiebijeenkomsten - commissie - vrijwilligerswerk - etc.
• Probeer daarachter te zetten welke vaardigheden of eigenschappen je daarvoor nodig had.
• Probeer ook aan te geven welke vaardigheden of eigenschappen je daar hebt verbeterd.
• Probeer ook aan te geven of je heb gemerkt dat je ergens plezier in had of er naar verloop van tijd plezier in hebt gekregen.
• Probeer ook aan te geven of je hebt gemerkt dat je in sommige zaken weinig tot geen plezier had en, iets moeilijker, probeer aan te geven waaraan dat mogelijk heeft gelegen (een vervelende collega kan een werkervaring flink negatief beïnvloeden en slecht weer tijdens een strandvakantie draagt in het algemeen ook niet bij aan de vakantievreugde).

Hoe vorm je een oordeel over je kwaliteiten?

• Oordeel niet te snel. De ervaring is dat je veel zaken pas positief gaat ervaren als je er goed in bent geworden of als de omstandigheden ook bijdragen aan een positieve ervaring.
• Oordeel op grond van verschillende achtergronden: probeer om ervaringen op te doen in verschillende omgevingen en onder verschillende omstandigheden om zo een beter beeld te krijgen. Voorbeeld: of je het leuk vindt om anderen iets te leren kan je aflezen aan je ervaringen als bijlesgever maar ook aan je ervaringen als oppas bij de kinderen van de buren.
• Oordeel in grote lijnen. Als je positieve ervaringen hebt als zeilkampleider, jeugdtrainer of horeca-coördinator dan kan het zijn dat je plezier gaat beleven aan leidinggeven aan een groep medewerkers. Dus dat bijvoorbeeld management bij je kan passen of een coördinerende functie. Maar als je tijdens je eerste grotere coördinerende functie merkt dat onder stress werken of bijvoorbeeld oudere collega’s aansturen je echt niet meevalt, dan zegt dat nog weinig over je ervaringen na een aantal jaar op latere leeftijd. Probeer dus ook je ervaringen langs een soort tijdlijn te leggen. Ervaringen hoeven niet consequent te zijn.
• Probeer er rekening mee te houden dat je sommige zaken echt nog niet kan weten, tenzij je er jarenlang mee bezig bent geweest.
• Check of gebruik ook eens de JoHo competentie- en contentietools!

Waarom is het nu zo moeilijk om erachter te komen wat je leuk vindt?

• Iets leuk vinden heeft deels te maken met jouw eigen keuze om iets leuk te vinden, en deels om het ook leuk te maken. Daarnaast speelt mee dat je je er bewust van moet zijn, achter die keuzes moet gaan staan en eerlijk naar jezelf en je omgeving moet proberen te blijven.

Keuzes maken is moeilijk

• We hebben allemaal last van het feit dat keuzes maken makkelijker is gezegd dan gedaan. Keuzes hebben consequenties, keuzes lijken soms onbereikbaar ("wie voor een dubbeltje is geboren, wordt nooit een kwartje"), keuzes zijn moeilijk los te koppelen van de situatie waar je je nu in bevindt en keuzes zijn heel moeilijk eerlijk te maken.
• Eerlijk zijn naar jezelf valt vaak echt niet mee.

Keuzes kunnen vergaande conseqenties hebben

• Iets echt leuk vinden, kan vergaande consequenties hebben voor jezelf of je omgeving. Een baan in het buitenland, een nieuwe vriendengroep, een andere relatie, het zijn allemaal zaken waar je vaak eigenlijk niet aan wilt denken. Ze uitspreken is al lastig, laat staan ze uitvoeren .. dan is het toch makkelijker om het gewoon weg te drukken of er voor weg te lopen.

Kiezen voor veiligheid is makkelijker

• Kiezen voor veiligheid en wat je kent, is makkelijker dan kiezen voor dat wat je nog niet kent. Vaak zal je door voorwaarden te koppelen aan bepaalde keuzes het voor jezelf makkelijker maken om voor de veilige bekende weg te kiezen.

Wat kan je helpen bij het zoeken naar wat je wil, wat je nu echt leuk vindt?

• Neem de tijd, schrijf zaken op, leg het weer weg en pak het de volgende dag, de volgende maand of het volgende jaar weer op.
• Laat je negativiteit even varen. Bijna iedereen heeft bij tijd en wijle meer en minder last van negativiteit, maar in dit proces moet je echt je best doen om het zo ver mogelijk weg te stoppen.
• Gebruik de lijsten met eigenschappen en vaardigheden en maak drie lijstjes: één met de voor jou 25 belangrijkste, de 10 belangrijkste en de 3 belangrijkste.
• Kijk om je heen, lees verhalen van anderen die op zoek zijn naar hun drijfveren, verdiep je in de arbeidsmarkt en andere zaken die zin (kunnen) geven aan je bestaan.
• Denk eens na over een sabbatical, een tussenjaar, wat zou je dan het liefste willen doen, met wie, waar en hoe en als dat juist de vraag is, neem dan de volgende stap in overweging.
• Probeer op een rustig moment op een rustige lokatie rustig na te denken over je mogelijkheden zonder daarbij alle beperkingen die er nu zijn op te roepen of beperkingen die er mogelijk nog gaan komen. Denk leeftijdloos, relatieloos, baanloos, etc. Laat je onzekerheden los en durf een keer te dromen. Het maakt in dit geval niet uit dat je droom uiteindelijk toch nooit bereikbaar is, maar het helpt je om meer achter je ultieme drijfveren te komen. Lukt het je niet om groots te dromen, zoek het dan dichter bij huis en maak het kleiner.
• Probeer uit te zoeken waar je dromen vandaan komen, ga op zoek naar je eerlijkheid. Komt je droom niet voort uit het afstand willen nemen van je ouders of is het er juist van jongs af aan ingepompt? Waarom denk je dat je droomt wat je droomt?
• Maak een tekening van al je wensen, schrijf een essay, plak foto's op een board (je eigen moodboard), kies wat bij je past.

Welke vragen en tools kunnen helpen bij zelfinzicht en zelfkennis?

1. Wat is jouw neiging bij conflict? Ga je in fight, flight of freeze modus?

2. Hoe denk je? Denk je vanuit concrete situaties of zie je situaties meer abstract? Zie je beperkingen of juist kansen?

3. Hoe vorm je je mening? Wat zijn je onderliggende overtuigingen? Over jezelf? Over de wereld?

4. Wat zijn thema’s die je terug ziet in wat je doet (niet wat je wilt/wat je hoopt)?

5. Gebruik het kernkwadrant om inzicht te krijgen in je blinde vlek en je kwaliteiten: zie JoHo WorldSupporter voor meer uitleg

6. Verzamel jouw 'verhalen' (zie ook: how to find your why van Simon Sinek) – wees zo specifiek mogelijk in de beantwoording ervan

   • Wie heeft je geholpen om de persoon te worden die je vandaag de dag bent?
   • Denk aan een moment op je werk waarin je dacht ‘dat had ik ook vrijwillig willen doen’? Wat gebeurde er die dag dat je dat gevoel had?
   • Denk eens aan het meest verschrikkelijke moment op je werk. Zo een waarvan je hoopt dat je die niet meer mee gaat maken. Wat was er gebeurd?
   • Wat is je eerste, specifieke herinnering als kind? Beschrijf het eerste moment dat in je op komt.
   • Op school, wat was een ervaring die je fantastisch vond?
   • Wat is een cruciaal moment geweest in je leven, een waardoor je je realiseerde dat niets meer hetzelfde zou zijn.
   • Wat is er gebeurd in je leven dat er voor zorgde dat je heel anders begon te denken over de wereld en jouw rol erin?
   • Wat was een tijd waarin je iemand anders kon helpen, waarna je een enorm goed gevoel over hield, een gevoel waarin je merkte dat je echt iets had gedaan dat het verschil maakt?