leren en studeren:

ontwikkelen, verbeteren of beheersen

 

Van signalen herkennen tot motivaties begrijpen

Van competenties opdoen tot vaardigheden verbeteren in het buitenland

van vrijwilligerswerk doen tot werkvaardigheden in binnen- en buitenland

Indeling

leren en studeren      

leren en studeren: relaties      

leren en studeren: gerelateerde termen     

wegwijzer bij competenties en motivaties      

naar het buitenland   

Leren, studeren en studievaardigheden en in binnen- en buitenland

Inhoud

  • Wat betekent leren studeren?
  • Hoe motiveer je jezelf voor je studie of opleiding?
  • Hoe neem je kennis op en train je je geheugen?
  • Hoe krijg je een beter concentratievermogen?
  • Hoe bereid je je het beste op tentamens voor?
  • Hoe haal je een tentamen en hoe verbeter je je tentamenprestaties: vragen en antwoorden
  • Studievertraging en studieproblemen voorkomen en oplossen: vragen en antwoorden
Lees verder voor inzichten en antwoorden
Wat is leren, studeren en kennis opnemen?

Wat is leren, studeren en kennis opnemen?

    Wat is leren en kennis opnemen?

    • Leren bestaat voor een groot deel uit keuzes maken, veel oefenen en zo goed mogelijk voorbereiden.
    • De kennisopname-capaciteit van de mens neemt sterk af na 20 minuten. Zonder herhaling binnen enkele uren is zojuist opgedane kennis weer snel gedeeltelijk of zelfs helemaal verdwenen. Dus neem om de twintig minuten/half uur een minuut/paar minuten pauze. Laat je studieritme niet verstoren, ga dus niet ouwehoeren, maar loop bijvoorbeeld een kort rondje. Studeer je langer, let dan wel op, na 40 -50 minuten studeren neemt je opname capaciteit echt af en na anderhalf uur is je brein niet meer in staat tot goede verwerking.

    Wat is studeren?

    • Studeren is meer dan alleen het lezen van boeken. Ook het voorbereiden en volgen van colleges en werkgroepen, maken van schrijfopdrachten en tentamens horen erbij. Aankomende studenten en ook ouderejaars hebben nog wel eens moeite met het uitvoeren van één of meerdere van deze activiteiten en het behalen van goede resultaten op deze onderdelen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten: in het niet gemotiveerd studeren, concentratieproblemen, inefficiënte tijdsindeling, uitstelgedrag bij het behalen van deadlines en tentamenvoorbereiding, faalangst en/of teveel volgens hetzelfde patroon, te oppervlakkig of te gedetailleerd studeren.
    • Herken je jezelf hierin? Dan ben je zeker niet de enige. Gelukkig kun je leren om beter met deze problemen om te gaan en zo je resultaten te verbeteren. Zo leer je steeds beter te prioriteren en keuzes te maken.
    • Studeren betekent dat je continu moet kiezen. Welk deel van de stof is belangrijk en welk deel niet; in welke volgorde ga je de stof bestuderen; ga je naar college of neem je liever het boek mee naar de bieb; ga je het uittreksel zelf schrijven of neem je een bestaand exemplaar; wanneer en hoeveel ga je oefenen met oude tentamens; hoeveel tijd besteed je aan je studie; is het antwoord A, B, C of D... Deze relatieve keuzestress zal je niet vreemd zijn.

    Wat is tentamen doen?

    • Na weken zweten, zwoegen en colleges voorbereiden komt de grote test, het tentamen. De bibliotheken zitten vol, de donderdagavond-borrel wordt slecht bezocht. Iedereen die een opleiding volgt, weet wat dit betekent, leren leren en nog eens leren onder het genot van vele bakjes koffie. Hoewel de leerstof van de studenten verschilt, zijn er grote overeenkomsten in de manier waarop stof getoetst wordt. Dit gebeurt eigenlijk per definitie in de vorm van een mondeling of schriftelijk examen waarbij de student moet slagen in het zelfstandig, actief dan wel passief, reproduceren van de bestudeerde boeken.
    • De twee meest gebruikte vormen van tentamens afnemen zijn de multiple choice-(MC)tentamens en de tentamens met open vragen. Het voordeel van open vragen is dat je je intellectuele ei prima kwijt kan in je eigen formuleringen. Het voordeel van het MC-tentamen is dat het goede antwoord er zeker bijstaat. Vooral dat laatste leent zich uitstekend voor het praktiseren van guerrilla-antwoord-technieken (waarmee wordt bedoeld dat er met minimale kennis maximale cijfers kunnen worden behaald).
    • Een tentamen kan eng zijn, er wordt gecheckt of je voldoet aan de norm en daarbij wil je natuurlijk een goed cijfer halen. Maar een tentamen kan ook juist motiverend werken. Je hebt niet voor niets zo hard gewerkt, eindelijk kan je laten zien wat je allemaal weet en kan. In beide gevallen moet je je zo goed mogelijk voorbereiden op het tentamen.
    Hoe motiveer je jezelf voor je studie of opleiding?

    Hoe motiveer je jezelf voor je studie of opleiding?

    • Als je problemen ervaart met je studiemotivatie ligt de oplossing vaak in het scheppen van voldoening. Door te blijven hangen in een studietempo dat achterblijft bij je verwachtingen creëer je een barrière voor jezelf om weer aan de slag te gaan. De studie wordt iets waar je tegenop ziet en dit creëert een vicieuze cirkel waarin jouw motivatie alsmaar lager wordt en je studieprestaties alsmaar minder.
    • De andere kant op geldt dezelfde vicieuze cirkel. Een positieve associatie met het studeren zorgt ervoor dat je met energie en plezier kunt werken en studeren. Hierdoor werk je sneller, vaker en beter en haal je de voldoening uit je studie die je voor je zag toen je er aan begon. Als je die positieve associatie nu niet hebt zal die ook niet vanzelf komen, dit is iets waar je aan moet werken.
    • Alleen het voornemen om morgen echt te beginnen is niet voldoende. Door een planning te maken zorg je ervoor dat je jezelf kunt afrekenen op het werk dat je wel of niet doet en weet je ook wanneer je moet werken en wanneer je dus rust kunt nemen zonder dat dit een schuldgevoel oplevert. Voor het maken van een goede planning is het belangrijk het hoofdstuk over timemanagement goed door te nemen en op te volgen. Dit behandelt de stappen die je moet nemen om tot een gedegen planning te komen die je helpt om al je studie-, persoonlijke en zakelijke doelen te halen.

    Tip 1: Stel doelen

    • Het hebben van concrete doelen tijdens je studie helpt om je de zin in te laten zien van je werk. Als je weet waarvoor je studeert is het makkelijker om gemotiveerd te blijven. In het hoofdstuk timemanagement wordt al ingegaan op de doelen op de relatief korte termijn (één jaar/semester), maar als je niet gemotiveerd bent voor je studie kan het probleem op de langere termijn liggen.
    • Misschien sluit je studie helemaal niet aan met jouw toekomstbeeld. Je zult zelf moeten nadenken over waar je jezelf ziet in de toekomst en welke studie daarbij past. Als je hier twijfels over hebt kun je het beste eens gaan praten met je studieadviseur of een studieloopbaanbegeleider. Zij kunnen je helpen om bij de studie uit te komen die aansluit bij jouw wensen.

    Tip 2: Plan realistisch

    • Als je bij het maken van een planning de lat voor jezelf te hoog legt, werk je jezelf vooral tegen. Een onrealistische planning zal ervoor zorgen dat je veel punten op je agenda niet kunt halen. Het gevolg hiervan is dat je vooral negatieve conclusies trekt uit je studieschema. Dit terwijl het doel van het maken van een planning juist is om positieve inzichten te krijgen (‘Yes, ik heb vandaag al mijn doelen gehaald!’).
    • Het niet voldoen aan je eigen planning kan ervoor zorgen dat je meer op gaat kijken tegen het studeren en het negatieve gevoel in stand houdt. Probeer je daarom bewust te zijn van het werk dat jij op één dag aan kunt, bijvoorbeeld door aan tijdschrijven te doen.

    Tip 3: Ontspan

    • Het is natuurlijk de bedoeling dat je door plezier en voldoening uit je studie te halen, hier de energie en motivatie vindt om door te studeren. Maar het is ook heel belangrijk om extra energie uit je vrije tijd te halen. Door je verplichtingen in te plannen, plan je automatisch ook deze vrije tijd in. Op de tijden dat je niets gepland hebt kun je namelijk ontspannen.
    • Dat je kunt ontspannen betekent natuurlijk niet dat er niets meer te doen is. Doordat je weet dat alles dat gedaan moet worden al ingepland is op een ander tijdstip kun je echter wel echt genieten van de welverdiende rust die je in je schema hebt gezet. Deze ontspanningstijd die je inplant hoeft niet te bestaan uit op de bank zitten en naar je gordijnen staren.
    • In het schema van Covey (hoofdstuk over timemanagement) zit in het midden een hartje, bedoelt voor activiteiten die niet direct bijdragen aan je doelen, maar wel zorgen voor energie en plezier. Deze activiteiten zijn ideaal om in te plannen bij wijze van ontspanning en een welkome afwisseling op het harde werk dat je hebt geleverd.

    Tip 4: Stof tot leven laten komen

    • Door extra tijd in te ruimen voor actievere manieren van studeren kun je de stof tot leven laten komen. Voor veel studenten werkt dit stimulerender dan alleen het lezen van het boek. Je zou ervoor kunnen kiezen over ieder hoofdstuk dat je leest een kort essay te schrijven waarin je de kernargumenten van het boek verdedigt of juist aanvalt.
    • Dit kost wat extra tijd, maar zorgt er wel voor dat je doelgericht aan het lezen bent en op een heel actieve manier op zoek moet naar informatie. Dit houdt je aandacht beter bij de stof en zal je ook motiveren om niet te stoppen met studeren voordat je je stelling onderbouwd hebt.

    Tip 5: Niet uitstellen

    • Het nadeel van het maken van een planning is dat je dan ook kunt achterlopen op die planning. Als je dan op dag één niets doet betekent dit dat je op dag twee dubbel werk moet verrichten. Omdat er natuurlijk altijd iets tussen kan komen waardoor je niet aan je werk toekomt is het belangrijk om uitlooptijd in te plannen waarmee je dit op kunt vangen, het is echter ook belangrijk om zo min mogelijk uit te stellen.
    • Door uit te stellen stapelt het werk zich op en wordt de drempel om de volgende dag wel te beginnen alleen maar hoger, de stapel werk waar je dan tegen op moet kijken is immers ook groter geworden.
    Hoe neem je kennis op en train je je geheugen?

    Hoe neem je kennis op en train je je geheugen?

    Hoe zit het met je capaciteit om kennis op te nemen?

    • De capaciteit van de mens om kennis op te nemen, neemt sterk af na 20 minuten. Zonder herhaling binnen enkele uren is zojuist opgedane kennis weer snel gedeeltelijk of zelfs helemaal verdwenen.
    • Dus neem om de twintig minuten/half uur een minuut/paar minuten pauze. Laat je studieritme niet verstoren. Ga dus niet ouwehoeren, maar loop bijvoorbeeld een kort rondje.
    • Studeer je langer, let dan wel op, na 40 -50 minuten studeren neemt je opname capaciteit echt af en na anderhalf uur is je brein niet meer in staat tot goede verwerking.

    Is het handig om zelf aantekeningen ergens bij te krabbelen?

    • Kleine letters lezen of zelf aantekeningen ergens bijkrabbelen: hoe zit het daar nu mee?
    • Onderzoek heeft uitgewezen dat je informatie die op een vreemde manier is weergeven, beter onthoudt. Psycholoog professor Daniel Oppenheimer van de Princeton University formuleert het zo in een van zijn artikelen in News at Princeton van de Princeton University: ‘Als iets moeilijk lijkt, zijn mensen meer geneigd om goed na te denken en hun best te doen.’
    • Hij spreekt in dit verband over een subjectief gevoel van moeilijkheid. Als slecht leesbare informatie mensen ertoe aanzet meer moeite doen om teksten te lezen en begrijpen, denken ze beter na. En dat bevordert de studieresultaten.
    • Maar mag je dan ook stellen dat hoe slechter leesbaar, hoe meer studierendement?
    • Moeten we met deze conclusie ertoe overgaan lesstof in boeken en op internetsites te presenteren in Times New Roman in lichte grijstinten en klein letterformaat? Dat is op zich een goed idee, volgens Oppenheimer, maar daar zit wel een grens aan. Het is niet de bedoeling dat het zo moeilijk wordt dat mensen geïrriteerd raken, stoppen met lezen en de moed opgeven om het later opnieuw te proberen.

    Hoe bevorder je de opname van kennis?

    • Probeer de stof uit te leggen aan iemand anders of spreek desnoods hardop tegen je laptop.
    • Hang memobriefjes op, op plekken waar je regelmatig komt. Bijvoorbeeld in de keuken of op het toilet.
    • Leer met een timer zoals bijvoorbeeld de pomodoro timer. Je hebt ook een pomodoro app. Je leert 25 minuten, daarna krijg je van de app 5 minuten pauze, om even op je telefoon te kijken of iets te eten of te drinken. Het gevaar van op je telefoon kijken is, teveel afleiding. Na 5 minuten hoor je de *pling* weer en weet je dat je weer 25 minuten non-stop moet leren. Je leert op deze manier veel beter.
    • Begin eens achteraan. Als je alles hebt geleerd en je wilt de stof nog een keer voor het tentamen doornemen, begin dan achteraan de stof!
    • Lees de sheets nog eens door en begin bij de laatste week. Je begint namelijk eigenlijk altijd vooraan met studeren en bent gaar aan het einde van de stof en onthoud dat dus slecht. Als je een keer andersom leert dan onthoud je die stof beter. 
    • Herhaal de stof binnen enkele uren!
    Hoe krijg je een beter concentratievermogen?

    Hoe krijg je een beter concentratievermogen?

    Je concentratievermogen bevorderen door herkenning

    • Een jou onbekende geur of smaak gebruiken tijdens het studeren en die vlak voor je tentamen weer gebruiken kan je geheugen triggeren.
    • Dus bijzondere snacks een nieuwe aftershave of parfum gebruiken voor elk tentamen scheelt je mogelijk weer een tentamenpunt.

    Je concentratievermogen bevorderen door meditatie  

    • Diverse studies zouden hebben uitgewezen dat meditatie studenten helpt focussen en concentreren.
    • Daarnaast kan het studiestress verminderen.

    Moeilijke of makkelijke leesbare letters & teksten gebruiken

    • Grote letters en lettertypes als Verdana en Arial staan bekend als gemakkelijk leesbaar. Dat is dan ook de reden dat ze veel gebruikt worden op websites. Maar soms werkt moeizaam lezen beter. Dat Arial en Verdana prettig leesbaar zijn, komt omdat ze schreefloos zijn, dat wil zeggen dat er geen dwarsstreepjes zitten aan het uiteinde van de verticale en horizontale balken van de letters. Lettertypes die deze streepjes wel hebben zoals Times New Roman, Comic Sans MS en Boldoni, zijn dan ook niet populair bij websitebouwers.
    • Internetlezers scannen een tekst, zo is de achterliggende gedachte, ze lezen snel en zijn met een klik vertrokken als het ze even niet aanspreekt of niet snel genoeg te lezen is. Toch is er wat voor te zeggen om dat snelle scannen en lezen te vertragen.
    • Uit onderzoek aan de Princeton Universiteit in New Yersey blijkt dat lezers teksten in Times New Roman, Comic Sans MS en Boldoni, moeilijker te lezen vinden dan in Arial en Verdana. Hun theorie is als volgt: je zou denken dat hoe moeilijker leesbaar een tekst is, hoe lastiger het is de informatie tot je te nemen. Maar omdat er dan meer concentratie nodig is om de inhoud van een tekst in je op te nemen, krijg je tegelijk het idee dat de tekst moeilijker is geworden en dat je er dus meer moeite voor moet doen. Het tegendeel is echter waar en het gevolg is dan ook dat je de inhoud beter onthoud.

    Hoe beter en langer te concentreren?

    • Wees eerlijk tegen jezelf: je werkt elke dag effectief een uur of 5 en dat is voor een werkend iemand ook niet ongebruikelijk..
    • Maak gebruik van nieuwe geuren en smaken.
    • Studeer op verschillende plekken: het is gebleken dat je beter op verschillende plekken kunt studeren, daardoor kan je informatie beter opnemen.
    Hoe bereid je je het beste op tentamens voor?

    Hoe bereid je je het beste op tentamens voor?


    • Na weken zweten, zwoegen en colleges voorbereiden komt de grote test, het tentamen. Een tentamen kan eng zijn, er wordt gecheckt of je voldoet aan de norm en daarbij wil je natuurlijk een goed cijfer halen. Maar een tentamen kan ook juist motiverend werken. Je hebt niet voor niets zo hard gewerkt, eindelijk kan je laten zien wat je allemaal weet en kan. In beide gevallen moet je je zo goed mogelijk voorbereiden op het tentamen.

    Voorbereiden op tentamens

    • Alle stof die je moet lezen voor een tentamen is belangrijk. Echter is niet elk detail relevant, maak daarom altijd een onderscheid tussen hoofd- en bijzaken. Bij tentamens draait het meestal op de hoofdboodschap, maar soms kunnen er ook bijzaken ter sprake komen. Soms is de stof dermate omvangrijk dat je door de bomen het bos niet meer kan zien. Het kan dus moeilijk zijn deze hoofdboodschap eruit te halen. Let dan goed op de onderwerpen die bij de hoorcolleges zijn behandeld en lees altijd de laatste alinea van elk hoofdstuk goed. Dit is vaak de conclusie, een samenvatting van hetgeen dat in het hoofdstuk is behandeld.
    • Bedenk tijdens het leren van een tentamen wat er gevraagd zou kunnen worden. Hierdoor ga je actief met de stof om en zal je het een stuk beter onthouden. Oefen vervolgens samen met een medestudent. Leg aan elkaar uit wat je hebt geleerd en stel elkaar vragen.
    • Net voor het tentamen is het belangrijk om te ontspannen. Ga niet als een bezetene nog even een begrippenlijst uit je hoofd leren, maar eet even iets, lees een (strip)boek of maak een wandeling. Zorg ervoor dat je de nacht voor het tentamen goed slaapt en dat je dus uitgerust bent. Tijdens het tentamen zal je hier profijt van hebben, je kan je namelijk veel beter concentreren.

    Algemene tentamentips

    • Ook als je je uitstekend voorbereid hebt kan het alsnog fout gaan. Tijdens het tentamen kun je een black-out krijgen, veel te lang blijven steken bij die ene vraag die je juist niet kent of te haastig werken waardoor je het steeds net niet goed doet. Om je hierbij te helpen, hier een aantal tips geven van hoe je het beste een tentamen aan kunt pakken. We maken hierbij onderscheid tussen tentamens met open vragen en meerkeuzetentamens, maar zullen eerst wat tips geven die voor ieder tentamen van belang zijn.

    Tip 1: Steekwoorden opschrijven

    • Als je het tentamen voor je neus krijgt, begin dan met het doorlezen van alle vragen. Zet bij de vragen die je weet steekwoorden en sla de vragen die je niet weet over.

    Tip 2: Makkelijke vragen eerst

    • Je weet nu in welke vragen je meer tijd moet steken en in welke minder. Begin met de vraag waarbij je het antwoord zeker weet en eindig met de vraag die voor jou het moeilijkst te beantwoorden is.

    Tip 3: Deel je tijd in

    • Maak een inschatting hoeveel tijd je per vraag nodig hebt en kijk hoeveel tijd je beschikbaar hebt. Op deze manier kom je niet in tijdnood aan het eind van het tentamen.

    Tip 4: Rustig analyseren

    • Als een vraag een stortvloed aan informatie bevat, raak dan niet in paniek. Probeer de informatie rustig te analyseren en kijk ook of je alle gegevens uit de vraag wel nodig hebt, soms zijn bepaalde dingen er alleen maar bij gezet om te zien of jij relevante en niet-relevante informatie van elkaar kunt onderscheiden. Probeer de vraag te filteren tot je weet wat er precies van je verwacht wordt. Let hierbij op de sleutelwoorden, dat zijn de woorden die aangeven waaraan je het antwoord moet toetsen.

    Tip 5: Maak aantekeningen

    • Je kunt een kladblaadje gebruiken om dingen uit te tekenen of aantekeningen en berekeningen te maken. Dit kan je wat meer overzicht geven en de vraag verhelderen.

    Tip 6: Schrijf begrijpelijk

    • Houd in je antwoord rekening met het feit dat een ander (in dit geval de docent) het antwoord moet begrijpen. Dit betekent ook dat je je gedachtegang expliciet moet maken, zodat de docent kan zien hoe je tot je antwoord bent gekomen.

    Tip 7: Nalezen

    • Lees je antwoorden goed na, nadat je alle vragen hebt ingevuld. Is de opbouw van je antwoord logisch en compleet? Geeft het antwoord op de vraag die gesteld is?
    Hoe haal je een examen, of een beter cijfer voor je tentamen: vragen en antwoorden
    Studievertraging en studieproblemen voorkomen en oplossen: vragen en antwoorden
    Hoe zet je studiehulp en tentamenhulp in: vragen en antwoorden

    Studievaardigheden en tentamens halen: startpagina's
    Competenties versterken, vaardigheden ontwikkelen en motivaties ontdekken: thema's en startpagina's
    Emoties, indicaties en motivaties: uitgelichte thema's

    JoHo WorldSupporter: tips en suggesties
    How can you check the quality of your scientific article? - Social Science Supporter
    Here are some tips on how to check the quality of your academic writing, tailored to different levels of experience:...
    What are effective ways to find scientific articles? - Social Science Supporter
    Here are some effective ways to find scientific articles. Search engines and databases: Google Scholar: This is a...
    What is the abstract of a scientific article and how can you work with it? - Social Science Supporter
    An abstract is a concise summary of a scientific article, typically between 150-250 words. It serves as a vital tool...
    What are key aspects to keep in mind when summarizing scientific articles? - Social Science Supporter
    Summarizing a scientific article requires striking a balance between brevity and accuracy, while highlighting the key...
    What is the conclusion section of a scientific article and how can you work with it? - Social Science Supporter
    The conclusion section, often the final element of a scientific article, acts as a synthesizing bridge between your...
    How can you read scientific articles effectively and efficiently? - Social Science Supporter
    Here are some tips on how to best read scientific articles: Before you dive in: Identify your purpose: Are you...
    What is the discussion section of a scientific article and how can you work with it? - Social Science Supporter
    The discussion section is the culmination of your scientific article, where you interpret, contextualize, and connect...
    What is a scientific article? - Social Science Supporter
    A scientific article is a written report that describes the results of original research. It is typically published in...
    What is the results section of a scientific article and how can you work with it? - Social Science Supporter
    The results section in a scientific article plays a crucial role in presenting the findings of your research. It serves...
    What is the methods section of a scientific article and how can you work with it? - Social Science Supporter
    The methods section in a scientific article holds immense importance. It serves as the blueprint for your research,...
    JoHo WorldSupporter: organisaties
    Organizations: for student support and student associations
    Organizations for student support and student associations Organizations for tutoring and rehearsal classes...
    JoHo WorldSupporter: samenvattingen en studiehulp
    Scriptiehulp: Oriëntatiefase - Vintage Supporter
    De oriëntatiefase is de eerste stap en is al gaande voordat je daadwerkelijk met je afstudeeronderzoek start....
    Skill Sheets: a summary - Vintage Supporter
    The Challenges Introduction: The Need for integrating Skill Development Integration of world communities...
    How to Write an Academic Article - A Guide for Advanced Academics - Daan Blitz
    Do you need to write an academic paper? Do you have a lot to tell the world but are you not sure on how to go...
    What is a study book? - Social Science Supporter
    A study book or academic book, also referred to as a scholarly book, is a type of book written for an audience of...
    Study Guide with working with lectures and workgroups - Social Science Supporter
    Study Guide with working with lectures and workgroups Summaries and study assistance with working with lectures and...
    Study Guide with working with scientific articles - Social Science Supporter
    Study Guide with working with scientific articles Summaries and study assistance with working with scientific...
    Study Guide with working with study books - Social Science Supporter
    Study Guide with working with study books Summaries and study assistance with working with study books What is a...
    How can you study, summarize and work with your study books? - Social Science Supporter
    Study books have many formats, each offering unique advantages. This guide equips you to recognise and engage with five...
    Where can you find study books? - Social Science Supporter
    There are multiple places you can find study books: college bookstores, general bookstores, online retailers and online...
    Checklist: What is your learning style and how can you maximize your learning? - Social Science Supporter
    Curious about how you learn best? Explore these different learning styles and discover which one resonates...
    JoHo WorldSupporter.org: links
    JoHo.org: selectie bij het thema leren en studeren

    Wegwijzer bij competentie en motivatie
    Competentie en kwaliteit
    Samenvattingen en studiehulp
    Studie in het buitenland
    Stage en werkervaring
    Vrijwilligerswerk
    Werk
    JoHo Worldsupporter doelstellingen
    • Zie de doelstellingen van JoHo WorldSupporter voor: het versterken van begrip voor andere culturen en personen, het stimuleren van tolerantie in de wereld om je heen, het wereldwijd delen van kennis en knowhow, en het stimuleren van persoonlijke ontwikkeling in binnen- en buitenland
    Samenvattingen en studiehulp: per studie en vakgebied

      Vertrekken naar het buitenland

      Probleemloos wonen of tijdelijk verblijven in het buitenland?

      Betaald werk, vrijwilligerswerk en stages in het buitenland per werkveld en vakgebied
      Pagina onderwerp:
      Account - Bereikbaarheid - Contact - Dienstenwijzer - Gegevens - Vacatures - Zoeken