Behulpzaamheid & Onbehulpzaamheid: help jezelf door de ander te helpen

• Behulpzaam zijn gaat over de bereidheid om te helpen.
• Het gaat over iemand of iets te ondersteunen bij het realiseren van doelen.
• Je wilt iemand helpen zonder dat daar iets tegenoverstaat.
• Behulpzaamheid is ook vaak gekoppeld aan competenties als inleven en betrokkenheid: je hebt door waar er hulp nodig is.
• Behulpzaam zijn kan heel praktisch zijn - je helpt je buurvrouw met de boodschappen doen of je stelt je huis beschikbaar voor vrienden die even thuisloos zijn - maar ook meer door gewoon aanwezig te zijn, een luisterend oor te bieden of een nieuw perspectief aandragen.

“It is one of the beautiful compensations of life that no man can sincerely try to help another without helping himself.” ― Ralph Waldo Emerson

 

Wat wil respectloosheid?

• Respectloosheid is het gebrek aan waardering en de afwezigheid van respect voor een ander.
• In die zin gaat het over dat je de ander niet de ruimte geeft om zichzelf te zijn.
• Je kan iemand met woorden schofferen en wegzetten.
• Het kan ook in je handelen zichtbaar worden. Dat kan heel expliciet en herkenbaar zijn, maar op een subtieler niveau zou je kunnen zeggen dat in Nederland een uur te laat komen ook gezien kan worden als een gebrek aan respect voor de ander z'n tijd.

Wat wil onbehulpzaam en onbehulpzaamheid zeggen?

• Onbehulpzaam zijn gaat over het de ander (of de organisatie of de samenleving) niet willen helpen.
• Er zijn wel allerlei gradaties van onbehulpzaamheid te onderscheiden:
  • Niet kunnen helpen
  • Niet willen helpen
  • Niet willen helpen terwijl je dat weinig kost en de ander veel zou helpen
  • Daarnaast is er ook nog het actief tegenwerken van de ander.

Betrokkenheid en verbondenheid tijdens je reis

• Om een betrokken reiziger te zijn, kun je je bijvoorbeeld verdiepen in de geschiedenis, cultuur en gebruiken van de plek die je gaat bezoeken. Zo kom je makkelijker in contact met de lokale gemeenschap en kun je beter rekening houden met de samenleving. Op die manier haal je meer uit je reis en kunnen jij en de mensen die je op je reis ontmoet wie weet iets van elkaar leren.
• Naast betrokkenheid wat betreft de omgeving en de samenleving, kun je je verdiepen in duurzaam reizen om het milieu en de natuur zo min mogelijk te belasten.
• Als je op deze manieren een betrokken houding aanneemt tijdens je reis, kun je veel over jezelf en de wereld leren.

Betrokkenheid en verbondenheid tijdens je studie

• Tijdens je studie kun je op verschillende manieren betrokkenheid tonen, bijvoorbeeld op academisch of sociaal gebied.
• Als je academisch betrokken bent, bereid je je goed voor op colleges, verdiep je je in de stof en doe je actief mee in werkgroepen en eventuele extracurriculaire activiteiten. Academische betrokkenheid kan ook betekenen dat je bijvoorbeeld naar de verantwoordelijke(n) op de faculteit gaat, als je denkt dat een college niet goed verloopt.
• Sociale betrokkenheid kun je tonen door contact te zoeken met je medestudenten, hulp te bieden als dat nodig is en open te staan voor samenwerkingen binnen studieprojecten. Je kunt ook lid worden van een studie- of studentenvereniging.
• Om betrokkenheid al aan het begin van de studie op gang te brengen kun je tijdens de introductieweken deelnemen aan rondleidingen, introductiepraatjes, etc. Zo kweek je een samenhorigheidsgevoel met andere medestudenten en maak je ook kennis met docenten.

Betrokkenheid en verbondenheid tijdens je werk

• In de eerste plaats is het van belang dat je je verdiept in je werkplek en de organisatie. Dat zorgt ervoor dat je tijdens je daadwerkelijke werkzaamheden beter voor ogen hebt waar de organisatie naartoe werkt, op zowel korte - als lange termijn.
• Je kunt tijdens je werk ook betrokkenheid tonen door naast je reguliere werkzaamheden in de gaten te houden of er andere zaken zijn, waarbij je iets kunt betekenen. Dit kan gaan om zowel taken die moeten gebeuren of het in de gaten houden van de wensen en behoeftes van je collega's. Het is natuurlijk van belang dat je hierbij jezelf niet uit het oog verliest.
• Duidelijke communicatie en het stellen van vragen tonen betrokkenheid bij de organistatie en het werk dat je doet.

Betrokkenheid en verbondenheid tijdens je vrijwilligerswerk of stage

• Vrijwilligers of stagiairs krijgen vaak (vrijwel) geen vergoeding voor het werk dat zij doen. Daarom is het essentieel dat je je als vrijwilliger of stagiair betrokken voelt bij de organisatie waar je werk voor doet en de taken die je uitvoert. Zo haal je voor jezelf voldoening uit je bezigheden.
• Veel vrijwilligerswerk draait daarnaast om sociale of maatschappelijke bezigheden. Des te meer je betrokken bent bij het werk dat je doet, des te beter kun je de doelgroepen waarmee je werkt helpen. Je verdiepen in de organisatie waarbij je vrijwilligerswerk (of een stage) doet is in die context een een praktische en essentiële stap.
• Als je tijdens je vrijwilligerswerk of stage ruimte voor verbetering ziet, kun je altijd betrokkenheid tonen door dit met een leidinggevende te bespreken.

Oefeningen bij een gevoel van zinloosheid

• Word je bewust van je ‘self-talk’. Wat zijn momenten dat je jezelf zinloosheid aanpraat? Je kunt die beweringen, die verhalen die je jezelf bevragen. Zijn ze waar? Kloppen die gedachten wel? Welke gedachten zijn wel waar? Welke verhalen zijn helpend?

• Neem jezelf en het leven niet te serieus.

• Zie zingeving als een verhaal dat jouw helpt. Zingeving is iets dat je jezelf kunt geven. Bijvoorbeeld door de oefening van een persoonlijke mission statement. Maar blijf jezelf ook herinneren – it’s a story you tell yourself – en tegelijkertijd is de kracht van verhalen heel sterk. Het is voeding voor je geest.  Het helpt je doelen stellen, het geeft je een kompas. 

Oefening bij het ervaren van weerzin

• Onderzoek je weerzin eens. Wanneer ervaar je weerzin? Kun je dat ook fysiek ervaren? Wat gebeurt er bij je? Welke gedachten komen er bij je op? Wat ga je doen (bijvoorbeeld: uitstellen, met tegenzin doen, afraffelen of doorgeven aan een ander)?

Oefeningen bij leegte

• Mindfulness oefeningen kunnen helpen om ook in de leegte (in de stilte van het zitten) te ervaren dat er van alles is. Specifiek de Metta meditatie waarin je bewust liefdevolle aandacht opwekt en uitzendt, kan helpen om in de afwezigheid van enige doel of actie toch energie te doen stromen.

• Kom letterlijk in beweging en zorg voor je fysieke lichaam. Ga regelmatig een kort rondje wandelen en voed je zelf met smaakvol en gezond eten. Door met aandacht de basale levensbehoeften te vervullen, zul je merken dat ook in deze basale zorg veel zin zit.

• Lees inspirerende boeken over hoe andere mensen zin geven en hun levensmissie inhoud geven. Leg jezelf niet een vergelijkbare lat op, maar merk hoe je wellicht ook zelf weer geïnspireerd kan raken om in beweging te komen.